Hakan DİKMEN

Bu hafta hem küresel hem de Türkiye ekonomisinde önemli dalgalanmalar yaşandı. Bu dönemde piyasalarda enflasyon, faiz politikaları, döviz kurları ve büyüme beklentileri ön plandaydı. Ama her şey bir yana geçen hafta piyasalara rekor yükselişini sürdüren altın damga vurdu. IMF, Türkiye için 2025 yılı büyüme tahminini yüzde 3'ten yüzde 3,5'e yükseltti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'de enflasyonun 2025 sonunda yüzde 28'e, 2026 sonunda yüzde 21'e gerileyeceğini öngördü. Bu arada Eylül'de 309,6 milyar TL bütçemiz açık verdi.

2025 yılı genelinde küresel ekonomi, ticaret savaşları, emtia fiyatları ve ABD'nin politikaları gibi faktörlerin etkisi altında şekilleniyor. Ekim ortasında da bu unsurlar piyasalarda belirleyici oldu. Özellikle ABD dolarının güçlenmesi ve emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar, gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde baskı yarattı. Küresel büyüme beklentileri dengeli olmakla birlikte, enflasyonist baskılar ve merkez bankalarının faiz kararları yatırımcıların risk iştahını etkiledi.

Bu dönemde, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz politikalarına ilişkin belirsizlikler ve Avrupa Merkez Bankası'nın para politikası adımları piyasalarda volatiliteyi artırdı. Ayrıca, Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri ve enerji fiyatlarındaki artışlar küresel risk algısını şekillendirdi.

Yani kısaca IMF‘ye göre Ekim ayı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda küresel büyüme tahminleri yukarı yönlü revize etti. ABD’de Senato hükümetin kapanmasını sona erdirecek tasarıyı kabul etmedi. Bakalım Çin ile artan ticaret savaşı gerilimi nasıl bir etki yapacak. Geçtiğimiz hafta Fed Başkanı Powell’ın yaptığı açıklamalar piyasalarda faiz indirim sürecine yönelik iyimser beklentiler ortaya çıktı.   Euro Alanı’nda sanayi üretimi Ağustos’ta aylık bazda geriledi. Çin’de açıklanan veriler gümrük vergilerinin etkilerinin pek de etkisi olmadığını gösterdi. 

Türkiye ekonomisi 13-18 Ekim haftasında enflasyon ve faiz politikaları ekseninde hareket etti. 2025 yılında Türkiye’de enflasyonun %27-35 aralığında seyretmesi ve politika faizinin %30-35 bandında olması bekleniyor. Bu durum, piyasada yüksek faiz ortamının devam ettiğine işaret ediyor.

Türkiye ekonomisi, 2025 yılında büyüme ile enflasyon arasında gerilimli bir süreç yaşayacak. Faizlerin yüksek seyretmesi büyümeyi sınırlarken, işsizlik oranlarında artış bekleniyor. Bu durum, ekonomik dengelerin hassasiyetini artırıyor ve piyasalarda temkinli bir hava yaratıyor.

Hafta içinde Türk Lirası, dolar karşısında dalgalı bir seyir izledi. Döviz kurlarındaki bu hareketlilik hem iç politik gelişmeler hem de küresel piyasalardaki risk iştahındaki değişimlerden kaynaklandı. Borsa İstanbul (BIST 100) endeksi ise, küresel piyasalardaki dalgalanmalara paralel olarak dalgalı bir grafik çizdi. Özellikle enerji ve finans sektörlerindeki hareketler endeks üzerinde etkili oldu.

Altın ve döviz kazandırdı

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 4,77 değer kaybederek 10.208,76 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 10.053,74 puanı, en yüksek 10.683,00 puanı gördü.

Aynı dönemde Borsa İstanbul teknoloji endeksi yüzde 8,35 düşüşle 25,483,52 puan, sanayi endeksi yüzde 4,19 azalışla 13.354,32 puan, hizmetler endeksi yüzde 3,69 kayıpla 10.553,13 puan ve mali endeks yüzde 3,45 gerilemeyle 13.918,98 puan oldu

Margün Enerji Üretim Sanayi en çok prim yapan hisse

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 13,09 ile Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret AŞ oldu.

Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret AŞ'yi yüzde 12,39 ile Destek Finans Faktoring AŞ, yüzde 9,96 ile Aksa Enerji izledi.

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler yüzde 20,43 ile Işıklar Enerji ve Yapı Holding AŞ, yüzde 20,40 ile Pasifik Donanım Yazılım ve Bilgi Teknolojileri AŞ ve yüzde 12,33 ile Petkim olarak sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 888 milyar 744 milyon lirayla ASELSAN, 496 milyar 20 milyon lirayla Garanti BBVA ve 423 milyar lirayla Enka İnşaat ve Sanayi AŞ oldu.

Altın ve döviz yükseldi

24 ayar külçe altının gram fiyatı yüzde 7,74 artışla 5 bin 760 liraya, cumhuriyet altınının fiyatı yüzde 7,69 yükselişle 38 bin 842 liraya çıktı.

Doların satış fiyatı yüzde 0,30 artarak 41,9530 lira, avronun satış fiyatı ise yüzde 1,30 yükselerek 49,0060 lira oldu.

Geçen hafta 55,5170 lira olan İngiliz sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 1,38 artışla 56,2850 liraya ulaştı.

İsviçre frangı da önceki haftaya kıyasla yüzde 2,21 kazançla 53,0580 liradan alıcı buldu.

Küresel ölçekte beklenenden daha dayanıklı sinyaller gelmiş olsa da temel riskler (korumacılık, finansal kırılganlık, varlık balonları) hala geçerliliğini koruyor.

Türkiye özelinde, cari fazla sevindirici; fakat enflasyonun yeniden yükselişe geçmesi, dış finansman bağımlılığı ve politika belirsizlikleri dikkat gerektiriyor.

Piyasa algısı açısından, kur ve hisse senedi fiyatları bu hafta satış yönlü hareket etti; yatırımcılar temkinli pozisyonlara yöneldi.

Küresel arz fazlası, durgun talep ve ekonomik belirsizlik fiyatları aşağı çekerken, normal benzinin bir galonunun ulusal ortalaması 3,05 dolara düştü. Bu, 2021 başından bu yana en düşük seviye.