Sedat YILMAZ

Türkiye Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü, dünyadaki ihracat ağırlığını giderek artırırken yurtiçinde dış ticaret fazlası veren sektörler arasında etkinliğini her geçen yıl daha genişletiyor. Türk züccaciye markalarını dünya ile buluşturan Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) başarıda sınır tanımadan yurtiçi ve yurtdışı faaliyetlerini sürekli yükseltiyor.

Zücccaciyeciler Derneği’nin (ZÜCDER) 2021 Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü Raporu’na göre, geçen yıl 4,56 milyar dolar ihracat ve 1,05 milyar dolar ithalat gerçekleştiren sektör, 2021 yılı Ocak – Haziran döneminde pandemi şartlarına rağmen ihracatını yüzde 8,4 artırarak 2,62 milyar dolara çıkardı. Sektör aynı dönemde yaklaşık 600 milyon dolar ithalata karşılık dış ticaret dengesinde 2 milyar dolar fazlaya ulaşmış oldu. Sektör geçen yılın tamamında 3,5 milyar dolar fazla vermişti. Sektör dış ticaret dengesinde bu yıl 4,5 milyar dolar fazla oluşturmayı hedefliyor.

Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü’nde Türkiye, geçen yıl 4,5 milyar dolar ihracatla dünyada 10’uncu sırada yer aldı. Türk markalarını evrenselleştiren örnek sektör yılı 5,5 milyar dolar ihracatla tamamlayarak dış ticarette 4,5 milyar dolarlık bir fazla oluşturmaya çalışıyor.

Sektör içinde züccaciye ürünleri, plastik sofra ve mutfak eşyaları, porselen, seramik, çini sofra ve mutfak eşyaları, ağaç sofra ve mutfak eşyaları, cam sofra ve mutfak eşyaları, metal sofra ve mutfak eşyaları, hediyelik ve dekoratif süs eşyaları, elektrikli ev aletleri, endüstriyel mutfak ekipmanları grupları faaliyet gösteriyor.

450 milyar dolarlık sektör

450 milyar dolarlık dünya pazarında geçen yıl 227 ülkenin 211 milyar dolarlık ithalatına karşılık 219 ülke 229,4 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bu yıl söz konusu rakamların üretici ülkeler bazında yüzde 20 büyümesi öngörülüyor. Sektörde küresel olarak ihracat ve ithalatta elektrikli ev aletleri ilk sırada yer alıyor. Global olarak bu ürün grubu ihracatta 79,2 milyar dolar ile yüzde 34,5 paya, ithalatta ise 76,8 milyar dolar ile yüzde 36,43 paya sahip bulunuyor.

Küresel bazda ikinci sırada hediyelik ve dekoratif süs eşyaları grubu yer alıyor. Bu grubun dünya ihracatı yüzde 20,48 payla 46,9 milyar dolar ve ithalatı yüzde 17,13 pay ile 36,1 milyar dolar şeklinde hesaplanıyor.

Metal sofra ve mutfak eşyaları grubu, yüzde 14,72 pay ve 33,7 milyar dolar ihracat, yüzde 15,18 pay ve 32 milyar dolar ithalat ile sıralamada üçüncü sırada olduğu görünüyor. Endüstriyel mutfak ekipmanları grubunun dünya ihracatı yüzde 13,25 ile 30,4 milyar dolar, ithalatı da yüzde 14,52 ile 30,6 milyar dolar şeklinde sıralanıyor.

Çin ihracatta küresel lider

Dünya ihracatında Çin yüzde 49,67 pay ve 113,9 milyar dolar ile dünya lideri zirvede. Çin’i yüzde 5,67 pay ve 13 milyar dolar ile Almanya takip ediyor. Çin ve Almanya’nın ardından yüzde 4,74 pay ve 10,8 milyar dolarla ABD, yüzde 3,24 pay ve 7,4 milyar dolarla İtalya, yüzde 2,89 pay ve 6,6 milyar dolarla İngiltere geliyor. Meksika 5,9 milyar dolar, Polonya 5,5 milyar dolar, Hollanda 5,3 milyar dolar, Fransa 4,6 milyar dolar ve Türkiye yüzde 1,98 pay ile 4,55 milyar dolar ile ilk 10 ülke sektörde öncü rolü oynuyorlar. İhracatta Küresel bazda geriye kalan 209 ülke yüzde 22,4’lük dilimi paylaşıyor.  

Küresel 211 milyar dolarlık ithalat içerisinde birinci sırada yüzde 25,81 pay ve 54,4 milyar dolarla ABD ilk sırada yer alıyor. ABD’yi yüzde 7,6 pay ve 16,1 milyar dolarla Almanya, yüzde 4,45 pay ve 9,3 milyar dolarla İngiltere takip ediyor. Zirvedeki üçlüyü yüzde 4,12 pay ve 8,6 milyar dolarla Fransa, yüzde 3,88 ve 8,1 milyar dolarla Japonya, 5,98 milyar dolarla Hollanda, 5,91 milyar dolarla Kanada, 4,77 milyar dolarla Hong Kong, 4,73 milyar dolarla Rusya, 4,6 milyar dolarla İtalya ilk onda bulunuyor.

Türkiye yüzde 0,5 pay ve 1,05 milyar dolar ithalatla söz konusu ithalatçı ülkeler arasında 36’ncı sırada bulunuyor.

İhracat en fazla İngiltere’ye

Türkiye Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü geçen yıl 219 ülkeye 4,56 milyar dolarlık ihracat yaptı. Sektörün en fazla ihracat yaptığı ülke yüzde 4,95 payla İngiltere olarak sıralamada zirvede yer alıyor. İngiltere’yi yüzde 4,59 oranla İtalya, yüzde 3,26 payla Fransa, yüzde 2,53 oranla Rusya, yüzde 2,22 pay ile Almanya ve yüzde 1,88 oranla Hollanda izliyor. Türkiye’nin ihracat yaptığı diğer ülkelerin payı yüzde 79,81 şeklinde oluşuyor.

Sektör temsilcilerine göre, Kanada (yüzde 0,34), Hong Kong (yüzde 0,08) ve Japonya (yüzde 0,03) gibi dünyanın en büyük ithalatçılarına ihracat payının yüzde 1’in altında kalması bu ülkelerde ihracatta ve pazara girişte ağırlık verilmesi gerektiğini gösteriyor. Türkiye’nin en büyük ithalatçı ABD’den ihracatta sadece yüzde 0,31 pay alması da Türkiye Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü’nün bu ülkeye daha fazla çalışması gerektiğini ortaya koyuyor.

Sektör tüm hızla çalışıyor

Dünya Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü büyüklüğünden yaklaşık yüzde 2 pay alan örnek sektör, 2021 yılının ilk yarısında toplam ihracattaki ağırlığını yüzde 3 seviyelerine çıkardı. Ocak – Haziran’a ait 6 aylık dönemde Türkiye’nin toplam ihracatı yüzde 40 artışla 105 milyar dolar olurken Türk Sofra ve Mutfak Eşyaları Sektörü’nün ilk 6 aylık ihracatını yüzde 8,4 artışla 2,7 milyar dolara yaklaştı. Geçen yıl dış ticaret dengesinde 3,5 milyar dolar fazla veren sektör, bu yıl bu rakamı 4,5 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyor.

 Yılın ilk yarısında salgın sebebiyle yüzde 37 artışla yaklaşık 600 milyon dolar ithalat yapan sektör, tekstil, otomotiv, tarım ve gıdanın ardından en fazla dış ticaret fazlası vererek katma değer oluşturuyor.  Sektör, yılın daha ilk yarısında dış ticaret dengesinde yüzde 65’lere ulaştı.

Sektör içinde geçen yıl en fazla ihracat gerçekleştiren ürün grubu yüzde 40,32 pay ve 1,83 milyar dolarla endüstriyel mutfak ekipmanları grubundan geldi. Grup, aynı dönemde 1,6 milyar dolar dış ticaret fazlası veren olarak kayıtlara geçti.

İhracatta ürün grupları içinde ikinci sırayı yüzde 22,35 pay ile elektrikli ev aletleri, üçüncü sırayı da yüzde 17,79 ile metal sofra ve mutfak eşyaları ürünleri aldı.

Türkiye’nin sofra ve mutfak eşyaları ithalatında ürün bazında ilk sırada yüzde 43,15 pay ve 455,5 milyon dolarla elektrikli ev aletleri olduğu görünüyor.

5,5 milyar dolarlık hedefi aşarız

Sektörün 2021 ilk 6 aylık verilerini değerlendiren Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, “Üretim, istihdam ve ihracat olarak pandemiyi hasarsız atlatıyoruz. Bu yıl 5,5 milyar dolarlık hedefimizi aşacağımızı ve dış ticaret dengesinde daha fazla vermeyi öngörüyoruz” dedi.

Züccaciye sektörünün geliştirilmesi, ürünlerin kalite, standart ve tasarımlarının daha iyi seviyelere çıkarılması suretiyle üyelerin ticaretlerinin artırılması, ihracatta öncü sektörler arasındaki yerin korunarak Türkiye ve dünyada hak ettiği yere taşınmasın en önemli vazifeleri olduğunu belirten Mesut Öksüz, 17 yıldır sektörün yurtiçi ve yurtdışında mevcut şartların analiz edilmesi, alt sektörler, ürünler ve ülkeler bazında talebin ve rakiplerin ortaya konularak dünya ile sürdürülebilir rekabet gücünün geliştirilmesi amacıyla ZÜCDER olarak çalışmalara hızlı bir şekilde sürdürdüklerini söyledi.

ZÜCDER Başkanı Mesut Öksüz, “2010 sonrası hızlanan yatırımlar ve vizyoner bir bakış açısıyla küresel pazarları hedef alan sektörümüz, üretim atılımı ve markalaşma sayesinde hedeflediği ihracat hedeflerini bir bir yakalıyor. Başarının sürdürülmesi için katma değeri yüksek ürünler üretilmesi, Türk Züccaciye Malı imajının geliştirilmesi ve ihraç ürünlerimizdeki kilogram birim fiyatımızın yukarılara çekilmesini son derece önemsiyoruz” diye konuştu.

Geniş yelpazeli sektör

Sektörün plastik, ağaç, porselen, çini, seramik, cam, metal sofra ve mutfak eşyalarından elektrikli ev aletleri, hediyelik ve dekoratif eşya ile endüstriyel mutfak eşyalarını da içerisine alan geniş bir yelpazeye sahip olduğunu dile getiren Mesut Öksüz şöyle dedi:

“Derneğimiz tüm bu ürün gruplarında faaliyet göstermekte olan üretici, toptancı, perakendeci, distribütör, ihracatçı, ithalatçı farkı gözetmeksizin, sektörümüze ve ülkemize değer katan tüm seğmenlerdeki firmaların çatı sivil toplum kuruluşu. Özellikle geçen yıl 4,5 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmayı başardık. Bunun ötesinde 3,5 milyar dolarlık da dış ticaret fazlası verdik.”

Mesut Öksüz, elde edilen başarının sürdürülebilir olması için katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi ve Türk Züccaciye Malı imajının geliştirilmesi ve ihraç ürünlerindeki kilogram irim fiyatının yukarılara çekilmesinin gereğine vurgu yaptı.

Mesut Öksüz, ZÜCDER olarak uzun yıllardır slogan haline getirdikleri “Önce ülkemizin, sonra sektörümüzün ve firmalarımızın rekabet gücünün yükseltilmesi ve dünya ihracat sıralamasındaki ülkemiz züccaciye sektörünün daha yukarıya çıkarılması” anlayışını hedef olarak benimsediklerini ve her yıl üstüne koyarak başarıları devam ettirdiklerini kaydetti.