Talip BAYRAM

Hem üretimi hem de tüketimi açısından bakarsak, ülkemizde tropikal ürünlere olan ilgi son zamanlarda gittikçe artmaya başlamıştır. Bunun en bariz örneği, artık mahalle aralarındaki market raflarında bile bile Avokado, mango ve ananası görür olmaya başladık. Bu tropikal meyvelerin birçoğunun özellikle Akdeniz bölge havzasında ülkemizin ve dünyanın gözbebeği Alanya’da bulunan çiftçilerimiz tarafından uzun zamandır yetiştirilmeye başlandığını sanırım biliyorsunuzdur. Bence, bölge ikliminin tropikal meyvelerin ekimine müsait olması ve kaliteli verim alınması nedeniyle tropikal meyve üreten dünyanın en önemli merkezlerinden biri Alanya olabilir. Şu anda bile bölgedeki birçok çiftçi 20’in üzerinde Tropikal meyve üretmeye başlamış. Aslında deneme ekimleri ile birlikte bu sayı 40’ı bile geçmiş durumdadır. Başlamış ne kelime hatta çok iyi noktalara gelenler bile var.  

Alanya’da tonlarca tropikal meyve üretimi yapılıyor.

Şu an Alanya’da binlerce dönüm özel tropikal meyve bahçeleri üzerinde üretimler devam etmektedir. Muz ve avokado gibi meyvelerde ilçede iyi seviyelere gelen üreticiler, son olarak da mango, ejder meyvesi ve passiflora gibi meyvelerle de iddialı olmaya kararlılar.  Tropikal meyvelerden muz, avokado, yenidünya, mango, pitaya (Ejder Meyvesi), kamkat, pepino, passiflora ve goji berry gibi ürünlerde Alanya ilçe tarım müdürlüğünün verilerine göre tonları aşan üretimler gerçekleştirmeye başlamışlar. Tropikal ürünlerde Alanya’nın 2019 Yılı Üretim Rakamları, Muz: 13150 dekar alanda 80 bin ton,  Avokado: 4100 dekar alanda 1.535 ton, Yeni Dünya: 3.325 dekar alanda 3.491 ton, Mango: 65 dekar alanda 55 ton, Pitaya (Ejder Meyvesi): 15 dekar alanda 30 ton, Kamkat:10 dekar alanda 20 ton, Pepino: 3 dekar alanda 18 ton, Passiflora: 1 dekar alanda 2 ton, Goji Berry: 10 dekar alanda 1 tondur.

Tropikal meyvede Alanya ihracat şampiyonu olabilir.

Dünyanın hiçbir ülkesinde bu kadar çeşit tropikal meyve bahçeleri olan bölge yok. Alanya, yurtdışında birçok ülkenin ihtiyacı olan tropikal meyvelerin yetiştirildiği bir bahçe diyarı olabilir. Bu meyveler 3 saat içinde 80 ülkeye gidebiliyor. Avrupa pazarlarında bu meyveler çok rağbet görüyor. Önemli olan bu konuda gereken desteklerin verilmesidir. İklim müsait, çiftçi heyecanlı biraz destek ile Türkiye'nin ekonomik olarak kalkınmasına ciddi katkı sunabilir. Misal çiftçiye tropikal fide desteği verilebilir. Milyarlarca liralık ihracat potansiyeli olan toprak da ekime müsait olarak görünüyor. Niye bekleyelim değil mi?

Alanya’da üretilen tropikal ürünler

Alanya’da yetiştirilen tropik meyve ve sebzeleri genel olarak sayarsak, 1-Avokado, 2-Yenidünya, 3-Muz, 4-Mart İnciri, 5-Kiwano, 6-Papaya (Ağaç Kavunu), 7-Pepino, 8-Goji Berry, 9-Hint Ayvası, 10-Longan, 11-Pondoh, 12-Mangis, 13-Belimbing, 14-Jambu, 15-Rambutan, 16-Sawo, 17-Shadok, 18-Mango, 19-Ananas, 20-Passiflora, 21-Guava, 22-Physalis, 23-Durian, 24-Sweet 25-Tamarind, 26-Jack Fruit, 27-Rambutan, 28-Lychee, 29-Lime, 30-Cherimmoya, 31-Pikan Cevizi, 32-Pamelo, 33-Durian, 34-Karambola, 35-Bread Fruit (Ekmek Meyvesi), 36-Hint Dutu, 37-Kamkat, 38-Pitaya (Ejder Meyvesi).

Alanya’da üretilen Tropikal Meyvelerden bazıları 

Ejder Meyvesi (Pitaya)

Ejder meyvesinin anavatanı Asya ve Güney Amerika’dır. Tropikal bir meyvedir. Ejder meyvesi dragon fruit, pitaya, çilek armudu, pitahaya ve kaktüs meyvesi olarak da bilinir. İlk olarak Vietnam’da üretilen meyve zamanla oradan bütün dünyaya yayılmıştır. Son dönemlerde ülkemizde de büyük ilgi görmektedir ve Türkiye’de Alanya bölgesinde üretilmektedir. 

Ejder meyvesinin faydaları, Bol besin ve mineral içeren pitaya gözleri güçlendirir. Yüksek tansiyonu önler. B1, B2, B3 ve demir açısından zengindir. Kalp hastalıklarına karşı korur. Vücuttaki yarık ve morlukların hızlı iyileşmesini sağlar. Akciğer, ince bağırsak ve böbrek hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur. Solunum rahatsızlıklarına iyi gelir. Sağlıklı doku ve kan oluşumuna yardımcıdır. Vücudun nem dengesinin düzenlenmesine katkı sağlar. Tip 2 diyabete en iyi gelen meyvelerdendir. Kan basıncını düzenler. Kansere karşı korur. Yumurtalık ve rahim rahatsızlıklarına iyi gelir. Güçlü afrodizyak besinlerden biridir. Dişleri güçlendirir. Pitaya meyvesi magnezyum, potasyum, kalsiyum ve C vitamini yönünden çok zengindir. Zararlı toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar. Ejder meyvesinin faydaları arasında kemikleri ve iskelet sistemini güçlendirmesi de yer alır. Çözülebilir lif yönünden çok zengindir ve güçlü bir antioksidandır. Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.

Muz

Anavatanı Hindistan, Avustralya ve Çin olan muz, ülkemizde Akdeniz bölgesinde yetişmektedir. Ülkemize ilk defa 1750 yıllarında getirildiği bilinmektedir. İlk getirildiği zaman süs bitkisi olarak kullanılan muz, daha sonraki yıllarda tüketilmeye ve ticari amaçlı yetiştirilmeye başlanmıştır. Muz tohumla, yumruyla veya dip sürgünleriyle üretilmektedir. Bu ekim türleriyle meydana getirilen fideler, daha sonra kökleriyle birlikte topraktan ayrılarak asıl büyüyeceği yere aktarılır. Meyvenin kökleri sağlık durumuna göre çok gelişmiş veya zayıf olabilir. Ekim için doğru zaman Mart-Mayıs ayları arasıdır.

Muzun Yararları, Muz meyvesinin içinde bolca A, C, E ve B12 vitaminleri ile potasyum, kalsiyum, magnezyum bulunmaktadır. Enerji verici bir meyve olan muz özellikle iştahsızlık durumunda vücudun enerji ve besin alması için ideal bir seçimdir. Lif bakımından zengin olduğundan doyurucudur ve bağırsak problemlerinde dengeleyici özelliği vardır. Özellikle ishal durumunda lifli yapısıyla ishalin sonlanmasına katkıda bulunur. Kalp ve damar sağlığına iyi gelir. Ancak çok tüketildiğinde kabızlığa neden olabilir. Göz ve kemik sağlığında faydalıdır. Vücuda seratonin yüklemesi yaparak mutluluk sağlar. Bu yüzden depresyona iyi gelir. İçeriğindeki yoğun magnezyum ve potasyum sayesinde kalp hastalıklarına karşı koruyucudur. Mide ülseri ve asidine muz en iyi çözümlerden bir tanesidir.

Avokado

Avokado kabuğu yeşil, yenen kısımları beyaz, iri çekirdekli bir meyvedir. Avokado tam olgunluğa toplandıktan sonra erişir. Lezzetini anlamak için olgunlaşmasını beklemek gerekmektedir. Dünya’da 5 kıta ve 50’ye yakın ülkede yetiştirilmektedir. Avokadonun yetiştiricilik alanlarının sınırlı olması, yüksek besin değerinin ve kendine özgü tadının bulunması nedeniyle, pazarda yüksek fiyatla alıcı bulmaktadır. Antalya ve Alanya koşullarında, ‘Fuerte’. ‘Hass’. ‘Bacon’ ve ‘Zutano’ çeşitlerinin bölgeye adapte olabildikleri ve çeşide özgü karakterleri gösterdikleri belirtilerek, bu çeşitlerin ticari yetiştiriciliklerinin yapılabileceği sonucu elde edilmiştir. Türkiye’nin Akdeniz sahil kuşağındaki bazı alanların oldukça uygun olduğu tespit edilmesinden sonra yetiştiriciliği 1980’li yılların ortalarından itibaren hızla artmaya başlamıştır. Türkiye’deki avokado üretiminin yaklaşık % 75- 80’i Antalya’da, % 15-20’si Mersin’de ve % 2-5’i diğer illerde (Muğla ve Hatay) üretilmektedir. Antalya’nın toplam üretiminin ise belirli bir bölgede yoğunlaştığı görülmekte ve yaklaşık % 80’i Alanya ve Gazipaşa ilçelerinden karşılanmaktadır.

Avokadonun Yararları, C, E, K ve B-6 vitaminlerinin yanı sıra riboflavin, niasin, folat, pantotenik asit, magnezyum ve potasyum açısından harika bir kaynaktır. Ayrıca, lutein, beta-karoten ve omega-3 yağ asitleri sağlarlar.

Passiflora

Passiflora (Passiflora edulis)’nın anavatanı Güney Amerika olup hem tropik ve hem de subtropik iklime sahip yerlerde yetiştiriciliği yapılabilen bir türdür. Akdeniz bölgesinde yetiştiriciliği hızla artmaktadır.

Passiflora meyvesi Yararları, C, B1(tiamin), B2 (riboflavin), B5 (pantotenik asit) vitaminleri, kalsiyum (Ca), fosfor (P) ve protein içeriği ile besin değeri açısından oldukça kıymetli bir meyvedir. İçerdiği A vitamini ve beta karoten göz sağlığı açısından oldukça faydalıdır.

Mango

Sakız ağacıgiller familyasına ait olan mango, köken olarak Hindistan’da yetişen bir meyvedir. Mango ağacının kenarları dalgalıdır ve sarı yapraklara sahiptir. 3 asırlık bir ömre sahip olan mango ağaçları ülkemizde de son yıllarda yetiştirilmektedir. Mango yetiştiriciliği özellikle son dönemlerde büyük kazanç sağlamaktadır. Bunun nedeni, konum olarak Akdeniz bölgesinin mango üretimine uygun olmasıdır. Hem taze tüketilebilen hem de turşu, pekmez ve reçel yapımında kullanılabilen mangonun birçok faydalı özellikleri bulunmaktadır. Hem dış yapısı hem de kesildiğinde ortaya çıkan kokusu ile sevilen bir meyvedir. Bu nedenle ülkemizde de sıklıkla tüketilmektedir.

Mango yararları, içeriğinde bulunan B vitamini, A, C, K ve E vitaminleri ile bağışıklık sistemini güçlendirir. İyi bir folat kaynağı olan mango, içeriğindeki C vitamini ile cilde esneklik verir, ciltte meydana gelen sarkma ve kırışıklıklara engel olur.

Kamkat (Kumkuat)

Turunçgil ailesinin en lezzetli meyvelerinden biri olan kumkuat, hafif ekşimtırak olmasıyla ağızda limon ve portakal arası bir tat bırakır.

Kamkatın yararları, İçeriğinde bol miktarda bulunan C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir, Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur, Güçlü bir idrar söktürücüdür, Kanı temizleyerek kan dolaşımını kolaylaştırır, Damar sertliği ve tıkanıklığını önler, Sivilce ve akne problemlerinin giderilmesinde yardımcıdır, Diş ve diş eti problemlerinin giderilmesinde yardımcıdır, Kansızlığa iyi gelir, Sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar, Mide bulantısına iyi gelir, Mikrop öldürücü özelliği sayesinde grip, nezle gibi enfeksiyonlara iyi gelir, Kumkuat antioksidanlardan zengin bir meyve olduğundan dolayı, oksidatif stresi ve kronik hastalıkları önlemede yardımcı olabilmektedir. A, B, B2 ve B3 vitaminlerinin yüksek olması nedeniyle sinir sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır.

Papaya

Ülkemizde çok fazla tüketilmeyen ancak A ve C vitaminleri ile potasyum açısından oldukça zengin olan papayanın çekirdekleri de antibakteriyel özellik taşır. Ona "kavun ağacı" meyvesine de, kavun ağacı yemişi denmektedir. Çünkü papayanın bir çeşidinin meyvesinin görünümü kavuna benzese de, tadı balkabağına yakındır. Olgunlaşmadan toplanan papayalar ise, sebze olarak kullanılmaktadır. Papaya çiğ olarak yenebildiği gibi pişirilerek te yenebilir.

Papayanın yararları, meyvesi; demir, potasyum, kalsiyum fosfat mineralleri ve A, B1, B2, B5 ve C vitamini yönünden zengindir. Ayrıca papayanın karaciğer kanserine karşı içerdiği likopen sayesinde koruyucu bir etkisi olduğu ve yine bağışıklık sistemini güçlendirdiği iddia edilmektedir. Tohumu çeşitli bakterilere karşı antibakteriyel koruyucudur, ayrıca böbreklere karşı tohumunun yararlı etkisi olduğu düşünülmektedir.

Alanya’da yerel üreticilerden biri olan ‘Hasbahçe Dalından’ markasının sahibi Tolga Arslan ile konuştuğumda, bana tropikal meyveler konusunda yaptıkları çalışmalardan biraz bahsetti. Bu sene Tüyap Fuar merkezinde yapılmış olan WorldFood fuarına da katılmış. Dedesi Mustafa Arslan’ın 1962 Yılında başlattığı Narenciye üretimi sayesinde bugünlere geldiğini anlatan Tolga Arslan, sahibi olduğu birçok bahçesi ile Tropikal meyve üretiminde Alanya’da önemli firmalardan biri olma noktasında hızla ilerlediğini ifade ediyor. Uzun yıllardır Alanya’da çiftçilik yaptıklarını söyleyen Tolga Bey, “Üretime başladığımız günden bugüne aile olarak yaklaşık 58 yıl geçmiş olmasına rağmen ilk günkü heyecan ile işimize devam etmekteyiz” diyerek heyecanla üretime devam ettiklerini anlatmaktadır.  

Tropikal meyveler konusunda markalaşma yolunda

Bu yıla kadar üretici ve toptan olarak hizmet vermekte olan ‘Hasbahçe Dalından’ firması, 2020 yılından itibaren de markalaşma yolunda emin adımlarla ilerlemek istiyor. Yenilikçi vizyonu ve girişimci ruhu ile daha çok tropikal meyvelerde ön plana çıkmaya hazırlanan ve yeni ürünlerle tüketicilerin beğenisini kazanmaya çalışan Hasbahçe Dalından firması ‘Dalından Sofranıza ‘sloganını kendine benimsemiş. Hedeflerine ulaşmak için daima sağlıklı, üstün kaliteli ürünleri tüketicilerle buluşturmayı amaçlamayan marka, sektörde ilerici, yön verici ve takip edilen olma ilkesini benimseyerek bunu zaman içinde yenilikçi ürünlerle göstermeyi istemektedir. Hasbahçe Dalından, Alanya’nın her köşesinde sahip olduğu tropikal meyve bahçeleri ile tüketicilerine benzersiz ürünler alanında önde gelen bir marka haline gelmeyi ve gerek ürün gerekse hizmet kalitesinde %100 koşulsuz müşteri memnuniyetini sağlamayı, ilke edinmiştir.

Markanın tercih edilme nedenleri

Marka, her kesimin gelir durumu ne olursa olsun doğal ürünlere ulaşmasını istemekte, işlerinin ticaret değil çiftçilik olduğunu ifade etmekte, kendilerinin ve çocuklarının yemediği hiçbir ürünü satmamayı düşündüklerinden tercih edilmekteler. Ayrıca her ürünün mevsiminde yenmesinin doğru olduğunu açıkça belirtmeleri, sağlıklı besinler için üç ay beklenmesi gerektiğini anlatmaları, satmak için değil halkımız için ürettiklerinin bilincinde olmaları ve son olarak da amaçlarının ticaret değil insanlarla güzel şeyler paylaşmak olduğunu her fırsatta belirtmeleri sayesinde öne çıkmaktalar.  

Özetle, Alanya’da Hasbahçe Dalından gibi daha birçok firma Tropikal meyve konularında üretim yapmak için çalışmalar yapmaktadır. Dileğimiz bunların sayılarının artması ve bu vesile ile Türk Tarımına ciddi katkı sunmalarıdır.  Ayrıca ihracat potansiyeli yüksek bu meyvelerin aynı zamanda yurtiçinde de tüketimi teşvik edilmeli ve bu sayede bölge ekonomisine katkı sağlanmalı diye düşünüyorum.