Hakan DİKMEN

Bu haftaya ekonomiyi etkileyen bir kaç haber ile hızlı başladık.  Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB),  tarafından bankalardan piyasa dışı saatlerde döviz işlemlerinin ve tahvil yükümlülüğünden kaçınmak için yüksek mevduat faizi uygulamalarının son bulmasını istemesi ilk haberlerdendi. Son zamanlarda bankalarda görülen birtakım uygulamaların Merkez Bankası düzenlemelerinin ruhuna aykırı olduğu ifade edildi. 

İşte TCMB'nin son verilmesini istediği dört uygulama:

*Kredi kullanan müşterilerin elde ettikleri fonları kur korumalı mevduatta değerlendirilmesine izin verilmesi. 

*Kredi kullanan müşterilere kredi konusu fonların bir kısmının veya tamamının bir süre vadesiz mevduat olarak değerlendirilmesi yükümlülüğü getirilmesi.

*TL mevduat kaynaklı yükümlülüklerden kaçınmak için piyasa mevduat faizlerinin çok üzerinde oranlar ile TL mevduat toplanması.

*Yurt dışı yerleşik bankalar ile off saatlerde yüksek tutarlı döviz alım satım işlemleri gerçekleştirilmesine devam edilmesi.

Ayrıca TCMB piyasayı neredeyse 30 milyar TL fonladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haftaya başlarken miktar yöntemiyle düzenlediği 07 Kasım 2022 vadeli repo ihalesi ile piyasaya 29 milyar 999 milyon 999 bin 980 lira fonladı. İhaleye 91 milyar 985 milyon TL teklif geldi İhalede basit faiz yüzde 10,50 olurken, bileşik faiz ise yüzde 11,06 olarak belirlendi. 

Borsa ve altın kazandırdı

Bu hafta yatırım araçlarından borsa ve altın kazandırırken, döviz kaybettirdi. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı ortalama yüzde 8,71 kazançla tamamladı

Dolar/TL, haftaya yükselişle başlamasının ardından 18,61 seviyelerinde işlem görüyor. İstanbul serbest piyasada dolar 18,6140 liradan, euro 18,5140 liradan haftaya başladı.

Altının gram fiyatı, haftaya yatay seyirde başlamasının ardından 982 lira seviyesinde işlem görüyor. Çeyrek altın 1.620 lira ile 1.670 Tl arasında gitti geldi.  Cumhuriyet altını 6.710 liradan satılıyor. Fed beklentisi ve doların yükselmesiyle 7 aydır geriliyor. Altın temkinli başladı haftaya ama Fed faiz artırma açıklamasından sonra keyfi biraz kaçtı. İşsizlik oranı piyasalarda resesyon beklentisini oluşturdu. Bu haber altın fiyatlarına 23 TL ile doğrudan yansıdı. Ons fiyatı Yabancılarda USD bizde ise Türk lirasıyla ölçüldüğü için, bir fark oluyor. 

Geçen hafta 21,5160 lira olan İngiliz sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 1,88 kayıpla 21,1110 liraya geriledi. İsviçre frangı ise önceki haftaya kıyasla yüzde 0,11 değer kazanarak 18,7550 liradan alıcı buldu. 

Borsa İstanbul’da işlem gören paylar konusunda haftaya başlarken, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, "Borsa İstanbul’da işlem gören payların piyasa değeri 2021 yılı sonuna göre yüzde 113 artış göstererek 1,9 trilyon TL’ye ulaştı." Haberi ile sevindi. Bu hafta Türk dünya borsaları yeşil kapandı. Avrupa ve Borsa İstanbul  yükselenler arasında oldu. BİST ‘in % 5 - % 6 getirisi oldu. Bunda Çin’in sıfır Kovid kararı da etkili oldu. Borsa İstanbul’un ilk gününde yapılan incelemeler neticesinde 6 hisse ve 4 yatırımcıya tedbir uygulanmasını kararlaştırdı. Borsa İstanbul rekor tazeledi... BIST 100 endeksi, 111,52 puan artarak 4.216,98 puandan kapandı.  

En çok prim yapan hisse

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 38,11 ile Sasa Polyester oldu. Sasa Polyester’i yüzde 36,17 ile Kontrolmatik Teknoloji, Enerji ve Mühendislik, yüzde 28,98 ile Global Yatırım Holding izledi.

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler ise yüzde 9,71 ile Erbosan Erciyas Boru Sanayi ve Ticaret, yüzde 4,58 ile İş Bankası (C), yüzde 4,33 ile Akbank şeklinde sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 323 milyar 711,6 milyon lirayla Sasa Polyester, 151 milyar 773,5 milyon lirayla Koç Holding ve 143 milyar 796 milyon lirayla Türk Hava Yolları oldu. 

Ekim ayı enflasyon rakamları açıklandı. E-TÜFE Ekim ayı artış oranı yüzde 7.18 oldu yıllık bazda enflasyon ise yüzde 185. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %33,48 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %117,15 ile ulaştırma oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, enflasyon eylül ayında % 3,08 oranında artış göstererek yıllık % 83,45 seviyesinde gerçekleşmişti.