Bankadan nakit Döviz çekenlerden komisyon alınmasının önünü açan Merkez Bankası talimatnamesi hukuki tartışmalara neden olmuştu. Banka müşterilerinin itirazı ve hakem heyetlerine başvuruların ardından bu sabahtan itibaren bu komisyon kaldırıldı. Artık bankalar bankada bulunan dövizi nakit olarak çeken müşterilerden komisyon almıyor. Uygulamanın sistemin sağlığına yönelik şüphe yarattığı gerekçesiyle ekonomi yönetiminin bankaları uyarması nedeniyle geri alındığı belirtiliyor.

Bankalar bu sabahtan itibaren nakit döviz çekimlerinde aldığı komisyon uygulamasını kaldırdı. Artık vatandaşlar bankalardan kendi hesabında duran dövizi çektiğinde komisyon ödemiyor. Yaklaşık 3 hafta önce bankaların talebi ile Merkez Bankası'nın nakit döviz işlemlerinden komisyon alınmasının yolunu açmak için düzenleme yapmıştı. Düzenlemeye göre bankaların müşterilerinin efektif yani nakit döviz çekimleri komisyon alınacak işlemler arasında sayılmıştı. Ancak bu düzenleme tartışma yaratmıştı. Bazı hukukçular bankaların vatandaştan komisyon alabilmek için önceden bilgilendirme yapma zorunluluğu olduğunu belirterek ancak bundan sonraki süreçte bankada dövizini değerlendirenler için bilgilendirme yapıldıktan sonra Merkez'in yeni düzenlemesinin geçerli olabileceğini belirtmişlerdi.

UYARI GELMİŞ OLABİLİR

Bankacılar ve banka hukukçuları ise farklı görüşteydi. Bankacılar şubeye gelip dövizini almak isteyen vatandaşa "Eğer nakit çekersen komisyon ödersin" demenin onay alınması anlamına geldiğini söylüyordu. Ayrıca bankacılar, bankaların şubeler ile internet sitelerine bu yeni komisyonun alındığına dair duyuru asmasının veya yayımlamasının da tebliğde zorunlu görülen haber verme onay için yeterli olduğunu kaydediyorlardı.

Diğer yandan banka müşterilerinin imzaladığı sözleşmelerde bankaların lehine düzenlemeler olduğu ve bu genel onaylardan yola çıkarak müşterilerin bir hak iddia edilemeyeceğini ifade ediliyordu. Ancak ekonomi yönetiminin komisyon uygulamasının sisteme olan güvende sıkıntı doğurabileceği uyarı yapması nedeniyle bankaların bu görüşlerinden vazgeçtikleri konuşuluyor.

KOMİSYONU GERİ ALANLAR VAR

Ayrıca uzmanlar yine şimdiye kadar alınan komisyonların geri ödenmesi gerektiğini ifade ediyor. Eğer banka komisyon vermek istemezse Tüketici Hakem Heyeti'ne gidilebilir. Konuyla ilgili konuşan Özcan Kadıoğlu, kendisinden kesilen komisyonu bankaya dilekçe vererek geri aldığını kaydetti. Kadıoğlu, bankaların bu ücreti geri vermeye yanaşmaması halinde Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurulması gerektiğini kaydetti.

SORUN NASIL OLUŞTU?

Merkez Bankası 4 Ağustos'ta yayımlanan 'Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliği Uygulama Esasları'nda bankaların efektif yani fiziki döviz çekimlerinde ücret alabileceğini belirtti. TCMB talimatında "Finansal tüketicinin hesabının bulunduğu şubeden yapacağı Türk Lirası para çekimleri için ücret alınamaz ancak yabancı para (efektif) çekimlerinden ücret tahsil edilebilir. Yurt içi diğer şube, yurt dışı diğer şube ve nakit çekim ofisinden para çekme işlemleri ile rutin işlem saati veya iş günü dışında gerçekleştirilen para çekme işlemlerinden ücret tahsil edilebilir" denilerek net olarak döviz çekimlerinden komisyon alınabileceğini ifade etti. Bunun üzerine bankalar nakit döviz çekmek isteyenlerden binde 1 ile binde 5 arasında komisyon almaya başladı. Ancak hem aynı talimatnamenin 2'inci maddesinin C bendi hem de talimatnamenin dayanağı olan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'in 5'inci maddesinde yazılı "Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur" cümlesi tartışma yarattı. Bazı hukukçular 4 Ağustos'ta talimatnamede yapılan düzenleme ile "Yabancı para (efektif) çekimlerinden ücret tahsil edilebilir" cümlesi açık olsa da diğer 2 madde gereği bankaların ancak bundan sonra bankaya döviz yatıranlardan bilgilendirme yaptıktan sonra komisyon alabileceğini belirterek komisyonun ancak bundan sonra döviz hesabı açanlara bilgilendirme yapıldıktan sonra geçerli olabileceğini belirtiyorlardı.

İŞTE O MADDELER

FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİNUSÛL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ'İN 5'İNCİ MADDESİ:

(3) Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır.

TALİMATNAME:

Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır.