Hakan DİKMEN

Ayrışan yollar ve ticaret gerilimleriyle tanımlanan bir hafta.

Haziran ayının ilk tam haftası sona ererken, küresel ekonomik manzara, kalıcı enflasyon endişeleri ve her daim mevcut olan ticaret politikası belirsizliği gölgesinde günler yaşadık. Tüm bu karışımın arasında dirençli büyümeyle işaretlenen önemli bir ayrışma resmi de görmüş olduk. Bazı bölgeler güçlenme belirtileri gösterse de, genele baktığımız zaman, OECD ve IMF'nin son raporlarında vurgulandığı gibi, küresel ekonominin daha belirsiz bir yolda ilerlediği görülüyor.

Karma bir büyüme çorbası

Bu hafta, büyük ekonomilerde karma bir ekonomik performans yaşandı. Avrupa’da ilk çeyrek GSYİH büyümesinin yukarı doğru %0,6'ya revize edilmesiyle hoş bir sürpriz yaptı. Bu, 2022'nin 3. çeyreğinden bu yana en güçlü genişleme oldu. İrlanda'daki kayda değer artış ve Almanya ile İspanya'nın beklenenden daha güçlü performansıyla desteklenen bu yukarı yönlü revizyon, blokta artan bir ivme olduğunu gösteriyor. Bu güçlenen görünüm, muhtemelen Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) bu haftaki “faiz oranı indirimi” için beklenen 25 baz puan yolunu açtı. Yaşanan döngüdeki bu ilk indirim. Şimdi odak noktası, gelecekteki gevşemenin hızını ölçmek için Avrupa Merkez Bankası'nın ileriye dönük rehberliğine ve güncellenmiş ekonomik projeksiyonlarına kayıyor. Avrupa Merkez Bankası (AMB) ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel ticarete yönelik darbelerinin enflasyon ve ekonomi beklentilerini zayıflatmasıyla faiz oranlarını bir yıl içinde sekizinci kez düşürdü.

ABD’deki ekonomik görünüm

Avrupa’da işler böyle giderken Amerika Birleşik Devletleri iş büyümesinin azalması beklentilerini gördü ve Mayıs ayı tarım dışı maaş bordrolarının üç ayın en düşük artışını gösteriyor. Yaygın işten çıkarmalara işaret etmese de, işe alımlardaki bu ılımlılık, tarife politikasıyla ilgili artan belirsizlikle birleşince, işverenlerin daha temkinli bir yaklaşım sergileyeceğini gösteriyor. Temel Kişisel Tüketim Harcamaları (PCE) endeksiyle ölçülen enflasyon, Nisan ayında hafifçe düşerek dört yılın en yavaş yıllık hızına ulaştı. Bu, Federal Rezerv için hoş bir işaret, ancak %2'lik hedeflerinin üzerinde kalmaya devam ediyor. Ancak tüketici güveni, büyük ölçüde ticaret gerginliklerinin azalmasıyla yönlendirilen Mayıs ayında keskin bir toparlanma gördü.

Diğer taraftan Çin, düzensiz bir toparlanma göstermeye devam ediyor. İlk çeyrekte GSYİH büyümesi, öncelikli olarak imalat ihracatı tarafından yönlendirilen beklenenden daha güçlü olsa da iç talep ve hizmet sektörü, emlak sektörü krizi ve düzenleyici belirsizlikler nedeniyle baskı altında kalmaya devam ediyor. Mayıs ayına ait resmi PMI rakamları da hayal kırıklığı yarattı ve imalat sektörü tekrar daralmaya girdi. Bu karışık veriler, Pekin'den yılın ikinci yarısında daha fazla destekleyici önlem çağrısına yol açtı.

Belki de haftanın en belirgin teması ve aslında daha geniş ekonomik görünüm, ticaret politikasını çevreleyen artan belirsizlikti. OECD'nin son Ekonomik Görünümü, "ticarete yönelik önemli engeller, daha sıkı finansal koşullar, azalan güven ve artan politika belirsizliğinin" küresel büyüme üzerinde olumsuz etkilere sahip olmasının öngörüldüğünü açıkça belirtiyor. Bu duygu, piyasa tepkilerinde yankı buldu ve ABD hisse senetleri, AB ithalatlarına uygulanan tarifelerle ilgili duyurulara ve geri dönüşlere ve birçok mevcut ABD tarifesinin yasallığına karşı önemli bir mahkeme kararına (yönetim tarafından hemen temyiz edilmesine rağmen) bağlı olarak oynaklık gösterdi. Özellikle ABD ve Çin arasındaki devam eden ticaret sürtüşmesi, açıkça iş yatırımları ve genel küresel ekonomik güven üzerinde büyük bir engel teşkil ediyor. Geçtiğimiz haftanın kaybedeni 152 Milyar dolar ile Elon Musk oldu. ABD Başkanı Trump'ın kendisiyle ilgili "hayal kırıklığına uğradım" sözleri üzerine hem maddi hem de manevi kayıp yaşadı Musk. 

Piyasalarda temkinli iyimserlik

Türk Ekonomisinde Dengelenme Arayışı ve Piyasalarda Temkinli İyimserlik 

Haziran ayının ilk haftasında Türkiye ekonomisi, para politikasında sıkılaşma sinyalleri ve piyasalarda dalgalı bir seyirle dikkat çekti. Enflasyonla mücadele ve büyüme hedefleri arasında denge arayışının sürdüğü bu dönemde, yatırımcılar ve karar alıcılar temkinli bir iyimserlik içinde hareket etti.

Para politikası ve enflasyon 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 250 baz puanlık faiz indirimiyle politika faizini %42,50 seviyesine çekti. Bu adım, enflasyonun ana eğilimindeki gerileme ve temel mal enflasyonunun düşük seyriyle desteklendi. Ancak, hizmet enflasyonundaki yükselişin yavaşlaması, dezenflasyon sürecinin kırılganlığını ortaya koydu. TCMB'nin piyasa katılımcıları anketi, yıl sonu TÜFE beklentisinin %28,04'e gerilediğini gösterdi.

Bu hafta altın kazandırdı

Değerli metallerin fiyatları küresel ekonomik gündemle birlikte değişiyor. Altın, gümüş gibi takası kolay ve tercih edilen değerli metaller kazandırmayı sürdürüyor. Altın Ocak ayından bu yana yüzde 40 yatırımcısına kazandırdı. Geçtiğimiz yılın bu günlerinde gram altın 2462 liradan satılıyordu. Yani altın tam bir yılda yüzde 69.53 oranında getiri sağladı.

Mayıs ayı sonu itibarıyla İstanbul'da yerleşik kullanıcıların pay senedi yatırımlarının büyüklüğü 2 trilyon 405 milyar 463 milyon lira oldu. İstanbul'un ardından Ankara'daki yatırımcıların 286 milyar 375 milyon lira, İzmir'deki yatırımcıların değeri 120 milyar 605 milyon lira olarak belirlendi.

İhracatta sevindirici bir haber Ankara'dan geldi. Bu yılın ocak-mayıs döneminde yapılan ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6 artarak 5 milyar 863 milyon 845 bin dolara yükseldi.

Geçtiğimiz hafta daha çok yatırımcılar yurt dışıyla uğraştılar. Ülkemizde şu günlerde sükunet hakim. Bayramdan sonra yazın da gelmesiyle ekonomide nasıl bir hareket olacak göreceğiz. 

Gelecek hafta

Yurt içinde sanayi üretimi, küresel tarafta ABD, Çin ve Euro Alanı enflasyon verileri açıklanacak.