Hakan DİKMEN

UND Uluslararası Nakliyeciler DERNEĞİ Yönetim Kurulu üyesi Dr. Sabire Yazıcı, UND Avrupa Birliği Uzmanı ve UND Kadın Çalışma Grubu Başkanı Elif Nuhoğlu, UND Akademi Müdürü ve UND Kadın Çalışma Grubu Sorumlusu Seda Gültekin, UND Kadın Çalışma Grubu Başkan Yardımcısı Gizem Gündüz Bora lojistik sektöründe kadınların daha görünür hale gelmesi ve kariyer basamaklarını tırmanması için, önemli çalışmalar yürütüyor. UND Kadın Çalışma Grubu adına aşağıdaki soruları cevaplandırdılar. Yine kadınlar için değişik eğitim çalışmaları yapan TIHCAD Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları DERNEĞİ Yönetim Kurulu Üyesi, Kadın Komitesi ve Eğitim Komitesi Başkanı Birsen Şehirli Tor sorularımızı cevapladılar. 

UND Avrupa Birliği Uzmanı ve UND Kadın Çalışma Grubu Başkanı Sayın Elif Nuhoğlu Dernek olarak faaliyet ve çalışmalarınızdan ve hedeflerinden söz eder misiniz? 

Derneğimizin çalışma alanı ve kurumsal yaklaşımı; 1974 yılında kurulan ve 50 yıllık bir dernek olan UND, Türkiye uluslararası karayolu nakliye sektörünün her türlü sorununu ulusal ve uluslararası platformda çözmek amacıyla bir araya gelen sektör temsilcileri tarafından bir meslek örgütü kimliğiyle kurulmuştur. Yıllar içinde, gelişen organizasyon yapısı ve genişleyen proje/faaliyet yelpazesiyle, UND sadece bir meslek örgütü değil, gerçek bir “Sivil Toplum Kuruluşu” niteliği kazanmıştır. 

UND’nin halen Türkiye’nin toplam ihracatının % 41’ini taşıyan ve Türk ekonomisine yılda ortalama 10 milyar dolar hizmet ihracatı geliri sağlayan 1300’ü aşkın üyesi bulunmaktadır. Vizyonumuz, “Türkiye’de ve dünyada örnek ve önder sektör kuruluşu olmak” tır.

Kadınlara öncelikli değer veriyorsunuz. UND Kadın Çalışma Grubu olarak hangi çalışmalar yapıyorsunuz ve hangi projeleri destekliyorsunuz? Anadolu’daki kadınların bu alandaki çalışmaları için nasıl bir plan yapılıyor?  

Lojistik sektörü, Türkiye'nin ekonomik kalkınmasında ve küresel ticaret ağında önemli bir yer tutan dinamik bir sektördür. Bu sektörün büyümesi ve gelişmesi, teknolojik yeniliklerin, altyapı yatırımlarının ve özellikle iş gücü katılımının artmasıyla yakından ilişkilidir. Son yıllarda, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de kadınların iş gücüne katılım oranı, özellikle lojistik ve taşımacılık sektörlerinde giderek artmaktadır.

2024 yılının Mayıs ayında Lojistik sektöründe kadınların varlığını vurgulamak amacıyla kurduğumuz Uluslararası Nakliyeciler Derneği Kadın Çalışma Grubu ile lojistik sektöründe kadın istihdamını desteklemek, çalışma koşullarını iyileştirmek, kariyer gelişimlerine katkıda bulunmak ve bu amaçlarla geliştirdiğimiz proje ve etkinliklerle sektörde kadınların sesini duyurmak en temel motivasyonumuzdur. 

UND Kadın Çalışma Grubu olarak hâlihazırda yürüttüğümüz projeler hakkında kısa bir bilgilendirme yapmak isterim. Bunlardan ilki, “Kahraman Kadın Sürücüler” röportajlar serisidir. Bu kapsamda profesyonel kadın tır şoförlerimiz ve üst düzey çalışan kadın personellerimizle röportajlar gerçekleştirmekteyiz. 

Diğer yandan, 2024-2025 eğitim-öğretim döneminin başlaması ile birlikte, UND Kadın Çalışma Grubu, Lojistik Bölümü öğrencileriyle buluşarak UND faaliyetleri ve sektördeki fırsatlar hakkında bilgi aktarmak, öğrenciler için önemli bir etkileşim fırsatı sunmak için üniversite ziyaretlerine başlamıştır. Bu önemli buluşmalar, öğrencilerin sektörü daha yakından tanımasını sağlarken, aynı zamanda öğrencilere iş dünyasının taleplerini ve beklentilerini anlama imkânı vermektedir. 

Ek olarak, derneğimiz Kadın Çalışma Grubu ve Türkiye Nakliyeciler Derneği işbirliğinde bir sosyal sorumluluk projesini üstlenmiş bulunmaktayız. İşbu sosyal sorumluluk projesi kapsamında, kullanılmış iyi halli brandalar toplanmakta ve Mersin’de proje paydaşı olan çanta üreticisi The JUNK firmasına gönderilmektedir. Toplanan brandalar Anadolu’da köy okullarında ihtiyaç sahibi çocuklara dağıtılmak üzere çanta haline getirilme aşamasındadır. 

Şu an için odak konumuz, “UND Kadın Tır Sürücü Akademisi” projesidir.

Kadın tır şoförlerinin önemi artıyor

UND Uluslararası Nakliyeciler DERNEĞİ Yönetim Kurulu üyesi sayın Dr. Sabire Yazıcı, Uluslararası taşımacılıkta kadın TIR sürücülerin yeri nedir? Eğitim düzeyleri genel olarak nasıl? Sürücü olan hanımların dil problemleri oluyor mu?  Ne tür zorluklarla karşılaşıyorlar? Sizin katkınız nedir? 

Uluslararası taşımacılık sektöründe kadın tır şoförlerinin yeri ve önemi giderek artmakta ve önem kazanmaktadır. Her ne kadar hala erkek egemen bir durum söz konusu olsa da son dönemde gerek Türkiye gerek Avrupa’da zamanla artan bir katılım ve ilgi söz konusudur. Daha çok açmak gerekirse toplumsal algılar ve cinsiyet rolleri açısından taşımacılık sektörü geleneksel olarak erkeklerin domine olduğu bir sektördür ancak son dönemde kadın sayısının artması ile birlikte bir kırılım gerçekleşmiştir yorumunu yapabiliriz. Bugün birçok ülkede ve Türkiye’de de kadınlar için eğitim programları ve teşvik edici politikalar yaygınlaşmaya başlamıştır. Kadınların sayısının bu sektörde artması temel esaslı mesleki eğitim ve kariyer programları yaygınlaşmıştır. UND Kadın Çalışma Grubu olarak temel hedefimiz bu çerçevede kadınlara destek olmak sektörde kadın gücünü ön plana çıkararak ivme kazandırmaktır. Sahaya indiğimizde yaptığımız röportajlar ve araştırmalar neticesinde elde ettiğimiz verilerde çok ilginç hikâyeler ile karşılaştık bunların içinde kurumsal hayattan gelip bu mesleği icra edenlerden tutun da finans alanında eğitim almış kadın kaptanlarımız bile yer almaktadır. Çalışılan bölgeler kapsamında o ülkenin diline zamanla haiz olan gerek gümrüklerde gerek kontrol noktalarında evraksal işlerini halledecek düzeyde yabancı dil konuşan kadın kaptanlarımız mevcuttur. Karşılaşılan zorluklar kısmında elbette ki gece çalışmaları, uzun saatler araç kullanmak, park noktalarında yaşanan sorunların yanı sıra teknik bazı problemler yaşanmakta ancak bununla ilgili düzenlemeler devam etmektedir. Dernek olarak gerek özel eğitim programları gerek güvenlik ve rahatlık önlemleri kapsamında girişimlerimiz devam ediyor.

Kahraman kadın sürücüler röportajlar serisi projesinin kapsamı nedir ve “UND Kadın Tır Sürücü Akademisi” projenizden bahsedebilir misiniz? (Elif Nuhoğlu)

Türkiye'de kadınların Tır şoförlüğü mesleğine kazandırılmasındaki zorluk, şoför kıtlığının nedenlerinden biri olarak tespit edilmiştir. UND Kadın Çalışma Grubu organizasyonunda gerçekleştirdiğimiz “Kahraman Kadın Sürücüler” röportajlar serisi yalnızca profesyonel tır şoförlerini değil, aynı zamanda operasyon vb. departmanlarda çalışan ve sektöre senelerini vermiş başarılı kadınlarımızı da kapsamaktadır. Bu doğrultuda medyada 'Kadın Tır Şoförü' mesleği ve üst kademelerde çalışan kadın personelimizin istihdamı ile ilgili teşvik edici hikâyeler ve ilham verici haberler derneğimiz tarafından yayınlanmaktadır. Ortak mücadelemiz olan sektörde kadın etkisini vurgulayarak ve azimli kadın personellerimizi sektöre çekerek hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak bizler için esastır. 

Yollarda daha çok kadın kaptan görmek istiyoruz

Bu kadar fiziksel gücü gerektiren bir işte çalışmak nasıl bir deneyim? Çalışanları nasıl cesaretlendiriyorsunuz? (Elif Nuhoğlu)

Öncelikle kahraman kadın sürücülerimizin gerçek birer kahraman olduklarının ve her zaman desteklerimizin üzerlerinde olduğunun altını çizmek isterim. UND Kadın Çalışma Grubu organizasyonunda gerçekleşen Kahraman Kadın Sürücüler röportajlar serisi bu ifadeyi daha anlamlı kılıyor. Bu röportajlar vesilesi ile sektöre yeni bir soluk getirilmiş olup, çeşitli departmanlarda çalışan kadın personellerimizin ve Kadın Tır Şoförlerimizin görünürlüğünün artması ile erkek hegemon lojistik sektörüne yeni bir algı getirildiğini vurgulamak isteriz. Röportajlarımız sırasında, ilk uluslararası taşımasını Finlandiya’ya yaptığını söyleyen bir kadın sürücümüz vardı. İlk yurtdışı seferi için gittiği uzak İskandinav rotasının kendisini korkutup korkutmadığını sorduğumuzda, “Neden korkayım? Kadınlarımız Kurtuluş Savaşı’nda cepheye silah taşıdı.” diye belirtmişti. Bunun gibi çok fazla örnek verebiliriz. Bu sebeple, Kahraman kadınlarımızın cesaretlendirilmeye ihtiyaçlarının olmadığını belirtmek yerinde olacaktır. Ancak önümüzdeki süreçte üzerinde çalışacağımız bir diğer ana husus olan, kadın tır şoförlerimizin çalışma şartlarının iyileştirilmesi için tır parklarında bulunan alanların iyileştirilmesinden başlanacağını ve bütün süreç için Ulaştırma Bakanlığımız ile birlikte hareket edilerek yapılacağının altını çizmek isterim. 

30 Kasım Dünya Şoförler Günü kapsamında Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Abdulkadir Uraloğlu ve heyeti, kadın şoförlerimiz ile buluşmak için derneğimize teşrif etmişlerdi. Toplantı esnasında da kadın şoförlerimiz konu özelinde Bakanımıza iyileştirilmeler yapılması hususunda bilgi arz ettiler. Bakanlığımız süreç üzerinde çalışmalar yapacaklardır. Taşımacılığın ana aktörleri olan kadın tır şoförlerimiz ile Bakanımızı bu anlamlı gün vesilesi ile buluşturmuş olmak ve söyleşi ortamı yaratarak yaşanan süreçler hakkında bilgi paylaşımı yapılmasını sağlamış olmak UND Kadın Çalışma Grubu olarak bizlerin sorumluluğunda olup, sektör için büyük motivasyon olmuştur.

Sosyal sorumluluk projeleri önemli

Ağır işlerde çalışan kadınlar, genellikle daha yüksek ücretli işlerde çalışarak hane halkı gelirine önemli katkılar sağlıyorlar. TIR şoförleri gibi mesleklerde, uzun mesai saatleri ve zorlu çalışma koşulları altında bile üretken olmaları için sosyal sorumluluk projelerinin yeri nedir? (Sabire Yazıcı)

Ağır işte çalışan kadınlar için sosyal sorumluluk projeleri hem onların yaşam kalitelerini iyileştirmek hem de eşitlik sağlamak amacıyla elbette ki çok önemli. Bu projeler genelde kadınların başta sağlık, eğitim ve sosyal destek alabilmelerini sağlayıp ailelerine ve topluma katkıda bulunmayı teşvik eder nitelikle amacına ulaşan projeler olmalı. Bu çerçevede ağır işte çalışan kadınların fiziksel ve psikolojik açıdan sorunlarına destek olmak, onların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak ve güvenli çalışma koşulları sağlamakla beraber, kariyer ve gelişimlerine yönelik mesleki becerilerini daha iyi ortaya koyma imkanları sunmak bizler için öncelik. UND Kadın Çalışma grubu olarak çıktığımız bu yolda erkek egemen bu sektörde kadınların sesi olup sektör tarafından desteklenmelerini sağlayarak kadınların da erkekler gibi eşit haklara sahip olduğunu vurgulamak ve cinsiyet ayrımcılığını azaltmak adına onların sosyal bağlantılarını güçlendirip toplumsal dayanışmayı artırmalarına katkı sağlamak temel hedefimiz diye ifade edebiliriz. Bunun için sahaya iniyor kadın kaptanlarımıza temas ediyor eksi ve artıları değerlendirmeye alıyoruz. Ayrıca TİHCAD  vb. dernekler ile bağlantılar sağlayıp onların projelerine destek olma arzusu ile   aynı amaca hizmet eden ortak katma değer güdüsüyle  girişimlerde bulunuyoruz.

Kadınların lojistik sektöründeki temsili arttırılmalı

Cinsiyet eşitliği yasalarını güçlendirme, işyerinde cinsiyet ayrımcılığına karşı daha etkili önlemler uygulama için neler yapılabilir?

Türkiye’deki kadınların lojistik sektörüne daha fazla katılımını teşvik etmek amacıyla, kamu politikaları da güçlendirilmektedir. Kadınların iş gücüne katılımını artıran politikaların yanı sıra, kadınların sektördeki engellerle mücadele etmelerini sağlayan yasal düzenlemeler de gündeme gelmektedir.

Kısacası, Türkiye’de lojistik sektöründe kadınların oranı, geleneksel olarak düşük olmasına rağmen, son yıllarda bu oran artmaktadır. Kadınların sektördeki etkisi sadece sayı ile sınırlı kalmamaktadır; aynı zamanda yenilikçilik, çeşitlilik ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi alanlarda önemli katkılar sağlamaktadırlar. Biz de UND Kadın Çalışma Grubu olarak üstümüze düşeni yapıyor ve yapmaya devam edeceğiz. Kadınların lojistik sektöründeki temsili arttırılmalı, sektöre yönelik politikalar geliştirilerek kadınların sahada daha fazla yer alması sağlanmalıdır. Bu, sadece ekonomik kalkınma için değil, aynı zamanda sektörün sürdürülebilir ve kapsayıcı bir şekilde gelişmesi için de büyük önem taşımaktadır.

Kadınların sektördeki temsili, genellikle daha iyi çalışma koşullarının sağlanması ile sonuçlanmaktadır. Esnek çalışma saatleri, çocuk bakımı hizmetleri ve daha iyi iş güvenliği uygulamaları gibi unsurlar, sektördeki kadın temsili arttıkça daha fazla benimsenmeye başlamaktadır.

Dernek olarak girişimcilik eğitimi ya da iş konularında kadınların girişimcilik becerilerini geliştirmek için eğitim programları düzenliyor musunuz? (Seda Gültekin)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği, sektörde faaliyet gösteren ve sektöre dahil olmak isteyen, gençler başta olmak üzere tüm paydaşlar için 2001 yılında Akademisini kurmuştur. 

Akademi her yıl 1000 kişinin üzerinde sektör paydaşına farklı konularda eğitimler düzenlemektedir. 

UND Akademi, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ve T.C. Ulaştırma Bakanlığından yetkili Mesleki Yeterlilik Eğitim kuruluşu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.  Sektörde gençler ve kadınlara yönelik "Uluslararası Lojistik Üst Düzey Yönetici Programı" ve çeşitli profesyonel gelişim programları düzenliyoruz. Üst Düzey Yönetici Programımız IRU (International Road Transport Union) tarafından da akredite olarak Lojistik Mesleki Yeterlilik belgesi olarak Uluslararası geçerliliğe sahiptir. 

Amacımız, özellikle kadınların iş dünyasında daha donanımlı, özgüvenli ve rekabetçi bireyler haline gelmelerini sağlamak. Eğitimlerimiz, sektörel bilgi ve becerilerin yanı sıra, liderlik, stratejik düşünme ve problem çözme gibi yetkinliklerin gelişimine de odaklanmaktadır. 

Eğitim ve projelerimizde üniversite iş birlikleri de çok önemli bir yere sahiptir. Bu kapsamda 2021-2022-2023 yıllarında İstanbul Üniversitesi Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi ile birlikte UND liderliğinde üyelerimizin 2. ve 3. jenerasyon yöneticileri için " Geleceğin Lojistik Uzmanları; GENÇ UND" programı hayata geçirilmiş ve 234 gencimiz 70 saatlik bir sertifika programından faydalandırılmıştır.

Yine 2022-2023 yılları arasında Türkiye'nin her bölgesinden 26 tane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi okul konsorsiyum üyesi olarak belirlenmiş ve Derneğimizin liderliğinde UND Akademi olarak katkı sunduğumuz Erasmus + Yurtdışı Lojistik Staj ve Öğrenme Faaliyetleri Programı kapsamında Lise 2. ve Lise 3. sınıf öğrencileri 5 farklı ülkede 1 ay ve 3 ay sürelerle işbaşı hareketlilik stajlarına gönderilmişlerdir.  Bu imkanlardan yararlandırılırken de kız öğrencilere fırsat eşitliği gözetilmiştir. 

Kadınlarımızı desteklemek temel esas

TIHCAD ile iş birliğinizden ve planladığınız ortak projelerden bahseder misiniz? (Sabire Yazıcı)

TIHCAD derneği yaptığı sosyal sorumluluk projeleri ile bizlere ilham oldu birebir temas etmek istedik çok kıymetli insanlar ile tanışıp başarılı projelerini dinledik. Tekstil ve Lojistik sektörü olarak ele aldığımızda her iki sektörde hizmet sektörü alanında ülkemize ekonomik kalkınma açısından destek sağlayan önemli merkez sektörlerin başında gelmekte. Bu iki sektörü temsil eden iki derneğin ortak projeler ile başarılı işler çıkaracağı düşüncesi ile güdülendik. Kadınlarımızı desteklemek temel esaslı bu girişimlerde onların mevcuttaki projelerine katkı sağlamak niyetindeyiz. Bu projelerde eğitim kalitesini artırır nitelikte projeler olabilir, kadınların çalışma hayatına dahil olması katkı sağlamak üzere projeler olabilir. Tekstil ya da Lojistik alanda mesleki çerçevede eğitim veren Anadolu’ya da Doğu’da bulunan meslek yüksekokulu, lise gibi okulları ziyaret ederek iyileştirmeler yapmak ya da mentorluk çerçevesince girişimler olabilir düşüncesindeyiz. Bunlar elbette ki ilerleyen süreçte ortak yeni fikirler ile geliştirilebilir. Çok daha parlak fikirler ortaya çıkabilir.

Kadınların Türkiye ekonomisindeki gücünü artırmak, ülke için daha parlak ve daha müreffeh bir geleceğe kavuşmalarına katkılarınızdan dolayı çok teşekkür ederiz. İnanıyoruz ki sizin çalışmalarınızla kadınları güçlendirelim ve ekonominin gelişmesini hep birlikte izleyelim!

UND ve TIHCAD Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları Derneği ortak çalışmalar yapıyor. Bu konuda TIHCAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Kadın Komitesi ve Eğitim Komitesi Başkanı Birsen Şehirli Tor’a da sorduk.   

Kadınlar ekonomiye katkı sağlıyor

Her alanda çalışan kadınların ekonomiye genel katkıları oldukça yüksek. Bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz? 

Kadınlar, üretim ve hizmet sektörlerindeki birçok farklı işte çalışarak ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlıyorlar. Gelecek nesillere örnek olduğumuzu düşünerek gururlanıyoruz. Ben de rol modelim Orta Anadolu’nun ilk banka müdiresi rahmetli annem Nefise Şehirli’nin bir kız evladı olarak kendisinin bana emanet ettiği kadın gücünün emin ellerde sürdürülmesi için TİHCAD da görev almaktan ayrı bir heyecan duymaktayım.  Kızım da TIHCAD Z Komitemizin inanılmaz güzel aktiviteleriyle birlikte  bu vazgeçilmez gücün genç nesillere aktarılmasını sağlayacaktır.

Kadın girişimci sayısı artıyor

Görüyoruz ki, kadın girişimciler istihdamı artırıyor ve ekonomik büyümeye katkıda bulunuyorlar. Siz bunu nasıl anlatırsınız? 

Araştırmalar, kadınların genellikle daha yüksek verimliliğe sahip olduğunu gösteriyor. Bu da şirketlerin karlılığını artırıyor. Kadınların iş hayatındaki varlığı, sosyal sermayeyi güçlendiriyor ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekliyor. Kadınların ekonomiye katkıları sadece bireysel düzeyde değil, aynı zamanda toplumsal ve ulusal düzeyde de önemli etkiler yaratıyor.

Ağır işlerde çalışan kadınlar, TIR şoförleri ve diğer tüm çalışan kadınlar, ekonomik büyüme ve gelişme için vazgeçilmez bir güçtür. Onların karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelmeleri ve eşitlikçi bir çalışma ortamında yer almaları için toplumsal ve kurumsal düzeyde daha fazla çaba gösterilmesi gerekiyor. Kadınlar genellikle hizmet sektörü, tarım ve sanayi gibi belirli sektörlerde yoğunlaşıyor. Yüksek vasıflı ağır sayılan işlerde ve yönetim kademelerinde temsil oranları ise oldukça düşük.

Türkiye'de kadın istihdamının artırılması hem bireysel hem de toplumsal düzeyde birçok fayda sağlayacaktır. Bu sayede kadınların ekonomik bağımsızlığı güçlenecek, toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanacak ve ülke ekonomisi büyüyecektir.