Kariyer.net’in, “HR Pulse” araştırma serisi kapsamında CURIOCITY iş birliğiyle gerçekleştirdiği “Çalışma Hayatında Yeni Mezunlar” araştırmasının sonuçları yayınladı. Kariyer.net üyesi 1.878 yeni mezun ve 223 işverenin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma; yeni mezunların üniversite & bölüm tercihlerindeki kriterlerini, iş & staj bulma süreçlerini ve iş hayatına bakış açılarını ortaya koyuyor. Araştırma ayrıca, yeni mezunlar ve işverenlerin karşılıklı beklentileriyle ilgili de iç görüler sunuyor.

Hayallerindeki meslek mi? Hayatın gerçekleri mi?

Araştırmaya katılan yeni mezunların yanıtlarına göre; “Yapılmak istenen meslek” üniversite ve bölüm seçiminde en etkili kriter olarak ön plana çıkıyor. “Sınavda alınan puan” ve “Üniversite sonrası iş/kariyer fırsatları” ise üniversite ve bölüm seçimde etkisi yüksek olan diğer iki kriteri oluşturuyor. Üniversitenin saygınlığı, sosyal imkanları ve yurt/burs desteği gibi olanaklarının araştırmaya katılan gençlerin %15’inden daha azı tarafından önemli bulunduğu görülüyor.

Meslek seçiminde idealist davranan yeni mezunların kariyerlerinin hangi yöne gideceğini ise önlerine çıkan fırsatlar şekillendiriyor. Çalışan/staj yapan her 10 yeni mezundan 7’si “Piyasa şartları ve önüme çıkan fırsatlar kariyerimin akışını belirledi” ifadesine katıldığını belirtirken; “Kariyerimi titizlikle planladım” ifadesine katılanların oranı %58. Yeni mezunlara kariyer hedefleri sorulduğunda; ilk sırayı %70 ile “İşinde uzmanlaşmak” alıyor. Bunu sırasıyla işte uzun süreli/istikrarlı şekilde çalışmak (%54), iyi bir lider/yönetici olmak (%53), yaratıcı/yenilikçi olmak (%50), uluslararası bir kariyere sahip olmak (%40), her zaman iş yaşam dengesine sahip olmak (%40) ve girişimci olmak (%37) gibi hedefler izliyor.

Çalışma Hayatında Yeni Mezunlar araştırmasına göre; yeni mezunların ilk işlerini kabul etmelerinde etkili olan kriterler incelendiğinde; öğrenme olanakları (%17), kariyer fırsatları (%14) ve yetkinliklerine uygun bir iş olması (%13) ilk 3 sırayı alırken, bu süreçte seçim şansının olmadığını belirtenlerin oranı ise %27.

Gençler arasında kısa süre içerisinde ilk işlerinden ayrılma kararı verenlerin de olduğu görülüyor. Gençlerin bu kararı ilk 4 - 6 ay içerisinde aldıkları; ve işlerinden ayrılma nedenlerinin Düzensiz/fazla çalışma saatleri (%23), iş tanımının ve sorumlulukların net olmaması (%20), iş tanımı ve sorumluluklar dışında görev verilmesi (%18) şeklinde sıralandığı görülüyor.

Diğer yandan araştırmada, her 10 gençten 7’si “Daha iyi iş olanakları için ülke değiştirir misiniz?” sorusuna “Evet” yanıtını verirken, her 10 gençten 9’u daha iyi iş olanakları için şehir değiştirebileceğini belirtiyor.

Staj, gerekli olduğu için değil zorunlu olduğu için yapılıyor!

Araştırmaya katılan yeni mezunların neredeyse tamamı (%96) okurken staj yaptığını belirtiyor. Ne var ki; katılımcıların %80’i stajlarını zorunlu olduğu için yaptığını dile getirirken kendi isteği ile staj yapanların oranı %16’da kalıyor. Söz konusu stajlar ağırlıklı olarak üniversitenin 2. ya da 3. yılında yapılıyor. Gençlerin kendilerini iş hayatına hazırlayan staj yerlerini ortalama 3 ayda buldukları görülüyor.

Hem yeni mezunların hem de işverenlerin gözünde geleceğin mesleği “Yazılım”; geleceğin şirket yapısı ise “Kurumsal yapılar”

Araştırmaya katılan yeni mezunlar ve işverenler, geleceğin ilk 2 mesleğinin sırasıyla yazılım ve yapay zekâ/robotik olduğu konusunda hemfikir. Yeni mezunlara göre geleceğin gözde mesleklerinde ilk 4 sırayı; yazılım (%17), yapay zekâ/robotik (%10), uzay (%5) ve teknoloji (%5) oluşturuyor. Diğer yandan işverenler geleceğin ilk 4 mesleğini; yazılım (%25), yapay zekâ/robotik (%7), bilişim (%7) ve sosyal medya (%6) olarak sıralıyor.

Gençlerin ve işverenlerin, gelecek vadeden firma yapıları sıralamasında da hem fikir olduğu görülüyor. Her iki taraf da sıralamayı; kurumsal büyük firmalar, kendi işini kurma, freelance çalışma, start up’lar ve küçük/orta ölçekli firmalar olarak yapıyor.

İşverenler, yeni mezunların sorumluluk sahibi, araştırmacı ve yenilikçi olanlarını tercih ediyor!

Araştırma, işverenlerin aday seçiminde önem verdikleri kriterleri de net bir şekilde ortaya koyuyor. Önem sırasına göre; sorumluluk sahibi, araştırmacı ve yenilikçi, alanında/sektöründe bilgi sahibi ve en az 1 yabancı dil bilen adayların seçilme şansları daha yüksek görünüyor. Bu sıralamayı, sosyal yönden gelişmiş olmak, inisiyatif kullanabilmek, teknolojik yenilikleri takip etmek, okurken her fırsatta çalışmak ve staj yapmış olmak takip ediyor.

Diğer yandan yeni mezunlarda en sık rastladıkları gelişim alanları sorulduğunda işverenler yine çarpıcı yanıtlar veriyor. Buna göre yeni mezunları “Maddiyat odaklı” bulan işverenlerin oranı %48, sabırsız bulanların oranı ise %42 olarak öne çıkıyor. Geliştirilmesi gerektiği düşünülen bu alanları sırasıyla, kendini ifade edebilmek (%32), düzenli/disiplinli olmak (%30), iyi bir şekilde sözlü/yazılı iletişim kurabilmek (%26), kendine güvenmek (%25), iş/özel hayat arasında denge kurabilmek (%24) ve kendi potansiyelini keşfetmek (%20) izliyor.

Farklı kriterlerin işe giriş sürecindeki etkileri adaylar ve işverenler tarafından değerlendirildiğinde;

- İşverenlerin %74’ü “yabancı dil iş bulma sürecinde etkilidir” derken adaylar için bu oran %59’da kalıyor.

- İşverenlerin %48’i mezun olunan üniversitenin aday tercihinde etkili olduğunu söylerken; adaylar bu oranın %26’da kaldığını düşünüyor.

- Hem yeni mezunların hem de işverenlerin %50’den fazlası staj yapmış olmanın iş bulma/aday tercihi yapmakta etkili olduğunu belirtiyor.