Hakan ÖZBAY

Türk moda endüstrisinin lokomotif kuruluşu İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB), sektörün yaşadığı zorlu sürece rağmen küresel markalar ile Türk üreticileri buluşturma misyonunu kararlılıkla sürdürüyor. Bu kapsamda düzenlenen özel nitelikli alım heyeti programıyla Avrupa ve ABD merkezli dört küresel dev, potansiyel iş birlikleri için İstanbul'da hazır giyim üreticileriyle bir araya geldi.

Programın ardından ekonomi gazetecileriyle bir sohbet toplantısı gerçekleştiren İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan, sektörün mevcut durumu ve geleceğine ilişkin çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Paşahan, hazır giyim sektörünün yarattığı katma değer, istihdama sağladığı devasa katkı ve ihracattaki rolüyle Türkiye ekonomisi için stratejik bir kale olduğunu bir kez daha vurguladı.

"MALİYETLERDE ASYALI RAKİPLERİN ÇOK GERİSİNDEYİZ"

Türkiye'nin, dünyanın yedinci büyük hazır giyim tedarikçisi olma unvanını gururla taşıdığını hatırlatan Paşahan, ancak bu unvanın yüksek maliyet baskısı altında ezildiğini belirtti. Pandemi sonrası küresel ölçekte artan talebin fiyatları yukarı çektiğini, fakat Türkiye'deki maliyet artışının rekabeti imkansız hale getirdiğini ifade eden Paşahan, sözlerine şöyle devam etti:

“Kalitemiz, hızımız ve tasarım gücümüzle rakiplerimizden ayrışıyoruz. Ancak enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan ‘düşük kur, yüksek faiz’ politikası, bizi dünyanın en pahalı üretim merkezlerinden biri haline getirdi. Bugün üretim maliyetlerinde Mısır, Hindistan ve Bangladeş gibi Asyalı rakiplerimize kıyasla yüzde 60-65 daha pahalı bir konumdayız. Sadece Mısır ile aramızdaki maliyet farkı dahi yüzde 50'yi buluyor. Bu durum, kaçınılmaz olarak bize uzun yıllardır çalıştığımız müşteri ve pazar kayıpları şeklinde geri dönüyor.”

Paşahan, yüksek maliyetlerin faturasının, ihracat ve istihdam rakamlarına ağır bir şekilde yansıdığının altını çizdi. Sektörün 2022 yılında 21,2 milyar dolar olan ihracatının, 2024 itibarıyla 17,9 milyar dolara gerilediğini aktardı. İstihdamdaki erimenin ise çok daha endişe verici olduğunu belirten Paşahan, "SGK'nın resmi verilerine göre kayıtlı istihdamımız 738 binden 540 bine geriledi. Ancak resmin tamamına, yani yan sektörlerle birlikte baktığımızda, 1 milyon 200 bin olan istihdam sayısının 924 bine düştüğünü görüyoruz. Bu, ülke ekonomisi için ciddi bir kayıptır" dedi.

Mevcut karamsar tabloya rağmen gelecek için umudunu koruduğunu vurgulayan Paşahan, "Dibi gördük, bundan daha kötüsü olmaz. Bu noktadan sonra ihracat rakamlarımızın düşeceğine değil, artacağına inanıyorum. Artık yükseliş başlar" öngörüsünde bulundu. Bu zorlu süreçten çıkışın anahtarının ise sektör içi birlik ve beraberlikten geçtiğini belirten Paşahan, "Ayrışmayla bir yere varamayız" mesajını verdi.

PAŞAHAN’DAN TETSİAD SEÇİM YORUMU

Bu bütünlük çağrısı kapsamında yaklaşan Türkiye Ev Tekstili Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TETSİAD) seçimlerine de değinen Paşahan, "Her iki aday da, Ufuk Bey de Murat Bey de sektörümüzün değerli isimleri ve arkadaşlarımızdır. Hangi aday kazanırsa kazansın tebrik eder, yanında oluruz. Sonuç ne olursa olsun sektörümüz için hayırlı olmasını dilerim" şeklinde konuştu.

Paşahan, sözlerini bir yol haritası çizerek tamamladı: “Bizim ana hedefimiz, firmalarımızı yeni müşterilerle buluşturmak ve kaybolan rekabet gücümüzü yeniden tesis etmektir. Bunun için kur-enflasyon dengesinin acilen sağlanması, girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve firmalara yönelik finansman kanallarının açılması şarttır. Birlikte hareket edersek yeniden güçleneceğiz.” Paşahan, bu doğrultuda 2026 yılında özellikle ABD pazarını hedefleyen özel alım heyeti programlarına ağırlık vereceklerini de sözlerine ekledi.

TÜRKİYE’NİN HAZIR GİYİM İHRACATI

 

Yıllar                 İhracat (milyar dolar)

2022                 21,2

2023                 19,3

2024                 17,9

2025*               12,7

*9 ay

 

HAZIR GİYİMDE FİRMA SAYISI

 

Yıllar                 Firma sayısı

2022                 66.637

2023                 63.543

2024                 61.298

 

HAZIR GİYİM ÜRETİMİNDE İSTİHDAM

 

Yıllar                 İstihdam

2022                 738.426

2023                 627.452

2024                 574.684

2025*               540.332

*Temuz ayı