Mustafa DENİZ

Ege Bölgesi’nin köklü gruplarından Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nda üç yıl önce yaşanan hissedar ve yönetim değişimi hem bölge halkı ve bölge ekonomisi açısından önemli bir gelişme oldu hem de Türkiye’nin köklü bir grubunun yeniden büyümeye başlamasını sağladı. Çiftay, 17 Ağustos 2021 tarihinde Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nun yaklaşık yüzde 30 oranındaki hissesini satın aldı. Satın alımla birlikte yönetim kurulu yapısındaki değişiklikle şirket yönetimine Çiftay’ın belirlediği yönetim kurulu üyeleri geçti.

Satın alımdan önceki dönemlerde kullanılan döviz bazlı kredilerden ve dövizin yükselmesinden kaynaklı olarak Batı Anadolu Şirketler Topluluğu şirketleri zor bir dönem yaşarken, bu tablo hissedar ve yönetim değişikliği sonrası değişti. Batıçim Batı Anadolu 2023 yıl sonunda konsolide bazda 6 yıl sonra ilk kez kara geçti ve 2 milyar 55 milyon TL net kâr elde etti. Grup şirketlerinden Batısöke Çimento da 2023 yılını 7 yıl sonra ilk kez kârlı kapattı ve 872,5 milyon TL kâr açıkladı. Topluluk, önümüzdeki dönemde 40 milyon dolar yatırım planlayarak, yakaladığı hızlı büyüme temposunu sürdürmeyi hedefliyor.

İzmirliler ve yatırımcılar için önemli

Topluluk Şirketleri’ni güçlendiren Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nda yaşanan hissedar ve yönetim değişimi, farklı birçok kesimi de yakından ilgilendiren bir gelişme oldu.

Batıçim ve Batısöke Çimento’yu bünyesinde bulunduran Ege Bölgesi’nin önde gelen çimento ve beton üreticisi Batı Anadolu Şirketler Topluluğu, yarattığı istihdam ile İzmir ve bölge halkına ve dolayısıyla pek çok aileye dokunuyor. Bu yüzden bölge halkı Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’ndaki değişim ve gelişmeleri yakından izliyor. 

Satın almanın hikayesi

Maden şirketlerine hizmet sağlayıcılığı yapan ve ayrıca enerji, turizm ve maden yatırımları bulunan, yaklaşık 4 bin kişiyi istihdam eden, Ankara merkezli bir grup olan Çiftay için ise bu satın alma tamamen ticari bir faaliyet değil, manevi açıdan da oldukça önemli.

Ailenin 60 yıldan bu yana sektörün içinde bulunduğuna dikkat çeken Batı Anadolu Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Gülant Candaş, satın alma hikayesini şöyle anlattı: 

“Çiftay olarak bağlı ortaklıklarımız vasıtasıyla İzmir’de agrega üretimi ve beton santrali işletmeciliği faaliyetinde bulunuyorduk. 2020 yılında yeni iş fırsatları değerlendirmek amacı ile araştırma sürecine girmiştik. O dönem Batıçim’de İcra Kurulu Üyesi olan Kamil Grebene, Sabit Aydın Bey’le sohbet ederken Batıçim’de içinde kendilerinin de olduğu bazı ailelerin paylarını devretmeyi düşündüklerini belirtiyor. Böylece hisselerin satın alma süreci başlıyor.”

Çimento fabrikası aile için önemi

Sabit Aydın’ın Batıçim hisselerinin satışıyla ilgili bu teklifle yakından ilgilenmesinin perde arkasında da ailesinin geçmişten gelen bir hayali var. Gülant Candaş’ın anlattıklarına göre Sabit Aydın’ın babası ve aynı zamanda Çiftay’ın kurucusu merhum Ziya Aydın’ın çalışma hayatı 1960’larda taş ocaklarında çavuşluğa kadar uzanıyor. Ziya Aydın, daha sonra uzun yıllar sürecek olan, çok severek ve özveriyle yaptığı çimento fabrikaları hammadde müteahhitliğine başlıyor.  

Gülant Candaş devam ediyor: “Ziya Aydın Bey, hammadde müteahhitliği yaptığı zamanlarda 1980’lerin sonunda Denizli Çimento’nun müteahhitliğini alıyor ve şirketle 26 yıldan fazla çalışılıyor. Çimento sektöründe uzun bir geçmişi olan Ziya Bey’in çimento fabrikasına olan özlemi, hayali var. Kamil Grebene’nin Batıçim’deki teklifi bu yüzden merhum Ziya Bey’in ve ailenin geçmişi açısından daha da önemli oluyor. Bu anlamda satın almanın manevi bir yönü var. Çiftay’ın Batıçim ile ilgilenebileceği duyumu üzerine hissedar aileler, bağlantıya geçiyor. Hissedarlardan 6 ailenin 4’ü Batıçim’deki hisselerini satmayı düşündüğünü belirtiyor. Batıçim’e kredi veren bankalar da Çiftay’a güvendikleri için bu başarı hikâyesini yazmamızı destekliyorlar. Tabii ki böylece Ziya Bey’in de hayali gerçekleşmiş oldu.”

Dolar bazında 2 kat büyüdü

Türkiye’nin köklü gruplarından biri olan Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nda, yönetime geldikten sonra güzel bir başarı hikayesi yazdıklarını belirten Candaş, iki yıl içerisinde dolar bazında iki kat büyüyerek 2023 sonunda 480 milyon dolar ciroya ulaştıklarını söyledi. Candaş “Yönetime geldiğimiz 2021 yılından bu yana işletme sermayesini güçlendirmeye öncelik verdik. Bu sürede daha verimli çalışan şirketlerimiz, yeniden vadelendirilen borçlarının geri ödemelerini de yapmaya başlarken finansörlerimize olan borçlarımız da belirlenen vade tarihlerinden önce yapılan gönüllü erken ödemelerimizin de katkısıyla azaldı” dedi. 

Toplam cironun yaklaşık 90 milyon dolarının ihracat gelirinden oluştuğunu belirten Candaş, Batıçim ve Batısöke çimento fabrikalarının limanlara yakınlığının, Akdeniz havzası ve Atlantik Okyanusu hattındaki pazarlarda gruba rekabet avantajı sağladığını söyledi. 

40 milyon dolar yatırım hedefi 

Gelinen noktada tüm faaliyetlerde her şeyin genel olarak yolunda olduğunu belirten Candaş, 2025 yılını işaret etti. “Batısöke Çimento’da sermaye artırımına gitmeyi ve şirketimizi daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz. 2024’te borçluluk yapısını azaltma hedefimize eriştikten sonra 2025 yılından itibaren şirketlerimiz için her şeyin çok daha farklı olacağını öngörüyoruz. Önümüzdeki dönemde şirketler topluluğumuzun yatırımlarla daha da güçlenerek büyüyeceğini hedefledik” diyen Candaş, yeni yatırımları gündemlerine aldıklarını söyledi.

Candaş, şu bilgileri verdi: “Bizim güçlü kaslarımızı daha da güçlendirmeye ihtiyacımız var. Önümüzdeki dönemde toplam 40 milyon doların üzerinde yatırım yapmayı hedefliyoruz. Bu yatırımlar arasında Batısöke Çimento’da atık ısıdan elektrik üretim tesisi, iki fabrikamızda da atıktan türetilmiş yakıt yakma üniteleri yatırımları ve Batı Liman’da kapasite artırımına yönelik yatırımlar yer alıyor. İhracat konusunda da fırsatları değerlendiriyoruz” dedi.

Aliağa’ya yeni fabrika, limana rüzgâr açılımı

Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nun önümüzdeki dönem yatırım planları arasında Aliağa’ya çimento öğütme tesisi ve Batıliman’da rüzgâr türbini kule ve kanatlarının ihracatına olanak sağlayacak genişleme projesi yer alıyor.

KAP açıklaması ile duyurulan, Aliağa bölgesinde çimento öğütme ve paketleme tesisi yatırımına yönelik ÇED sürecinin devam ettiğini belirten Candaş, “Halen 5 milyon ton kapasitemiz var. Yeni tesisi, Aliağa bölgesinde antrepolarımızın bitişiğindeki araziye kurmayı planlıyoruz. 3,5 milyon ton çimento öğütecek bir değirmen kurmak istiyoruz. Fizibilitesine devam ediyoruz. İzin süreçleri tamamlanınca hemen yatırımı hayata geçirmek istiyoruz. Çünkü ihracat tarafında çimento, klinkere göre daha avantajlı” dedi.

Candaş, topluluğun gelecek planları içinde önemli yeri olan Batıliman’da planlanan yatırımları da şöyle anlattı: “Bizim limanımız dökme yük limanı ve genel kargo. Şu an için konteyner düşüncemiz yok. Ancak rüzgâr türbinlerinin naklinin sağlanması amacıyla yatırım planımız var. Ege Bölgesi’nde çok ciddi türbin kule ve kanat üretimi yapılıyor. Batıliman’da mevcut durumda rüzgâr türbinlerinin kulelerini yani ayak kısmının yüklemesini yapabiliyoruz. Kanat boylarının çok uzaması sebebiyle kamyonlar limanımıza giremiyorlar. Biz bu yatırımı yaptığımızda çok ciddi rüzgâr türbini kanat ve kule ihracatı yapma imkanına sahip olacağız.  Ayrıca, limanda vinç yatırımı ve yeni depo elemanları eklemeyi, rıhtımla iskele arasındaki boşluğu doldurmayı planlıyoruz.”

Batıliman’ın 2025’te halka arz edilmesi değerlendiriliyor

Nemrut Körfezi’ndeki Aliağa’da bulunan Batıliman’ın 2025 yılında halka arz edilmesinin değerlendirildiğini ifade eden Candaş, limanda yatırımı önemsediklerini söyledi ve şu bilgileri verdi:

“Ege Bölgesi’nin draft sorunu olmayan bir limanıyız. Draftımız 40 metre civarında. Bu sene iskelemizi 100 metre uzattık ve 390 metre iskele boyuna ulaştık. Limandaki yatırımlar ile çok ciddi maliyet avantajı sağlayacak ve ihracat kabiliyetimizi de yukarı çekeceğiz. Liman, bu sene büyük ihtimalle sadece döviz bazlı cirosunu yüzde 20 artıracak. Limanın halka arz sürecinin ise hızlı bir şekilde ilerletilmesini arzu ediyoruz. Bu bölge çok değerli ve önümüzdeki dönemde daha başka yatırım planlarımız da var. Liman bizim için çok kıymetli, buraya ne yatırım yapsak az.” 

1000’den fazla kişiye istihdam sağlıyor

Batı Anadolu Şirketler Topluluğu’nun ana faaliyet konusu olan çimento ve bağlı ürünler alanında Batıçim Batı Anadolu, Batısöke Çimento ve Batıbeton şirketleri faaliyet gösteriyor. Ayrıca lojistik ve enerji alanında da Batıliman ve Batıenerji şirketleri bulunuyor. 5 şirketin 1.000 kişinin üzerinde çalışanı var. Alt yüklenicilerin 500’den fazla çalışanını da bu rakama eklediğinizde topluluğun sağladığı istihdam sayısı daha da artıyor. 

Batı Anadolu Şirketler Topluluğu olarak yıllık toplam 5.8 milyon ton çimento ve 4.3 milyon ton klinker kapasitesiyle Ege Bölgesi’nin en büyük üreticilerinden olduklarını belirten Candaş, “Türkiye çimento sektöründeki iç satışta pazar payımız yüzde 4’ün, ihracatta ise yüzde 8’in üzerinde” dedi.  

İlk sürdürülebilirlik raporu mayısta yayınlandı

Mayıs ayında ilk sürdürülebilirlik raporunu yayımlayan Batı Anadolu Şirketler Topluluğu, alternatif hammadde ve alternatif yakıt konusuna ağırlık veriyor. Sürdürülebilirliğe ayrıca önem verdiklerinin altını çizen Candaş, 2025 yılında Sürdürülebilirlik Endeksi’ne dahil olmak amacıyla çalışma başlattıklarını belirterek şunları söyledi: “Alternatif hammadde, doğadan temin ettiğimiz hammaddelerin yerine ikame ettiğimiz çeşitli sektörlerin atıklarından oluşuyor. Bunlar arasında termik santrallerinin baca külleri de var. Alternatif hammadde kullanımını yani katkılı çimento üretimimizi daha da artırmak istiyoruz. Bu konu önemli, çünkü üründeki emisyonu azaltmaya yönelik olarak sektörümüzle ilgili yayınlanan tebliğe göre kamu ihalelerinde klinker oranı 0.80’e düşürülecek. Bu ayrıca Avrupa Birliği’nin sınırda karbon düzenlemesi açısından da önemli. Hedefimiz katkılı çimento üretim kapasitemizi daha da artırmak, çimento içindeki klinkerin payını düşürmek. Ayrıca, yakıtımızın bir kısmını da atıklardan üretiyoruz. Bugüne kadar fabrikalarda yüzde 5 dolaylarında alternatif yakıt kullanımı varken, biz yeni yapılanmayla organize olarak, atıktan türetilmiş alternatif yakıt ikame oranımızı yüzde 5’ten yüzde 15’e çıkardık. Bu oranı önce yüzde 30'a, ardından yüzde 50'ye kadar çıkarmak istiyoruz. Ayrıca güneş enerjisi yatırımları da planlarımız arasında yer alıyor” dedi.