Paladyum emtia piyasasında son yıllarda en sert dalgalanmaların görüldüğü ürünlerden bir tanesi oldu.

2019 yılında dizel emisyon skandalından sonra Çin, ABD ve Avrupa’da daha katı emisyon standartlarının getirilmesi nedeniyle araçlara daha fazla katalitik konvertör takılacağına yönelik öngörüler, paladyumun performansını olumlu etkilemişti.

Analistler, 2019 yılında paladyumdaki talebin uzun zamandan beri arzın üzerinde kaldığını belirterek, yeni emisyon standartlarından dolayı talep artışının yalnızca arzdaki düşük büyüme ile dengelendiğinde bu durumun orta vadede paladyum fiyatını desteklediğine işaret etti.

Paladyum, bu dönemde, yüzde 53'ün üzerinde değer kazanmıştı.

Paladyumun onsu 2022 yılında 3 bin 435 dolarla tarihi zirveyi görmüştü. Küresel paladyum üretiminin yüzde 40'ı Rusya tarafından karşılanıyor. Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklı arza yönelik belirsizliklerden dolayı paladyum fiyatları rekor kırmıştı.

Daha sonra küresel ekonomik aktiviteye yönelik endişelerle paladyum fiyatlarında satış baskısı başladı.

Diğer taraftan elektrikli araçlara artan talep de paladyum fiyatlarının düşmesine neden oldu.

Bu gelişlemlerle paladyumun onsu geçen yıl 831 dolarla Temmuz 2017 yılından bu yana en düşük seviyeyi gördü.

Analistler, paladyumun otomobillerdeki katalitik konvertör üretiminde kullanıldığını belirterek, elektrikli araçlara talebin artmasıyla normal otomobillere olan talebin düşebileceğine yönelik tahminlerin arttığını ve paladyumda talep endişelerinin öne çıktığını ifade etti.

Paladyum, resesyon endişelerinden de en çok etkilenen emtia arasında yer aldı. Küresel çapta arz fazlası olacağına yönelik endişeler paladyum fiyatının gerilemesine neden oldu.

Artan faiz oranlarıyla ekonomilerde yavaşlama görülmeye başlarken, bu yavaşlama da hem otomotiv sektörü hem de diğer alanlardaki talebi etkiledi.

Elektrikli araçların daha çok ön plana çıkmaya başlaması sonrasında otomotiv sektöründe kullanılan ürünler değişti, paladyum talebi de buna bağlı olarak düştü.

Çin ekonomisine ilişkin devam eden endişeler de paladyumu aşağı yönlü etkiledi.

20 Ocakta 944,7 dolar seviyesinde bulunan paladyumun onsu Donald Trump'ın elektrikli araç zorunluluklarını da iptal ederek otomobil endüstrisini "kurtaracaklarına" dair açıklamasının ardından yüzde 4,2 artarak 984 dolar seviyelerine kadar çıktı.

- Paladyumun otomotiv endüstrisine bağlı bir ürün

Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede paladyumun özellikle otomotiv endüstrisine bağlı bir ürün olduğunu belirtti.

Dünyadaki paladyum talebinin yüzde 70'inden fazlasının otomotiv sektöründen geldiğini ifade eden Ergezen, bu nedenle son dönemlerde elektrikli otomobillere geçişin beraberinde paladyum talebinin azalacağı endişelerini getirdiğini aktardı.

Ergezen, bu durumun da paladayumda ciddi satışlara yol açtığını dile getirdi.

Donald Trump'ın elektrikli araç zorunluluklarını iptal ederek otomobil endüstrisini "kurtaracaklarına" dair açıklamasının ise muhtemelen paladyum fiyatlarının toparlanmasına neden olabileceğini aktaran Ergezen, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'ya uygulanan yaptırımların da paladyum fiyatlarına etki ettiğini anımsattı.

Bunun nedeninin Rusya'nın önemli paladyum üreticilerinden biri konumunda bulunması olduğunu dile getiren Ergezen, "Rusya'nın burada özellikle fiyatları düşük tutup satış gerçekleştirmesi de bir nebze etkili olmuştu. Ancak genel tablo içerisine baktığımız zaman eğer otomotiv endüstrisinde fosil yakıtlı otomobillerde talep artışı göreceksek doğal olarak paladyum tarafında da talep artışını görmemiz normal. Bunun da fiyatlara yansımasını bekleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Ergezen, paladyumun onsunun 1000 doların üzerine çıkmasının sürpriz olmayacağını dile getirdi. Geçen yıl da 1000 dolar seviyesinin üzerinin görüldüğünü söyleyen Ergezen, yeniden bu seviyelerin görülebileceğini belirtti.

Ergezen, şunları kaydetti:

"Şunu da unutmamak lazım. Rusya paladyum üretiminde önemli aktörlerden bir tanesi. Burada Trump'ın otomotiv endüstrisini desteklemesi ancak diğer taraftan Rusya ile gerginliği azaltmaya yönelik açıklamaları ve Rusya'nın yeniden uluslararası piyasalara erişebileceği beklentisi bu anlamda da fiyatlar üzerinde baskı oluşturabilir. Bu yüzden paladyumun çok hızlı bir yükseliş trend oluşturmasını beklemiyorum ancak yukarı yönlü hareketler olabilir ve fiyatlar 1000 dolar seviyesinin üzerine çıkabilir hatta 1100 dolar seviyesine kadar yükselişler bu anlamda normal karşılanabilir. Paladyum fiyatlarında 1000-1100 dolar arasındaki bir seviye makul olabilir."

Bununla birlikte Çin'de çok ciddi bir elektrikli araç üretimi olduğuna dikkati çeken Ergezen, Çin ve Avrupa tarafında bu anlamda değişim söz konusu olduğunu vurguladı.

Ergezen, fosil yakıtlardan ziyade elektrikli araçlara dönüşün paladyum fiyatlarındaki baskıyı oluşturan unsurlardan bir tanesi olduğunu sözlerine ekledi.