Hakan DİKMEN

Geçtiğimiz haftayı verilerin çokça açıklandığı bir hafta olarak görebiliriz. Eylül ayının ilk haftasını da yaşadığımız geçen hafta okula dönüş ve kış dönemine girerken birçok sektördeki yaz rehavetinin bitmesine yeni atılımlarına tanık olduk. Ülkemiz için en dikkat çeken haftanın ekonomik gündeminde Orta Vadeli Program, büyüme ve enflasyon rakamları yer aldı.  Güzel bir haber de Fitch Türkiye'nin kredi notunu yükseltti.

Geçtiğimiz hafta küresel piyasalar haftanın son günü açıklanan tarım dışı istihdam rakamına odaklandı.

Yabancı yatırımcılar 30 Ağustos haftasında net 682,9 mn Amerikan Doları DIBS alışı yaptı. TCMB tarafından açıklanan haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, 30 Ağustos ile sona eren haftada, yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi portföyü piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış şekliyle, net 371 mn Amerikan Doları artış gösterirken, aynı haftada toplam Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) portföyü ise net 682,9 mn Amerikan Doları arttı. Böylece yurt dışında yerleşik kişilerin yıl başından itibaren hisse portföyünde satışları 1,47 mlr Amerikan Doları olurken, bu dönemde DIBS portföyünde ise nette 12,08 mlr Amerikan Doları alış gerçekleşti.

Tüketici enflasyonu düştü

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz 2025-2027 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme gibi temel makro ekonomik hedeflerin yer aldığı Orta Vadeli Programı geçtiğimiz hafta kamuoyuna açıkladı. 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 4'ten yüzde 3,5'a çekilirken enflasyon beklentisi yine bu yıl için yüzde 33'ten yüzde 41,5'e çıkarıldı. Cari açık bu yıl için yüzde 3,1'den yüzde 1,7'e düşürüldü.

Geçtiğimiz ay yani Ağustos ayında Türkiye'de yıllık tüketici enflasyonu, sıkı para politikası ve baz etkisiyle yüzde 51,97 ile son bir yılın en düşük seviyesine geriledi. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamada da büyüme sıkılaşma etkisiyle yavaşladığını görüyoruz. İkinci çeyreğe ilişkin dönemsel gayrisafi yurt içi hasıla ikinci çeyrekte yıllık yüzde 2,5 ile beklentilerin altında bir büyüme performansına işaret etti. Çeyreklik bazda da büyüme yüzde 0,1 ile sınırlı oldu. Küresel gıda fiyatları Ağustos ayında yıllık yüzde 1,1 düşüş kaydederken Türkiye'de gıda enflasyonu yıllık yüzde 44,4 artış gösterdi. Yani gıdada alanında kendi kendine yeten 7 ülkeden biriyken bugün geldiğimiz durum içler acısı. 

Fitch’in kararı

Hiç güzel bir haber yok mu derseniz, Fitch’in Türkiye kararını açıklaması hemen aklımıza geliyor. Girişte de yazdığımız gibi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye’nin kredi notunu B+’dan BB-‘ye yükseltti. Ancak, görünüm durağan.

Bu hafta yatırım araçlarından kazandıran sayısı az. 

Pek kazandırmayan hafta diye attığımız haftanın başlığının nedenleri de şöyle. Euro, Sterlin ve İsviçre frangı kazandırırken, borsa, altın ve dolar kaybettirdi. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi de, haftayı ortalama yüzde 0,63 kayıpla tamamladı

Bu hafta yatırım araçlarından sadece Euro, Sterlin ve İsviçre frangı kazandırdı.

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 0,63 değer kaybederek 9.771,16 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 9.768,60 ve en yüksek 10.159,21 puanı gördü.

Aynı dönemde Borsa İstanbul Mali Endeksi yüzde 1,16 değer kazanarak 11.098,73 puan, Hizmetler Endeksi yüzde 0,41 düşüşle 9.607,60 puan, Sanayi Endeksi 0,95 azalışla 13.182,19 puan, Teknoloji Endeksi yüzde 1,70 değer kaybıyla 12.957,42 puan oldu.

Borusan Boru Sanayi öne çıktı

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 20,08 ile Borusan Boru Sanayi oldu.

Borusan Boru Sanayi’yi, yüzde 14,03 ile Katılımevim, yüzde 13,32 ile VakıfBank izledi.

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler yüzde 9,06 ile Tofaş, yüzde 8,37 ile Reeder Teknoloji ve yüzde 7,23 ile Anadolu Efes Biracılık olarak sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 468 milyar 633 milyon lirayla Koç Holding, 464 milyar 100 milyon lirayla Garanti BBVA ve 404 milyar 685 milyon lirayla Türk Hava Yolları oldu.

Altın ve dolar düştü

24 ayar külçe altının gram fiyatı geçen hafta yüzde 0,29 azalışla 2 bin 749 liraya, Cumhuriyet altınının fiyatı da yüzde 2,02 değer kaybederek 18 bin 343 liraya düştü.

Doların satış fiyatı yüzde 0,26 azalışla 33,9790 lira, Euronun satış fiyatı ise yüzde 0,03 yükselişle 37,6970 lira oldu.

Geçen hafta 44,7650 lira olan İngiliz Sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 0,03 artarak 44,7780 liraya çıktı.

İsviçre frangı ise önceki haftaya kıyasla yüzde 0,42 artışla 40,2540 liradan alıcı buldu.

Döviz mevduatlarında artış ivmesi sürüyor. Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatları son Ağustos haftasında parite etkisiyle 3,4 milyar dolar arttı. Parite etkisinden arındırıldığında ise artışın 2 milyar dolar olduğu izlendi.

Küresel finansal piyasalar…

Haftanın ilk işlem gününde kapalı olan ABD piyasaları, Salı günü açıklanan verilerin yanı sıra teknoloji hisselerinde gözlenen satışların etkisiyle olumsuz bir görünüm sergiledi. ABD tarım dışı istihdam verisi öncesinde yatırımcıların temkinli bir yaklaşımıyla haftanın kalanında borsa endekslerindeki düşüşler ivme kaybederek devam etti. 

Hafta boyunca talebe yönelik endişelerle gerileyen Brent petrol fiyatları, OPEC+ ülkelerinin Ekim'de yapılması planlanan petrol üretim artışını 2 ay erteleme konusunda anlaşmasının ardından da toparlanma kaydedemedi. Böylece, Brent türü ham petrolün varil fiyatı Perşembe günü itibarıyla geçtiğimiz Cuma gününe kıyasla %7,8 düşüşle 72,7 USD seviyesine geriledi. Ons altın fiyatları ise haftayı 2.500 USD düzeyinin üzerinde kapattı.

BIST-100 endeksi hafta içinde 10.000 seviyesinin üzerini test etse de Perşembe gününü geçtiğimiz hafta kapanışına kıyasla sınırlı bir artışla 9.937 düzeyinden kapattı. TL, USD karşısında hafif değer kazandı. Türkiye’nin 5 yıllık CDS risk primi 6 baz puan azalarak

269 baz puan oldu.

Gelecek haftanın gündem konuları

Türkiye: Sanayi Üretimi, Cari Denge, TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi

ABD: Toptan Stoklar, Enflasyon, Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları, Hazine Nakit Dengesi

Euro Bölgesi: ECB Faiz Kararı Toplantısı

Japonya: Büyüme, Sanayi Üretimi, Kapasite Kullanım Oranı

Çin: Enflasyon, Dış Ticaret Dengesi