AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye göre, Türkiye'de planlı ve sistemli tohumculuk faaliyetleri 1925-1930'lu yıllarda araştırma enstitüleri ve tohum ıslah istasyonlarının kurulmasıyla başladı.

Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Kanunu'nun 1963'te yürürlüğe girmesiyle ülke tohumculuğunda yeni bir döneme geçildi. Sonraki süreçte çıkarılan Tohumculuk Kanunu, tamamlanan alt mevzuatlar ve özel sektör yapılanmasının sağlanmasıyla, yurt içi sertifikalı tohum üretimi ivme kazandı.

Sertifikalı tohum kullanımı 2005'ten ve sertifikalı tohum üretimi de 2008'den itibaren Bakanlık tarafından desteklenmeye başlandı.

Ülkede sertifikalı tohum üretimi 2002'den itibaren genel artış seyrini sürdürdü. Bu üretim 2002'de 145 bin 227 ton iken 2012'de 646 bin 905 tona yükseldi.

Sertifikalı tohum üretimi, 2017'den itibaren her yıl 1 milyon tonun üzerinde gerçekleşti. Bu miktar geçen yıl da 1 milyon 300 bin ton olarak kayıtlara geçti.

Tohum ihracatı artıyor

Türkiye'nin sertifikalı tohum üretimindeki artış, dış ticaret verilerine de yansıdı. Türkiye, yıllar içinde sertifikalı tohumdaki dış ticaret dengesini sağlamayı başarırken, bu alanda kendi kendine yeten ülke konumuna geldi.

Türkiye'nin sertifikalı tohum ihracatı, 2016 yılından itibaren her yıl ithalatın üzerinde seyretti.

Sertifikalı tohum ihracatı, 2002'de miktar bazında 8 bin 112 ton olurken, 2012'de 37 bin 439 tona, 2022'de 86 bin 412 tona çıktı. Sertifikalı tohum ithalatı ise 2002'de 19 bin 227 ton, 2012'de 33 bin 160 ton, 2022'de de 37 bin 729 ton oldu.

Söz konusu ihracat geçen yıl 89 bin 378 ton olarak kayıtlara geçti. Bu dönemde ithalat ise ihracatın altında kalarak 51 bin 384 ton olarak belirlendi.

Türkiye'nin tohum ihracatı değer bazında da son 2 yıldır ithalatın üzerine çıktı.

İhracat, 2002'de 17 milyon 320 bin dolar iken 2012'de 120 milyon 796 bin dolara yükseldi. İhracat, 2022'de 232 milyon 663 bin dolar, geçen yıl ise 326 milyon 758 bin dolar olarak hesaplandı.

İthalat ise 2002'de 55 milyon 292 bin dolar, 2012'de 197 milyon 649 bin dolar oldu. İthalat tutarı, 2022'de 169 milyon 614 bin dolar, geçen yıl ise 249 milyon 563 bin dolar olarak kayıtlara geçti.

Türkiye'nin 2002-2023 yıllarındaki sertifikalı tohum üretim ve dış ticaret verileri şöyle:

	İhracat (ton)	İthalat (ton)	İhracat (dolar)(bin)	İthalat (dolar)(bin)	Üretim(ton)
2002	8.112	19.227	17.320	55.292	145.227
2003	16.095	16.341	21.451	71.249	184.247
2004	15.658	19.838	35.147	79.238	349.332
2005	13.814	23.876	26.981	89.597	332.190
2006	23.941	32.654	47.093	105.608	370.748
2007	21.335	34.374	49.886	130.581	325.013
2008	26.245	43.578	71.101	170.798	290.148
2009	21.816	30.243	70.766	158.366	385.061
2010	29.586	40.610	94.789	176.792	497.964
2011	30.554	36.754	108.948	178.121	637.330
2012	37.439	33.160	120.796	197.649	646.905
2013	33.320	36.056	126.073	194.286	743.193
2014	42.135	33.185	148.375	188.431	775.909
2015	26.708	56.539	102.717	202.181	896.298
2016	58.222	49.491	153.449	202.127	957.925
2017	44.078	39.288	137.077	189.002	1.049.366
2018	102.786	40.170	151.691	178.853	1.059.316
2019	74.703	37.204	155.427	177.333	1.143.466
2020	72.308	45.819	162.033	199.462	1.242.328
2021	86.768	56.355	214.883	227.856	1.324.222
2022	86.412	37.729	232.663	169.614	1.361.336
2023	89.378	51.384	326.758	249.563	1.300.020