Dolar/TL bu sabah da güne 14 civarında başlarken piyasada Ukrayna kaynaklı jeopolitik gerilim ve Türkiye'ye etkileri yakından takip ediliyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı askeri harekatın ardından dolar/TL yılbaşından bu yana seyrettiği 13.5 etrafındaki dar bandı yukarı yönlü ilk kez kırdı.

TL'nin dolar karşısında değer kaybı dün gün içinde %5'i aşarken, savaşa taraf olan ülkelerin para birimlerinden daha fazla kayıp sergiledi. TL daha sonra kayıplarını dün kapanış itibarıyla %1'e azalttı.

Bu sabah saat 0858 itibarıyla kur 14.03/14.04 seviyesinde işlem gördü. BIST 100 endeksi dün günü %8.2 düşüşle tamamlarken bankacılık endeksi %8.5 geriledi. Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri dün 200 bp üzerinde artarak %24.79'a kadar yükselirken sonra son işlemde %24.51 seviyesindeydi.

Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri 20 Aralık 2021'de 613 baz puanı aşarak iki yılın zirvesine ulaştı. CDS dün günü 597/607 baz puandan tamamladı.

Piyasalarda Rusya'nın işgalinin Ukrayna'da ülke geneline yayılıp yayılmayacağı, yaptırımların etkileri ve bunların Türkiye ekonomisine olası yansımaları yakından takip ediliyor.

Savaşın Türkiye ekonomisine ilk etkisi dün 105 doları aştıktan sonra bugün 100 doların üzerinde işlem görmeyi sürdüren Brent ham petrol fiyatından geliyor.

Petrol ve emtia fiyatlarındaki artış cari fazla hedefleyen ve %50'ye ulaşan enflasyon problemini cari fazla ile çözmeyi amaçlayan Türkiye ekonomisi için önemli bir risk unsuru.

Swissquote Bank kıdemli analisti İpek Özkardeşkaya, TL'yi istikrarlı tutmanın maliyetinin belirgin şekille arttığına dikkat çekerek, "Bu herşeyin otomatik olarak kontrolden çıkacağı anlamına gelmiyor ancak TL'de daha çok değer kaybı yaşanması riski küresel gelişmelerle önemli ölçüde arttı" dedi.

Merkez Bankası (TCMB) Ocak ayı itibarıyla döviz rezervlerinde hem düşüş, hem artış yönlü etki eden daha aktif bir kur politikası izlemeye başladı. Analistler yeni düzeni kamu kontrolünün daha çok olduğu bir kur politikası olarak tanımlıyor.

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "Türkiye'nin yeni kur politikasındaki ilk test bu hafta yaşandı. TL'nin dün bir ara savaşa taraf olan ülkelerin para birimlerinden daha belirgin bir değer kaybı yaşamış olması aslında ne kadar riskli bir kur politikası izlediğimizi gösteriyor" dedi ve ekledi:

"Bu politikada cari açık verileri ve TCMB'nin swap hariç rezervlerinde yaşanan değişimi, TL'nin daha fazla değer kaybı yaşayıp yaşamayacağını anlamak için takip edeceğiz. Bu haftaki gelişmelerden petrol ve emtia kaynaklı olarak enflasyonda da yeni yükseliş olarak yansıması kaçınılmaz" dedi.

Bu kapsamda TL'de yılbaşından beri daha belirleyici konumda olan Merkez Bankası'nın adımları piyasada yakından takip ediliyor. Bankacılar Aralık'ta 20 milyar dolar, Ocak ayında 3 milyar dolar olduğu tahmin edilen TCMB rezerv kayıplarının Şubat ayının ilk iki haftasında görülmediğini hesaplıyorlardı.

Şubat ayının üçüncü haftasında ise bankacılar TCMB'nin rezerv artışının yeni önlemlerle elde edilmesi gereken döviz miktarından daha az olduğunu hesaplıyor. TCMB geçen hafta net rezervleri 4 milyar dolar artışla 19.8 milyar dolara yükseldi.

Bankacılar bu hafta da TCMB'nin döviz piyasasında aktif rol oynamayı sürdürdüğünü düşünüyor ancak henüz bu gelişme öncü verilerle kanıtlanamıyor. İki işlemcinin tahminlerine göre bu hafta kurdaki değer kaybını sınırlamak için 1-4 milyar dolar arası rezerv kullanılmış olabilir.

TCMB yeni imkanlarıyla ihracatçı gelirlerinin %25'ini, KKM'de dövizden dönen tutarın tamamını ve yabancıların gayrimenkul dahil vatandaşlık işlemlerinden elde ettiği dövizi rezervlerine alıyor. Bankacılar 6 haftadır artan swap hariç rezervlerin yeni uygulamaların ima ettiğinden ne kadar az arttığını TCMB'nin kuru istikrarlı tutabilmek adına ne kadar kullandığını anlamak için hesaplıyor.

TCMB'nin rezervlerine piyasalar swap verilerinden arındırılmış olarak bakıyor ve bu tutar eksi 60 milyar dolardan geçen hafta itibarıyla eksi 44 milyar dolara gelse de belirgin negatif seyrini sürdürüyor.

RUSYA KİEV'E YAKLAŞIYOR

Ukrayna askerleri başkent Kiev'e yaklaşan Rus askerleriyle savaşırken Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy, Kiev'de kalmaya devam edeceğini söyledi. Rusya dün üç cepheden başlattığı Ukrayna işgali ile Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük savaşı başlattı.

ABD Başkanı Joe Biden dün ülkesinin Rusya'ya yönelik yeni yaptırımlarını açıkladı. ABD başlıca Rus bankaları ve kamu şirketlerine yaptırım başlatırken Rusya'nın dolar ile iş yapmasını zorlaştırdı. Ancak ABD Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i yaptırım kapsamına almadı ve Rus bankalarının SWIFT ödeme sistemi ile bağlantısını kesmedi.

Rus birlikleri son olarak Kiev'in kuzeyinde nükleer santralin bulunduğu Çernobil bölgesine girdi ve Belarus sınırından başkente uzanan bu en kısa rota boyunca ilerledi.

Rusya-Ukrayna geriliminin turizm ile tahıl ve gıda ticaretine etkiler de takip ediliyor.

Tarım Bakanlığı dün "mevcut stokları dikkate alındığında başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelerde yeni hasat dönemine kadar arz yönüyle bir eksikliğin olmayacağı öngörülmekte" dedi.