Poliçe tam zayii kabul edilip esaslı bir tazminat tespiti yapılıyorsa bu süreçlere girilmez” dedi. Sigorta medya’da yer alan habere göre, 40 bini aşarken çok sayıda yapıda da zaman geçtikçe artçı depremlerin etkisiyle hasarlar artıyor. Sorunlu olarak tespit edilen birçok konut ve tesiste devam eden risk nedeniyle hasar tespiti yapmak da oldukça zor. Sigorta Medya’ya açıklamalarda bulunan Ekol Ekspertiz Genel Müdürü Mustafa Nazlıer, deprem bölgesindeki ilk incelemelerinin ardından saha çalışmalarında yaşanan zorlukları ve hasar tespit sürecinde karşılaşılan sorunları aktardı. Nazlıer, artçı deprem veya yıkılmalarda yaralanma ve can kayıpları yaşanabileceğini dile getirerek “Risk devam ediyor ve risk son bulmadan yapılan hasar ve tazminat tespitinin ne kadar doğru olacağı şüpheli. Şayet tam zayii kabul edilip poliçe esaslı bir tazminat tespiti yapılıyor ise bu süreçlere girilmez. Ayrıca hava koşulları ağır. Yağış başlar ise makine, ekipman, tesisat, ham madde, yarı mamül ve mamülleri nasıl koruyacağız?” diye konuştu.

Risk her zaman olduğundan daha fazla

Bölgede ihtiyaç duyulan tüm firmaların depremden dolayı mağdur olduğunu söyleyen Nazlıer, bu sebeple elektrik, makine, bakım ve onarım konularında destek sıkıntısı yaşandığını kaydetti. Avrupa’nın da krizde olduğunu hatırlatan Nazlıer, “Üretim ve tedarik zinciri kopuk. Malzeme temin edilemiyor. Uzun sürede edilemeyecek. Üreticiden montör desteği talep ediyoruz. Can güvenliği ve kalitesiz yaşam koşullarını gerekçe göstererek gelmiyorlar. Teknik destek yok. En az 6 ay enkaz kaldırma sürecek. Şehir içi tam bir şantiye. İş planı ve zaman ayarlaması yapmak imkânsız. 1 ayda yapılacak işin süresi 6 ay olarak görülmeli. Zaman arttığı gibi maliyetler katlanarak uçuyor. Hiç kimse insani ihtiyaçlarını gideremiyor. Oteller, restoranlar, hastaneler ve diğer her yerde hasar var. Süreç 1, 3 ve 5 yıl olarak önceliklerine göre zamana yayılacak. Kısa, orta ve uzun vadeli planlamalara uygun aksiyonlar gerekecek. Çok zorlanıyoruz.  Artçı depremler devam ediyor. Risk her zaman olduğundan daha fazla” açıklamalarında bulundu.

KOBİ türündeki işletmelerde hasar sayısının fazla olduğunu açıklayan Nazlıer, “Endüstriyel tesislerdeki hasar fay sonundan uzaklaştıkça azalıyor. Sanayi tesislerindeki hasar oranı tamamen fay hattına uzaklık ve bilimsel yapılanma oranına bağlı olarak değişiyor. Endüstriyel tesislerde düşük maliyetli imalat isteklerinin daha büyük hasara yol açtığı somut olarak ortada. Bilimsel açıdan gereklilikleri sağlamış tüm tesislerde hafif hasar var” diye konuştu.

Yıkım konusunda hiçbir eksper karar alamaz

Yıkım, güçlendirme ve onarım konusunda hiçbir eksperin karar alamayacağının altını çizen Nazlıer, “Sigortalıların da karar alabilmesi için mutlaka bilimsel analiz yaptırması lazım. Akademik destek ve bilimsel incelemeler sonrası çelik veya CFRP karbon fiber güçlendirme ile geri dönüşüm olanaklı olan yapılar var” dedi. Nazlıer, karar alırken sigortalıları zorlayan koşullar olduğunu aktararak “Bu kısım çok daha önemli. Binalarda ağır hasar olsa da imalatı sağlayan makine ve ekipmanlar çok az hasarlı veya hasarsız durumda. Bina içine girilmiyorsa makinelerin tam zayi kabul edilip edilmeyeceği konusu var. Makineleri bina içinden kimin kurtaracağı da bir başka husus. Makine ve üretim hatları kurtarılırsa nereye ve kim tarafından taşınacağı ve taşımak için deprem bölgesinde boş bir yeni tesis veya depo yoksa iş insanının alacağı karar da önemli” dedi.