Şehnaz DEMİRDAL

Özel sektör bazında en büyük doğal gaz arama ve üretim şirketi olan Trakya Havzası Doğalgaz Şirketi’nin CEO’su Sinan Furat, Analiz’in editörü Şehnaz Demirdal’ın sorularını yanıtladı.

Sayın Furat, ilk sorum, TBNG ile ilgili; TBNG nedir? Önemini kısaca anlatır mısınız? 

Sinan Furat: TBNG, anlamı Trakya Havzası Doğal Gaz olan Thrace Basin Naturel Gas kelimelerinin kısaltması demektir. TBNG olarak Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin çalışmaları sonucunda TPAO’nun ardından özel sektör bazında en büyük doğal gaz arama ve üretim şirketi olarak faaliyet gösteriyoruz. 

Türkiye’nin en büyük özel sektör doğal gaz arama ve üretim şirketi TBNG doğal gaz ve petrol arama faaliyetlerinde bulunmak amacıyla Mehmet Ayhan Demirsu tarafından 1983 yılında kuruldu. Şirket stratejimizi büyük potansiyel taşıyan doğal gaz ve petrol arama ve üretim ruhsatlarına yatırım yaparak, yerli üretimi artırmak ve böylece Türkiye ekonomisine sürdürülebilir katkılar sunmak üzerine kurduk. Bu doğrultuda henüz keşfedilmemiş potansiyeli tespit etmek için hem de mevcut lisans alanlarımızdaki üretimi artırmak için kapsamlı çalışmalar yapıyor, bu kaynakları güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde artırmaya yönelik operasyonlar yürütüyoruz. 

TBNG olarak günlük 1.500.000 metreküp kapasiteli işletme tesisi ve 1650 kilometrekareden fazla alanı kapsayan 17 lisans sahibiyiz. Geride bıraktığımız 40 yılda Trakya bölgesinde arama ve üretim faaliyetlerimizi aralıksız sürdürmüş ve toplam 3,5 milyar metreküpten fazla üretim gerçekleştirdik.  

TBNG’nin nerede ne kadar kuyusu var? TBNG’nin Yerli üretim pastasındaki payı yüzde kaçtır?

Bugün için Tekirdağ ve Silivri’de toplam 90 kuyudan günlük 250 bin metreküp doğal gaz üretimi gerçekleştiriyoruz. Tekirdağ ve Silivri’deki yeni kuyularımızda sondaj işlemlerini tamamlayarak yerli ve milli doğal gazı ülkemize kazandırıyoruz. 

Ülkemiz, geçen sene 851 milyon metreküp doğal gaz üretti. Bu miktarın yaklaşık %10’unu biz gerçekleştirdik. Bugün için EPDK’nın doğal gaz piyasası ile ilgili son raporuna bakarsak Eylül ayında 216,3 milyon metreküp doğal gaz üretildiği görünüyor. Yalnızca Eylül ayındaki üretimin 5,8 milyon metreküpü TBNG’ye ait, bu da Eylül ayı bazında pazarda TPAO’nun ardından %2,70’lik bir paya denk geliyor. 2024 yılı sonundaki üretim payımızı görebilmemiz adına EPDK’nın yıl sonu raporunu bekliyoruz.

ŞD: “2024’te üretimimizi yüzde 25 artırmayı hedefliyoruz” diye bir açıklamanız var. 2024 hedeflerinize ulaştınız mı ve 2025 hedefleriniz ne? 

Tekirdağ ve Silivri’de açtığımı kuyular sonucunda günlük 220 bin metreküp doğal gaz çıkararak Türkiye’nin enerji arz güvenliğine katkı sağlamayı sürdürüyoruz. Tekirdağ bölgesinde geliştirme kuyuları açmaya devam ederken, Silivri’de de arama kuyusu ile beraber arama faaliyetleri kapsamında sismik ve test çalışmalarımıza devam ediyoruz. İlgili bölgede büyük bir potansiyel gördüğümüz için önümüzdeki yıllarda iş ve yatırım planımıza göre, bölgede arama faaliyetlerimizi sürdürüyor olacağız. 

Trakya’ya 4 sondaj kuyusu açtınız. Ne kadar yatırım yaptınız? Bu kuyulardan ne kadar doğal gaz çıkarmayı planlıyorsunuz ve bunun ekonomik büyüklüğü nedir? 

Bu sene yılın ilk yarısında 4 yeni kuyu daha açtık. Yılsonu itibarıyla yatırım miktarımız 7 milyon doları buldu diyebiliriz. Sene sonu için beklenti 80-90 milyon metreküp yerli doğal gaz üretmek olup ekonomik değeri yaklaşık 1 milyar TL seviyelerinde diyebiliriz. Yerli üretim, bu meblağın ithalata harcanmaması anlamına geliyor. 

 “5’inci kuyuyu yine Tekirdağ'da açmayı planlıyoruz” diye bir açıklamanızı okudum. Neden Trakya? 

Trakya, yapılan sondajlar neticesinde yer altında büyük bir rezerv olduğunu göstermekle birlikte her bir kuyudan gaz çıkarmak, büyük bir yatırım gerektiriyor. Arama ve üretim dediğiniz zaman 60 TIR malzemenin bir bölgeye taşınması, sondaj işinin yapılması, gaz bulunması sonucunda kuyunun üretim safhasına geçirilmesi, gazın çıkarılıp sisteme verilmesi, bu tırlardaki malzemenin başka bir kuyuya yönlendirilmesi gibi son derece yoğun ve meşakkatli bir süreçten bahsediyoruz. Bu noktada son üç yılda 20 milyon dolar yatırım gerçekleştirdik, ek 7 milyon dolar yatırımla sene sonu itibarıyla 90 kuyuya ulaşmış oluyoruz. Trakya’da yeni kuyular hedefliyoruz.

Trakya doğal gazı dağıtılmaya başladı mı? 

Günlük 220-250 bin metreküp doğal gaz çıkaran bir şirket olarak yerli ve milli doğal gazı ülkemize kazandırıyor, 60’a yakın müşterimize ulaştırıyoruz. Müşterilerimiz arasında alüminyum, tekstil, baskı – emprime, kâğıt vb. birçok sektörden yerel ve büyük sanayiciler yer alıyor.

Satışa sunulan gaz miktarı yüzde 112 arttı

Kendi imkânlarımızla çıkardığımız doğal gaz, ülke olarak ihtiyacımızım yüzde kaşını karşılamaktadır? Yani bir başka söyleyişle ne kadar doğalgaz açığımız var? Bu açık kapanabilir mi? Nasıl? 

Bunun için EPDK’nın sektör raporlarına bakarsak; geçen sene Türkiye’de üretim yapan toptan satış lisansı sahibi 8 şirket tarafından 807,28 milyon metreküp doğal gaz satışa sunuldu, üretimi yapılarak satışa sunulan gaz miktarı 2022 yılına göre %112,55 artış gösterdi. 

Ancak tüketime bakıldığında 2023 yılı ulusal doğal gaz tüketim miktarı yaklaşık olarak 50.2 milyar metreküp olarak gerçekleşti. Bu açık, ancak ve ancak, üretimin kat be kat artırılmasıyla kapanabilir. Bunun için de hem karada hem de denizde muazzam bir çalışma gerçekleştiriliyor.

KUTU KUTU

4,1 milyar metreküplük ham petrol üretildi

Aynı soruyu petrol için soracağım. Kendi imkânlarımızla çıkardığımız petrol, ülke olarak ihtiyacımızım yüzde kaçını karşılamaktadır? Bu açık nasıl kapanabilir? 

MAPEG’in raporunda son 12 ayda toplamda 31,5 milyar metreküp ham petrol ithal edilirken, 4,1 milyar metreküplük ham petrol üretimi gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla milli gururumuz TPAO’nun Gabar’daki çalışmaları bizleri son derece heyecanlandırıyor. TBNG olarak bizim de sınırlı miktarda da olsa petrol üretimimiz bulunuyor. Önümüzdeki yıllarda hem mevcut lisans alanlarımızdaki petrol üretimini hem de yeni lisans alanlarına sahip olarak Şirketimizin yeni sahalarda petrol üretimini arttırmaya yönelik planları da değerlendiriyoruz. 

KUTU KUTU

Yeni katırımlar devam ediyor

Bu soru da sizinle ilgili: Eğitiminizi işletme ve finans alanında yapmışsınız. Eğitiminizden söz eder misiniz? 

Londra’da City University Cass Business School’da işletme ve Finans lisans eğitimi aldım. Londra’da finans ve bankacılığın merkezi olarak bilinen “City” bölgesinde kurulan City University mezunları arasında iş dünyasında tanınan çok isim vardır.

Bu sektörü neden ve nasıl seçtiniz? Kariyer planlamanızda yeni hedefleriniz neler? 

Yurtdışı eğitimim, petrokimya sektöründeki tecrübelerim ve İngiltere ile sosyal ve ticari ilişkilerim bu yatırım Türkiye’ye getirilmesinde çok etkili oldu. Farklı sektörlerde yeni yatırımlar için çalışmalarıma devam ediyorum.