Koronavirüs salgını, ardından başlayan Rusya-Ukrayna arasında başlayan savaş ve savaşla beraber gelen yaptırımlar; küresel ekonomi gelişmelerden önemli oranda etkilendi.

Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya'nın kara yolu taşımacılığı için önlem alırken, Avrupa topraklarını kullanılmasını kısıtladı. Rusya'dan ise misilleme gecikmedi. Rus hükümeti, dost olmayan ülkelerin kara yolu taşımacılığında Rusya topraklarını kullanmalarını yasakladı. Çeşitli gıda, giyim ve teknolojik ürünlerin yanı sıra tıbbi malzemeler ise yasaktan muaf tutuldu. Bölgedeki karayolu ticaretinden en çok faydalanan Avrupa ise yeni rota ve yöntem arayışına girdi.

"TÜRKİYE'DEN DENİZ YOLU KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILI YENİ HATLAR DEVREYE GİREBİLİR"

Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, TRT Haber'e yaptığı değerlendirmede Rusya’nın yaptığı misillemenin Avrupa ülkelerini karayolu taşımacılığında etkileyeceğini ifade ederek, “Muhtemelen deniz ve hava yolunu daha yoğun kullanmaya çalışacaklar. Karadeniz limanları bu anlamda önemli bir işlev görebilir. Rusya demiryolu bağlantısıyla buradan ilerleyecektir ama tabii yaptırımlar aslında burada daha çok Türkiye üzerinden bir kanal açmıştı. Bu yol daha yoğun kullanılabilir. Türkiye'den deniz yolu karayolu ve demiryolu bağlantılı yeni hatlar devreye girebilir. Türkiye üzerinden Çin üzerinden havayolu veya Orta Asya üzerinden havayolu bağlantılar devreye girebilir” dedi.

LİMANLARIN ÖNEMİ

Aslanoğlu, limanlara da vurgu yaparak, “Limanlar önemli olacak. Yani hangi limanlar burada merkez olup lojistik merkezi olup da taşıma dağıtıma öncülük edecek. Burada değişiklikler olabilir. Mesela Batı Çin arasında Pire Limanı İtalya öne çıkıyorken, belki bu Türkiye için bir şans yaratacak. Bizim Çandarlı, Aliağa olabilir, İstanbul olabilir veya Karadeniz’de olabilir. Önemli rotalar oluşabilir. Ülkemiz açısından artılar oluşabilecek bir sonuç getirebilir bu değişim bu noktada." Diye konuştu.

TÜRKİYE AVANTAJLI BİR NOKTADA

Aslanoğlu konuşmasına şöyle devam etti; “Dünya ticaretinde artık deniz ve hava yolu ön plana çıkıyor. Batı ve Rusya'nın kara yolu ticareti için aldığı kararların önemi büyük. Çünkü bu durum yeni rotaların önünü açabilir. Türkiye ise bu noktada avantajlı bir noktada. Kara yolu taşımacılığı kolay bir yol gibi görünse de maliyetli. Bu da zamanla denizyolu taşımacılığına olan ilgili artırıyor. Bu noktada limanlar uluslararası ticarette kritik önemde.”

"SIKINTI RUSYA ÜZERİNDE OLUR BÜYÜK ÖLÇÜDE"

TRT Haber'e değerlendirmelerde bulunan Beykoz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Kütnay da Rusya’nın Avrupa ülkelerine karayolunu kullandırmama kararı almasının Türkiye’nin avantajlı  olduğunu ifade ederek, “Bunun için rakamlara bakmaya bile gerek yok. Bu çok basit bir denklem. Yukarıdaki yol kapalıysa aşağıdan gidersiniz. Buradaki temel nokta, temel mesele şu, yukarıdaki bir yol kapalı olduğu zaman aşağıdaki ticaret yolu açılır. Daha işlevliğini artırır ve Türkiye için tabii ki her geçiş bir avantajdır” dedi.

Kara taşımacılığındaki en temel unsurun demir yolu olduğunu” kaydeden Kütnay, “Demir yolu işi savaştan münferit sistemsel sıkıntılardan dolayı Avrupa'yla zaten geçişsel sıkıntılar olduğunu bir kere unutmayalım. Dolayısıyla yeni deniz yolları, deniz kanalları ve bu işin deniz yoluyla yapılması zaten cazip bir hale gelecek." İfadelerini kullandı.