Sedat YILMAZ

Küresel merkez bankaları küresel ekonominin daralması, enflasyonların düşmesi ve deflasyon tehlikesinin oluşması üzerine parasal gevşeme ve faizleri indirme politikalarını birinci gündem maddesi yaptı. ABD Merkez Bankası (FED) ay sonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise 25 Temmuz’da yeni faiz kararını verecek.

Yurt dışı piyasalarda  ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) politika faiz oranlarında yapacağı indirimler beklentiye alınırken geçen hafta Güney Afrika, Güney Kore ve Endonezya’dan gelen faiz indirimleri merkez bankalarının yeni bir politika patikasına girdiğini gösteriyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da 25 Temmuz Perşembe günü yapacağı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizinde yapacağı indirim de piyasalar tarafından fiyatlanıyor. Özellikle kurda yaşanan geri çekilmeler, tahvil piyasasında yüzde 17’ye kadar gelen faizler Borsa İstanbul'da yükselişe destek veriyor.

Türkiye’de piyasaların TCMB’den 400 baz puan faiz indirimi tahmin ettiklerini belirten analistler, böyle iyimser bir havadan öncelikle borsa ve tahvil yatırımcısının faydalanacağını, faizlerdeki aşağı yönün enflasyon ve kur üzerinde baskı kuracağını ve jeopolitik ve dış kaynaklı herhangi bir riskin oluşmadığı sürece tüm piyasalarda genel bir rahatlamanın olacağını yorumladılar.

Borsa ve tahvil yatırımcısı kazanacak

Faiz indiriminin gündeme gelmesinden bu yana ABD Başkanı Donald Trump’ın da G20’den başlayan S400’lerle ilgili Türkiye yaptırım olmayacağına dair söylemlerinin de piyasaların iyimserleşmesine büyük katkı verdiğini savunan analistler, “Bu durumdan en kârlı çıkan borsa yatırımcısı oldu. Borsa 18 haftanın en yüksek kapanışını gerçekleştirirken yüzde 5 civarında da prim yaptı. Göstergeler faiz indirimleriyle birlikte borsanın 105-110 bin bandına oturacağı yönünde” dediler.

Küresel merkez bankalarının faiz indirimlerindeki baz puanlarının önemine de dikkat çeken analistler, 25 Temmuz’da TCMB ve ECB’nin faiz indiriminin Türkiye ekonomisi için fevkalade önem taşıdığını, söz konusu indirimlerle sağlanan iyileşmenin ay sonunda FED’in faiz indirimiyle daha da destekleneceğini, söz konusu gelişmenin TCMB’nin faiz indirim ve doların gidişi konusunda elini daha da rahatlatacağını ifade ettiler.

Piyasada gösterge faizin yüzde 17’lerde olduğuna dikkat çeken analistler, TCMB’nin yapacağı agresif bir faiz indirimiyle bono ve tahvil piyasalarında bir esnemenin olacağını, bilhassa Eylül ve Ekim aylarında politika faizinin bugünkü 10 yıllık Türk tahvilleri faizi seviyesine çekilmesiyle tahvil yatırımcısının hareketleneceğini ve yabancı yatırımcının TL varlıklarına yatırım için yeni bir fırsat oluşturacağını dile getirdiler.

TCMB’nin faiz indirimi konusu yurt dışı piyasalarda da geniş yer buluyor. Bunlardan biri de Commerzbank. Banka analisti Tatha Ghose müşterilerine yolladığı notta indirimlerin Temmuz’da başlayacağını ve kur ile finansal istikrarda zarara yol açmayacak şekilde politika faizini yüzde 16’lara kadar çekeceğini tahmin ettiklerini yazdı. Yine yurt dışından Bloomberg International ise yaptığı yorumlarda faizin bu yılın sonu itibariyle ciddi bir faiz indirimiyle karşılaşabileceklerinin haberini verdi. Enflasyondaki yavaşlamanın faiz indirimi için zemin hazırladığını bildiren analistler, Merkez Bankası başkanlığındaki değişikliğin de indirimlerin hızlı olacağının habercisi olduğunu dile getirdiler.

Döviz fiyatları agresif etkilenmez

Piyasanın faiz indirimiyle birlikte dövizde yukarı yönü göstereceğini vurgulayan analistler, “Ancak döviz beklenildiği gibi artmayacak. Yani agresif etkilenmeyecek. Türkiye’ye yönelik jeopolitik ve dış risklere bağlı bir durum olmadığı sürece normal seyir sürecek. Enflasyondaki gerileme beklentisi dövizde de kendini gösteriyor. Gelecek hafta ABD Merkez Bankası (FED) 50 baz puanı göze aldı. Bu dolar fiyatlarındaki artışı da frenliyor” yorumunu yaptılar.

ABD ekonomisindeki ekonomik olumsuzluk, Çin ticaret görüşmelerinde henüz bir sonuç çıkmaması, ABD Başkanı Trump’ın FED’in faiz politikasını eleştirmesinin FED’i faiz indirmeye zorladığını, dolayısıyla ABD’nin faiz indiriminden başka çaresi kalmadığını belirten analistler, 25 baz puanlık faiz indirimin ülke ekonomisine pek faydası olmayacağını, 50 baz puanlık indirimin ise nispeten ülkeye nefes aldıracağını kaydettiler.

Türkiye’de en büyük endişenin TCMB’nin faiz indirmesi durumunda dövizin artması olduğunu hatırlatan analistler, “Şimdi TL için böyle tehlike yok. Küresel ekonomideki daralma, Türkiye’de enflasyonun düşmesi ve her şeyden önce FED’in faiz indirecek olması doların artışını sınırlıyor” dediler. FED’in faiz indirimine gitmesi durumunda şu andaki mevcut riskler değişmediği sürece dolarda değer kaybının yaşanacağını belirten analistler, “FED’in faiz indirimi Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere döviz girişini artırır. Söz konusu ülkelerde döviz bollaşacağından bu ülkelerde de döviz fiyatlarında düşüşler yaşanır. Altın fiyatları da yükselir” değerlendirmesini yaptılar.

ABD piyasaları 50 baz puanı fiyatlıyor

ABD’de faiz indiriminin en çok Haziran ayında gündeme girdiğini belirten analistler, “Trump’ın (FED'in yanlış yönlendirmesi yüzünden çok yüksek faiz ödemek zorunda kaldık. FED eğer ne yaptığını bilseydi faizi düşürürdü) sözüyle başlayan faiz indirme hareketinin, St.Louis FED başkanı Bullard’ın, (Önden yüklemeli bir faiz indirimi için zaman uygun. Haziran’da faiz değiştirmemek Temmuzda bir adım olasılığını çok arttırdı. 50 baz puanlık faiz indirimi aşırı, 25 baz puanlık faiz indirimi sigorta) sözüyle devam ettiğini gördük. Ardından Beyaz Saray ekonomi danışmanı Larry Kudrow’un (FED yakında faiz indirir) açıklamasıyla zirve yaptı” ifadesini kullandılar.

ABD piyasalarında iki muhalif FED yetkilisinin bankanın Temmuz ayı toplantısında hızlı harekete geçmesi gerektiğini açıklamasından sonra piyasalarda 50 baz puan faiz indirimi beklentisinin güçlendiğine dikkat çeken analistler, “FED FOMC’de oy hakkı bulunan New York FED Başkanı John Williams’ın ekonomik yavaşlamaya karşı tedbir almanın gerekli olduğuna dair yaptığı güvercin açıklamalar, piyasalarda faiz indirimde 25 baz puan beklentisini yukarı taşıdı. Diğer yandan ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin yaptığı değerlendirmede, mevcut durumda ABD’nin kur politikasında değişikliğin olmadığını ifade etti. Haberler ABD borsalarında yükselişi destekliyor” diye konuştular.

TCMB bütün imkanlarını zorlayacak

TCMB’nin Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından çıkacak faiz kararı ile halen eksi yüzde 0,40 seviyesinde olan Avrupa Merkez Bankası (ECB) faizinin yatırımcılar tarafından dikkatle takip edildiğini belirten analistler, ECB’den faiz indirimi beklemediklerini, ABD’nin ay sonu yapacağı toplantıda ise 25 baz puanın üzerinde bir faiz artışına gitmesinin muhtemel olduğunu belirttiler.

TCMB’nin en son Haziran’daki toplantısında politika faizinin yüzde 24 olarak sabit bırakıldığını hatırlatan analistler, anketlerde en düşük 150 ve en fazla 500 puanlık bir indirimden bahsedildiğini, ancak Merkez Bankası’nın fiyat istikrarını sağlayan araçlar başta olmak üzere elindeki tüm argümanları kullanacağını ve imkanlarını zorlayacağını bildirdiler.

Güvercin politika yürüten ABD Merkez Bankası’na (FED) ilişkin faiz indirim beklentilerinin artması Türk Lirası (TL) varlıklarda pozitif seyre destek verdiğine değinen analistler, “Bu hafta gerçekleştirilecek TCMB PPK toplantısında faiz indirimi beklentisi de TL varlıklara olan cazibeyi artırıyor” yorumunu yaptılar.