Hakan DİKMEN

Yine gündemi sarsacak olayların yaşandığı bir haftayı kapatıyoruz. ABD’de gerçekleşen Trump ve Zelensky Ukrayna ve ABD ekranlarda kapışmasının etkilerini önümüzdeki hafta daha çok hissedeceğiz. Yeni başlayan Ramazan ayınızın mübarek olmasını dualarınızın kabul olmasını diliyorum. 

Gelelim geçtiğimiz haftanın piyasalarda ekonomi dünyasında yaşanan olaylarına. Yurt içinde büyüme verisi geçen hafta piyasalarda en çok konuşulan konuların başında geldi. Yurt dışında ise, ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tarifeleri gündeme damga vurdu.

Zirveyi gören Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) rezervleri geçtiğimiz hafta 170 milyar dolar seviyesine çekildi.

TCMB tarafından açıklanan verilere göre 21 Şubat ile sona eren haftada TCMB’nin brüt rezervleri haftalık bazda 3,2 milyar USD azalışla 170,0 milyar USD, net rezervler de 6,2 milyar USD azalışla 72 milyar USD düzeyinde gerçekleşti. Hatırlayacaksınız bir önceki haftaki seviye ile brüt ve net rezervlerde tarihi yüksek seviyeler kaydedilmişti. 

Kapasite kullanım oranı düştü

Normalleşme adımları kapsamında ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) satış yükümlülüğü yüzde 30'dan yüzde 25'e düşürüldü. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 yılının son çeyreğine ilişkin dönemsel gayri safi hasıla verilerine göre Türkiye ekonomisi 2024'te yüzde 3,2 büyüme kaydetti. Yine bu haftanın yaşanan olaylarından biri Normalleşme adımları kapsamında ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) satış yükümlülüğü yüzde 30'dan yüzde 25'e düşürüldü. Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 21 Şubat ile biten haftada önceki haftaya göre 163 milyar 236 milyon 35 bin lira artarken TL mevduat faizi yüzde 51,8'le bir yılın en düşük seviyesine indi. Kapasite kullanım oranı iki yılın en düşük seviyesi olarak tarihe geçti. Kapasite kullanım oranı Şubat ayı itibariyle yüzde 74,6 değerini aldı. Böylelikle kapasite kullanım oranında Mart 2023'ten bu yana en düşük seviye kaydedildi. Yine geçen hafta yaşananlardan Türk-İş'in Şubat ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçları açıklandı. Bu araştırmaya göre Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması tutarında bir önceki aya göre yüzde 5,39'luk artış görüldü.

Fed’in adımları

Geçtiğimiz hafta ABD başkanı Trump’ın tarifelere yönelik yaptığı yeni açıklamalar, FOMC tutanakları ve Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik görüşmeler ile ABD’de açıklanan şirket bilançoları küresel piyasalar üzerinde belirleyici rol oynadı. ABD’de Dow Jones endeksi %2,51 ve S&P 500 endeksi ise %1,66 değer kaybetti. Avrupa piyasalarında da negatif bir görünüm hakimdi, gösterge endekste haftalık bazda %0,34 değer kaybı görüldü. Geçtiğimiz hafta ABD Merkez Bankası (Fed), FOMC’nin 28-29 Ocak tarihlerinde düzenlenen toplantısına ilişkin tutanakları yayınladı. Komite, enflasyonun kötüleşebileceği risklerine dikkat çekerek, gösterge faiz oranını değiştirmedi. Bu kararı Fed’in tüm politika yapıcıları destekledi. Tutanaklara göre, Fed yetkilileri faiz oranlarını tekrar düşürmeden önce enflasyonda daha fazla ilerleme görmek istiyor. Başkan Trump’ın önerdiği gümrük vergileri ve güçlü tüketici harcamaları gibi faktörlerin bu yıl enflasyonu artırabileceği vurgulandı. Ayrıca geçtiğimiz hafta küresel piyasalarda imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verileri takip edildi. Almanya ve Avro Bölgesi’nde PMI rakamlarının beklentileri aştığı görülürken, ABD’de hizmet sektörü PMI’ın aylık bazda 2,3 puan azalarak son 25 ayın en düşük seviyesine indiği kaydedildi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), Fransa'nın kredi notu görünümünü negatife çevirdiğini bildirdi.

ECB’nin 29-30 Ocak 2025'te düzenlediği para politikası toplantısının tutanakları yayımlandı. Tutanaklar, enflasyona dair endişelerin sürdüğüne ve bu durumun daha fazla politika gevşemesi sinyali verme konusunda temkinli olunmasını gerektirdiğinin değerlendirildiğine işaret etti. Öte yandan, büyüme görünümünün zayıf olmaya devam ettiği konusunda mutabık kalan üyeler, Aralık ayından bu yana aşağı yönlü risklerin arttığına dair bazı göstergeler olduğunu kaydetti. Dün Bölgede açıklanan verilere göre Şubat ayında ekonomik güven endeksi aylık bazda beklentilerin 0,3 puan üzerinde gerçekleşerek 96,3 seviyesinde kaydedildi. Diğer taraftan, ilgili döneme ilişkin nihai tüketici güven endeksi ise -13,6 değerini alarak öncü göstergeyi teyit etti. 

Borsa değer kazandı

Bu hafta yatırım araçlarından borsa ve dolar kazandırdı.

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 0,59 değer kazanarak 9.658,72 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 9.422,17 ve en yüksek 9.782,23 puanı gördü.

Aynı dönemde Borsa İstanbul mali endeksi yüzde 2,03 artarak 11.718,55 puan, hizmetler endeksi yüzde 1,10 değer kaybıyla 9.593,13 puan, sanayi endeksi yüzde 0,20 artışla 12.141,80 puan, teknoloji endeksi yüzde 8,07 yükselişle 15.411,11 puan oldu.

ASELSAN en çok prim yapan hisse

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 12,93 ile ASELSAN oldu. 

ASELSAN’ı yüzde 7,08 ile CVK Maden ve yüzde 6,57 ile Altınay Savunma izledi. 

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler yüzde 10,38 ile Reeder Teknoloji, yüzde 9,32 ile Smart Güneş Enerjisi ve yüzde 7,28 ile Borusan Boru Sanayi olarak sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 540 milyar 539 milyon lirayla Garanti BBVA, 426 milyar 132 milyon lirayla ASELSAN ve 425 milyar 385 milyon lirayla Türk Hava Yolları oldu.

Dolar yükseldi

24 ayar külçe altının gram fiyatı geçen hafta yüzde 2,68 azalışla 3 bin 340 liraya, cumhuriyet altınının fiyatı da yüzde 2,64 değer kaybıyla 22 bin 630 liraya geriledi.

Doların satış fiyatı yüzde 0,28 yükselişle 36,5130 lira, Euronun satış fiyatı ise yüzde 1,75 primle 37,9910 lira oldu.

Geçen hafta 46,0600 lira olan İngiliz sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 0,13 değer kaybederek 46,0010 liraya düştü.

İsviçre frangı da önceki haftaya kıyasla yüzde 0,05 azalışla 40,4700 liradan alıcı buldu.

KUTU KUTU

Haftanın Gündem Konuları (3– 7 Mart 2025)

Türkiye- S&P Global/ISO PMI İmalat, Enflasyon, TCMB PPK Faiz Kararı Toplantısı, TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi, Hazine Nakit Dengesi

ABD- ISM İmalat PMI, ADP İstihdam Raporu, Dayanıklı Mal Siparişleri, Fed'in Bej Kitap Raporu, Tarım Dışı İstihdam

Avro Bölgesi- HCOB PMI İmalat- İmalat Dışı, Tahmini TÜFE, Avrupa Merkez Bankası (AMB) Faiz Kararı Toplantısı, GSYH