Toplayıcılık faaliyeti yapmayı planlayan sektör oyuncularının toplayıcılığın getirdiği şartlar kapsamında verilerin zamanında ve doğru şekilde toplanması, işletilmesi, izlenmesi, analiz edilmesi gibi adımları hızlı şekilde gerçekleştirmek için dijital teknoloji ve yapay zekaya ağırlık vermesi bekleniyor. Enerjide Dijitalleşme Derneği (EDİDER) Başkanı Elif Düşmez Tek, Enerji Depolama Sistemleri Derneği (EDSİS) ve Enerjide Dijitalleşme Derneği (EDİDER) tarafından Ankara'da düzenlenen 2 Enerji Depolama Sistemleri Zirvesi kapsamında toplayıcılık faaliyetini ve bunun piyasaya olası etkilerini değerlendirdi. 

Stratejik bir uygulama Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından son dönemde taslak yönetmeliği görüşe açılan toplayıcılık faaliyetinin, elektrik piyasasında yenilikçi ve stratejik bir uygulama olarak ortaya çıktığını belirten Tek, "Temel olarak, toplayıcılar, şebeke kullanıcılarının üretim ve/veya tüketimlerini bir araya getirerek bu kullanıcılar adına piyasa faaliyetlerinde bulunabilecekler. Toplayıcılık faaliyeti, enerji üreticileri ve tüketicileri için daha etkin ve verimli bir enerji yönetimi sunmayı hedefliyor. Üretim tesisleri, tüketim tesisleri ve elektrik depolama ünitelerini portföylerine dahil ederek bu varlıkları bir arada yönetiyorlar." ifadelerini kullandı.

Tek, toplayıcılık faaliyetinin taslak yönetmelikte oldukça geniş kapsamlı şekilde tasarlandığına işaret ederek, toplayıcılığın kapsamına ilişkin şunları aktardı: "Toplayıcılar, bireysel olarak 50 megavatı ve toplamda 2 gigavatı geçmeyen üretim tesislerini, tüketim kısıtı olmayan tüketim tesislerini, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması'ndan (YEKDEM) yararlanma süresi bitmiş veya bitmemiş lisanssız elektrik üretim tesislerini ve Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği kapsamındaki elektrik depolama ünitelerini portföylerinde toplayabiliyorlar. Ayrıca, bu portföylerin izlenmesi ve yönetilmesi için gerekli ölçüm ve uzaktan kontrol sistemlerini kurmak da toplayıcıların sorumlulukları arasında yer alıyor."

Bununla birlikte dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasasına katılımın da toplayıcılık faaliyeti kapsamında değerlendirildiğini kaydeden Tek, "Bu, portföydeki tesislerin üretim ve tüketim tahminlerinin yapılmasını ve TEİAŞ’a bildirilmesini içeriyor. Ayrıca, sistem işletmecisinin talimatı doğrultusunda, tüketim tesislerinin tüketimlerini düşürerek verilen talep tarafı katılım hizmeti de bu kapsamda yer alıyor." diye konuştu.

Küçük üretim tesisleri piyasaya girecek

Tek, toplayıcılık faaliyetinin piyasa dinamiklerini önemli ölçüde etkileyeceğine dikkati çekerek, "Bireysel olarak piyasaya giremeyen küçük üretim tesisleri, toplayıcılık faaliyetleri altında piyasaya girme imkanı bulacak. Bu kapsamda ilave bir üretim hacminin piyasaya katılması, fiyatlarda değişiklik yaratabilir." değerlendirmesini yaptı. Ayrıca depolama sistemlerinin, toplayıcıların enerji piyasalarına katılımını çeşitlendireceğini ve katılımcıların, enerjiyi alıp satarken zamanlamayı optimize ederek arbitraj fırsatlarından yararlanabileceklerini vurgulayan Tek, "Bu, katılımcıların piyasadaki fiyat farklılıklarından ek gelir elde etmelerine olanak tanıyarak piyasa fiyat dalgalanmalarına karşı daha dayanıklı olmalarını sağlayabilecektir." dedi.