Ukrayna'da ateşkes müzakerelerinde sınırlı ilerleme sağlanması ve ABD'nin Rusya petrolüne yaptırım uygulamayı değerlendirmesiyle yatırımcıların yüksek enflasyon ortamında yavaş ekonomik büyüme endişeleri kuvvetlendi. Keskin yükselen petrol fiyatları bugün dalgalı seyir izledi.

Petrol fiyatları dün 14 yılın zirvesini görürken Rusya, Batılı devletlerin Ukrayna işgaline karşılık olarak Rus petrolüne yaptırım başlatması durumunda fiyatların 300 doları bulabileceğini ve Almanya'ya doğalgaz taşıyan boru hattını kapatabileceği uyarısında bulundu. Dün yaptırım endişesiyle 139 dolara ulaşan Brent petrolü bu sabah yaklaşık 127 dolardan işlem gördü.

Enerjisinin neredeyse tamamını ithal eden Türkiye için de enerji maliyeti Rusya krizinin ilk ve en belirgin etkisin yaşandığı alan oldu. Türkiye'nin enerji faturası aylık 8 milyar doların üzerine çıkarak rekor kırarken tutarın her ay Merkez Bankası rezervlerinden karşılanan miktarı da artıyor.

Artan enerji maliyeti ve bunun rezervlerle karşılanacak olması Türkiye'nin cari fazlaya odaklı ekonomi politikasına yönelik endişeleri tetikliyor.

Merkez Bankası'nın kapsamını yıl başında genişlettiği ve kamunun döviz piyasasında belirleyici olmasında önemli rol oynayan kamu iktisadi teşebbüslerine (KİT) döviz satışı Şubat ayında 5.37 milyar dolar ile rekor seviyeye çıktı.

Böylece sadece son 4 ayda büyük bölümü BOTAŞ'ın oluşturduğu KİT'lerin döviz talebinin 15.1 milyar doları piyasaya girmeden doğrudan TCMB rezervlerinden karşılanmış oldu.

TCMB Ocak ayı itibarıyla döviz rezervlerinde hem düşüş, hem artış yönlü etki eden daha aktif bir kur politikası izlemeye başladı. Analistler yeni düzeni kamu kontrolünün daha çok olduğu bir kur politikası olarak tanımlıyor.

Tüketici enflasyonu Şubat'ta %54.44'e yükselirken ekonomistler zirve tahminlerini %55'ten %65'e doğru yükseltti. TCMB'nin %14 politika faizi göz önüne alındığında negatif reel faizin 50 puana önümüzdeki aylarda yaklaşacak olması da riskleri artıran bir başka önemli neden.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise enflasyonla mücadelenin en önemli politika önceliği olduğunu dün tekrar etti.

Dolar/TL ise Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle 14.62'ye ulaşan yükselişinin ardından kamu desteğiyle 14'ün altına geriledikten sonra yeniden 14.4'e doğru yükseldi. Kur bu sabah saat 0845'te 14.3920/14.3950 seviyesinden işlem gördü.

Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri dün %26.28'e kadar çıkarak tarihi rekora yükseldikten sonra son işlemde %26 seviyesindeydi.

Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri dün 700 baz puanı aştıktan sonra günü 677/692 baz puanda kapattı.

Rusya işgalinin enerji ve enflasyon etkisi haricinde turizm, gıda, hazır giyim ticareti başta olmak üzere Türkiye ekonomisine yönelik riskleri artıracak birçok etkisi bulunuyor.

Hükümet bu yıl için cari fazla beklediğini açıklamış olsa da ekonomistler cari açık tahminlerini düzenli olarak yukarı revize ediyorlar. Revizyonların petrol fiyatlarında neredeyse her gün devam eden yükselişle önümüzdeki dönemde de devam etmesinden endişe ediliyor.

Tarihi rekor seviyelere ulaşan enerji ithalatının ticaret açığında sert büyümeye yol açmasıyla, Ocak'ta cari açığın 7.25 milyar dolar ile dört yılın zirvesine ulaşması bekleniyor. Ödemeler dengesi verileri Cuma günü açıklanacak ve aynen enflasyonda olduğu gibi veri sonrası cari açık revizyonlarının daha da belirginleşmesi bekleniyor. 

Piyasalarda Rusya Ukrayna sürecindeki sahadaki, diplomasideki gelişmeleri takip ederken bir diğer taraftan yaptırımlar kaynaklı piyasa etkilerini izliyorlar. İç piyasada ise bugün başlayacak Hazine Mart ayı iç borçlanma programı da piyasada izlenecek gelişmeler arasında.

Mart ayında 31 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 33.5 milyar TL iç borçlanma öngören Hazine bugün iki ihale düzenleyecek. Hazine bugün 11 ay vadeli bono ve 2 yıl vadeli sabit kuponlu tahvilleri yeniden ihraç edecek.

Piyasalarda ayrıca geçen hafta başlayan ve hükümetin ilk etapta 25 milyar dolar yastık altı altının sisteme kazandırılmasını hedeflediği sistemin işleyişi ve kur korumalı mevduat sisteminin genişletilmesinin etkileri de takip edilecek.

Şirketlere en az altı ay olarak belirlenen kur korumalı (KKM) mevduat ve katılma hesabı vadesi üç aya düşürülürken desteklerden bir defa yararlanılmasına yönelik hüküm de kaldırıldı. Vade düşürülmesi iş dünyası tarafından bir süredir isteniyordu.