T.C. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması Genel Müdürlüğü Reklam Kurulu (REK) ve Reklam Özdenetim Kurulu (RÖK) tarafından geniş katılımlı bir Sektör Bilgilendirme Toplantısı düzenlendi. Unilever’in İstanbul Genel Müdürlük binasında 9 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen toplantıya reklam sektörüne yön veren dernekler; Reklamverenler Derneği (RVD), Reklamcılar Derneği (RD), İnteraktif Reklamcılık Derneği (IAB), Mobil Mecralar Araştırma Pazarlama ve Reklamcılık Derneği (MMA), İletişim Danışmanlığı Şirketleri Derneği (İDA), Açıkhava Reklamcıları Vakfı (ARVAK) ve Ulusal Radyo Yayıncıları Derneği’nin (URYAD), Reklam ve Pazarlama İletişimi Derneği (REPİD) yönetim kurulları ve üyeleri katıldı. Reklam Kurulu ve Reklam Özdenetim Kurulu görev tanımlarının ve işleyiş şekillerinin ilk defa geniş katılımcı kitlesine aktarıldığı toplantıda, 120’den fazla sektör temsilcisi yer aldı.

Toplantıya ev sahipliği yapan Unilever Türkiye’nin CEO’su Ali Fuat Orhonoğlu’nun “hoş geldiniz” konuşmasının ardından, Reklamverenler Derneği (RVD) Yönetim Kurulu Başkanı ve Reklam Özdenetim Platformu Başkanı Ahmet Pura’nın açış konuşmasıyla başlayan toplantıda, T.C. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması Genel Müdürlüğü Reklam Denetim ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanı Erdem Biçer kapsamlı bir sunum yaptı. Biçer; Reklam Kurulu’nun yaptırım çeşitleri, incelediği dosyalar ve sektörel dağılımları, Reklam Kurulu’nun uluslararası çalışmaları, reklam denetimine yönelik gerçekleştirilmiş olan sistemler ve özellikle yapay zekaya dayalı ticari reklam ve uygulamalara ilişkin ileriye dönük düzenleme çalışmaları hakkında bilgi verdi.

En çok ceza; sağlık, gıda, kozmetik ve temizlik sektörlerine

Reklam Kurulu’nun 2023 yılı boyunca toplam 2007 dosya görüştüğünü ve bunların yüzde 90’ına yakının aykırı bulunarak işlem başlatıldığını belirten Erdem Biçer, “Geçtiğimiz yıl toplam 113,8 milyon Türk Lirası tutarında cezaî işlem yapıldı. Bizler ceza kesen bir kurum olmak istemesek de vatandaşın yanılacağı, yanlış anlayacağı ve yanlış yönleneceği hiçbir uygulamaya da göz yummuyoruz. 2023 yılında en çok para cezası uygulanan sektörler sırasıyla sağlık, gıda ve kozmetik ve temizlik sektörleri oldu.” dedi.

Reklam yaratıcılarının ve reklamverenlerin doğru yönlendirilmeleri ve tüketicinin korunması hedefiyle Aralık 2022’de yayınlanan “Çevreye İlişkin Beyanlar İçeren Reklamlar Hakkında Kılavuz”un güncelleneceğini belirten Biçer, sözlerine şöyle devam etti:

“Eylül 2023 tarihinde Reklam Kurulu tarafından, tüketicilerin satın alma kararlarını önemli ölçüde etkileyen tüketici deneyim ve tecrübelerinden oluşan yorum ve derecelendirme uygulamalarına yönelik “Tüketici Değerlendirmeleri Hakkında Kılavuz” yayınlandı.  Nisan 2022’de yayınlanan “Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz” da değişiklikler yapılarak Ocak 2024’te güncel haliyle yayınlandı. Bu yıl ayrıca “karanlık ticari tasarımlar”, “yapay zeka kullanılarak oluşturulan reklamlar” ve “tüketici algısını manipüle edici arama motoru sıralama sonuçları” gibi konularda Reklam Kurulu’nun bakışını yansıtan ve sektöre rehberlik edecek kılavuz çalışmalarına başlanacak.”

RÖK, tarafsız karar alan bir kurum

RÖK temsilcileri Av. Esra Tapban, Av. Özlem Sezgin ve Kurul müdürü Müge Tanıl ise 1994 yılında Reklamverenler Derneği ve Reklamcılar Derneği’nin bir araya gelerek oluşturduğu Reklam Özdenetim Kurulu’nun tüm sektörü kapsayan çok paydaşlı yapısı, çalışma sistemi, özdenetim esasları, başvuru süreçleri, bugüne dek gerçekleştirdiği projeler, Reklam Kurulu ile iş birlikleri ve “Sorumlu Influencer Sertifika Projesi” gibi beraberce hayata geçirilmesi planlanan projeler hakkında detaylı bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda RÖK üyelerinin ana önceliğinin sektörde mevzuata uygun üretimin özdenetimi olduğu vurgulanırken üyelerin her birinin tarafsız ve adil kararlar verilmesi yönünde uzun yıllara dayalı sağlam bir geleneği olduğunun altı çizildi. Tarafsızlığı koruyan uygulamalar hakkında bilgi verildi.

Sunumların ardından katılımcıların yoğun ilgi gösterdiği soru cevap bölümüyle devam eden toplantıda, reklam sektörünün geleceğini şekillendirecek önemli projeler için tüm paydaşların desteğinin alınacağı yönünde güçlü sinyaller bulunduğunu belirten Ahmet Pura şunları kaydetti:

“Başta, daima iletişime açık bir tavırla sektör paydaşları ile iş birliği içinde birçok projeye imza atan Ticaret Bakanlığı olmak üzere, tüm oyuncuların gösterdiği güç birliği sayesinde sektörümüz verimli bir yapıya dönüşüyor. Yedi sektör derneğinin ve üyelerinin katılımıyla kurulan Reklam ve Pazarlama İletişimi Derneği (REPİD) de bu nedenle ileride sektöre çok büyük güç verecek. REPİD desteğiyle oluşacak sektörel denetim alanındaki ses ve tavır birliği ile güven ortamı daha da artacak. İnanıyorum ki buna bağlı olarak reklam yatırımları da artacak çünkü reklamveren güven ortamını sever.”

REK hakkında detaylı bilgilere T.C. Ticaret Bakanlığı’nın web sitesinden; RÖK ile ilgili detaylı bilgilere ise https://www.rok.org.tr adresinden ulaşılabiliyor.