SON DAKİKA
Piyasalar Salı 28 Ocak 2025 09:46

KÜRESEL PİYASALARA DEEPSEEK DARBESİ

Küresel piyasalarda, Çin merkezli DeepSeek'in rakiplerine göre daha düşük maliyetle ve kısa sürede geliştirdiği yapay zeka modelini piyasaya sürmesi sonrası ABD'li şirketlerin bu alandaki hakimiyetinin bozulabileceğine dair endişelerle karışık bir seyir öne çıkıyor.

Küresel piyasalara DeepSeek darbesi

DeepSeek'in, diğer uluslararası rakiplerine göre daha az çip kullanılarak eğitilmesi, yarı iletken sektöründe talep dengesini ve ABD teknolojik hakimiyetini bozabileceği endişesiyle teknoloji hisseleri öncülüğünde satış baskısını destekledi.

ABD'li çip devi Nvidia'nın hisseleri yüzde 17'ye yakın kayıpla günü tamamlarken, şirketin piyasa değeri yaklaşık 600 milyar dolar düştü. Bu düşüş, ABD tarihinde bir şirketin yaşadığı en büyük günlük değer kaybı olarak dikkati çekti. Alphabet'in hisseleri yüzde 4 ve Microsoft'un hisseleri yüzde 2 değer kaybetti. Çip şirketi Broadcom'un hisselerinde de yüzde 17,4 azalış görüldü.

ABD Başkanı Donald Trump, Çin merkezli DeepSeek'in piyasaya sürdüğü son yapay zeka modelini olumlu olarak gördüğünü, bunun Amerikan endüstrisi için bir "uyandırma çağrısı" olması gerektiğini ifade etti. Son birkaç gündür Çinli şirketin daha hızlı ve çok daha uygun maliyetli bir yapay zeka modeli geliştirdiğine dikkati çeken Trump, "Bu iyi bir şey, çünkü o kadar fazla para harcamanıza gerek kalmıyor." dedi.

Analistler, bu hafta bazı büyük teknoloji şirketlerinin yayımlayacağı bilançoların da piyasaların seyri üzerinde etkili olabileceğini belirterek, ABD Merkez Bankasının (Fed) çarşamba günkü faiz kararı ile Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamalarının da yatırımcılar tarafından beklendiğini ifade etti.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yarınki yılın ilk para politikası toplantısında politika faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakılırken, bankanın yılın ilk faiz indirimine yüzde 59 ihtimalle mayıs ayında gitmesi bekleniyor. Öte yandan, Trump'ın aday gösterdiği yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent, Senatodan onay alarak Hazine Bakanı oldu. Yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Bessent'in Hazine Bakanlığına aday gösterilmesi, ülke ekonomisi ve piyasalar için olumlu yorumlanmıştı.

Söz konusu gelişmelerle, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,56 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi ise yüzde 0,6 yükselişle 107,9 seviyesinden güne başladı.

Altının ons fiyatı dün yüzde 1,1 azalışla 2 bin 742 dolardan kapanırken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 2 bin 744 dolardan işlem görüyor.

Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 1,8 değer kaybıyla 76,1 dolardan günü tamamlamasının ardından yeni güne yüzde 0,6 yükselişle 76,6 dolardan başladı.

Bu gelişmelerle New York Borsası'nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 1,46, ve Nasdaq endeksi yüzde 3,07 düşerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,65 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne de karışık seyirle başladı.

Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç negatif bir seyir öne çıkarken, teknoloji hisselerinde artan satış baskısı Avrupa endekslerinde de etkili oldu. Çin merkezli start-up şirketi DeepSeek'in rakiplerine göre çok daha düşük maliyetli ve az çip kullanılarak kısa sürede geliştirdiği yapay zeka modelinin uygulama mağazalarında en fazla indirilen uygulama olması sonrası Avrupa'daki teknoloji ve çip şirketlerinin hisseleri de darbe aldı. Avrupa'da, Hollandalı yarı iletken üreticisi ASML'nin hisseleri yüzde 8'in üstünde değer kaybetti.

Öte yandan, Başkan Trump'ın Grönlanda yönelik söylemleri sonrası yetkililerin açıklamaları da yakından takip edilirken, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Trump'ın "Grönland'ı satın alma" söylemlerine karşılık, bu konuda müzakere etmeyeceklerini söyledi.

Analistler, Avro Bölgesinde veri gündeminin sakin olduğu kaydederek, perşembe günü Avrupa Merkez Bankasının (ECB) açıklayacağı para politikası kararlarının yatırımcıların odağına yerleştiğini söyledi.

Bu gelişmelerle, dün günü Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,27, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,53 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi 0,03 değer kaybederken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi ise yüzde 0,02 değer kazandı. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni de güne karışık bir seyirle başladı.

Asya tarafında Japonya'da negatif Hong Kong'da pozitif bir seyir izlenirken, Çin ve Güney Kore'de tatil sebebiyle işlemler gerçekleşmiyor.

Dün teknoloji hisseleri öncülüğünde başlayan satış baskısı Japon yarı iletken ve teknoloji şirketlerini de etkilemeye devam ediyor. Yarı iletken endüstrisi için test ekipmanı üreticisi Advantest'in hisseleri yüzde 10,8, Tokyo Electron'un hisseleri 4,8, Renesas Electronics'in hisseleri yüzde 3,1 değer kaybetti. Gelişmiş elektronik kablo ve ekipman üreticileri Furukawa Electric'in hisseleri yüzde 8,4, Fujikura'nin hisseleri de yüzde 9,3 düştü.

Makroekonomik tarafta ise Japonya'da Aralık 2024'e ilişkin Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) yıllık bazda yüzde 2,9 artışla beklentilerin altında gerçekleşti. Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4 düşerken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,4 yükseldi.

Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,06 değer kaybederek 9.997,85 puandan tamamladı.

Dolar/TL, dün yüzde 0,2 yükselişle 35,7392'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 35,7620 seviyesinden işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde sektörel enflasyon beklentileri, yurt dışında ise ABD'de dayanıklı mal siparişleri ve New York Fed tüketici güven endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 9.800 seviyesinin destek, 10.100 ve 10.150 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

10.00 Türkiye, ocak ayı sektörel enflasyon beklentileri

16.30 ABD, aralık ayı dayanıklı mal siparişleri

18.00 ABD, ocak ayı New York Fed tüketici güven endeksi