Ticaret Bakanlığı, Türkiye'nin bu konudaki yol haritası olarak hazırlanan Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nın koordinasyonuyla görevlendirilirken plan kapsamında yer alan hedef ve faaliyetlerin, oluşturulan Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu bünyesinde kamu ve özel sektör işbirliğiyle yürütülmesi sağlanıyor.

Bu kapsamda, ilgili özel sektör çatı kuruluşlarının üyesi olduğu bir İstişare Kurulu oluşturuldu. İş dünyası, Yeşil Mutabakat'tan en fazla etkilenecek kesimlerden biri olarak bu sürece uyum için çeşitli çalışmalar yürütüyor.

Bakanlık, eylem planına uyum amacıyla bugüne kadar atılan adımları faaliyet raporunda topladı.

AA muhabirinin rapordan yaptığı derlemeye göre, iş dünyasının çatı örgütlerince yürütülen çalışmalar şöyle sıralandı:

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve ihracatçı birlikleri:

Sınırda karbon düzenlemesi, döngüsel ekonomi ve yeşil finansman konu başlıklarındaki analiz, rapor ve eğitimlerden ihracatçıların faydalanması, akademi-sanayi işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik Dijital Mentorluk Programı yürütülüyor. İhracatçıların bu konularda bilgilendirilmesine yönelik eğitimler, bilgilendirme faaliyetleri ve sektörel çalıştaylar düzenlendi. Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı başlatıldı.

İhracatçı birliklerince, faaliyet gösterdikleri sektörlere özel, yeşil ve sürdürülebilirlik temalı uluslararası rekabetçiliğin geliştirilmesinin desteklenmesi (UR-GE) projeleri hayata geçirildi. Firmaların karbon ayak izlerini dijital olarak hesaplayabilmelerine yönelik internet sitesi oluşturma çalışmaları da yapılıyor. İhracatçı birlikleri tarafından, yeşil ve sürdürülebilir ekonomiye geçişe yönelik konularda çeşitli uluslararası fon programlarına projeler oluşturuluyor ve onaylanan projeler yürütülüyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB):

Yeşil Mutabakat'a ilişkin gelişmelerin takibini kolaylaştırmak, yapılan proje ve çalışmalara, hazırlanan dokümanlara tek bir yerden ulaşılmasını sağlamak, verilen hibe, teşvik ve kredilere ilişkin bilgilendirme yapmak ve düzenlenen etkinlikleri duyurmak amacıyla "iklim portalı" kuruldu. TOBB bünyesinde oluşturulan 2 çalışma grubunda Yeşil Mutabakat'tan en çok etkilenecek sektörlere yönelik bilgilendirme toplantıları düzenleniyor ve sektörel yol haritaları oluşturuluyor.

Yeşil Mutabakat konusunda çeşitli eğitim ve webinarlar düzenleniyor. "Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması"ndan en çok etkilenecek sektörler için sera gazı emisyonlarının hesaplanması da dahil teknik düzeyde eğitimler veriliyor. Gübre, iklimlendirme ve tekstil sektörleri için düzenlenen eğitimler, diğer sektörlere yönelik olarak da devam edecek. TOBB bünyesinde Yeşil ve Dijital Bir Geçiş İçin Girişimcilik Yetkinlikleri Çerçevesi Üzerine İnşa Projesi de yürütülüyor.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK):

DEİK Yeşil Dönüşüm Projesi yürütülürken proje kapsamında Sanayide Yeşil Dönüşümün Desteklenmesi Raporu hazırlandı. Proje kapsamında ayrıca bilgilendirme faaliyetleri de gerçekleştirildi. Dünya Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Avrupa Yatırım Bankası, İslam Kalkınma Bankası gibi uluslararası finansal kuruluşların Türkiye'ye ayırdıkları finansal kaynaklara ilişkin bilgilerin derlenerek iş dünyasının bu fonları kullanmasını sağlamak amacıyla projeler geliştirildi. Hem iş dünyasının bilgilendirilmesi hem de ticaret diplomasisi kapsamında Yeşil Mutabakat konularında çeşitli etkinlikler düzenlendi.

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD):

Son yıllarda ülkeler ve şirketler tarafından açıklanan net-sıfır hedeflerine ve dekarbonizasyon yol haritalarının hayata geçirilmesine katkı sağlanması amacıyla "İçsel Karbon Fiyatlandırma Belgesi" yayımlandı. Türkiye'nin ilk ve tek plastik girişimi olan İş Dünyası Plastik Girişiminin (İPG) imzacısı şirketlerin somut plastik azaltımı ve kullanım önleme taahhütlerinde kaydettikleri ilerlemeler ile iyi uygulama örneklerine yer verilen İPG İlerleme Raporu yayımlandı. Sürdürülebilir finansman alanındaki gelişmeler ve iş dünyası tarafında yürütülen çevresel, sosyal ve yönetişimsel çalışmalar konusunda farkındalığı artırma amacıyla Yatırımcı ve Finansman Odaklı Risk Yönetimi ve Raporlama Belgesi hazırlandı.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD):

MÜSİAD Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu oluşturuldu. İklimle ilgili alınabilecek önlemler konusunda MÜSİAD İklim Manifestosu yayımlandı. Uluslararası Enerji Zirvesi programı düzenlenerek yeşil dönüşüm konularını ele alan MÜSİAD Enerji Stratejisi açıklandı. MÜSİAD Çevre Çalışma Grubu tarafından bilgilendirme toplantıları gerçekleştirildi. Üyelere yönelik Yeşil Mutabakat ve yeşil dönüşüm konularında bilgilendirme faaliyetleri yürütüldü.

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB):

Avrupa Uluslararası Müteahhitler Birliğinin daha sürdürülebilir ve kaynakları verimli kullanan bir inşaat sektörü hedefiyle yürüttüğü çalışmalara katılım sağlandı. İnşaat sektörünün üstleneceği yükümlülüklerin şekillendiği Paris İklim Anlaşması çerçevesinde kurulmuş küresel platform olan GlobalABC'ye üye olundu. TMB ile Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği arasında çalışma grubu kuruldu ve Yeşil Mutabakat ile ilgili gelişmeler yakından izlendi. Sektörde gerekli farkındalığın artırılması amacıyla çalışmalar yürütüldü. Finansman konusunda, iklim ve sürdürülebilirlik başlıklarını ön şart olarak belirleyen EBRD, Asya Kalkınma Bankası gibi çok taraflı kalkınma bankaları ve diğer ülke ihracat kredi kuruluşları ile TMB üyeleri bir araya getirildi.

Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED):

Türkiye'de sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yatırımların artırılması amacı doğrultusunda Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ile mutabakat zaptı imzalandı. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansları gündemleri konusunda üyeler bilgilendirildi. ABD Büyükelçiliği Hibe Programı tarafından desteklenen "Deep Tech Enhancer" adlı projeyle YASED üyesi firmalarla başta yeşil ve dijital dönüşüme yönelik çözümler geliştirenler olmak üzere, ülkede yükselen derin teknoloji girişimleri arasında işbirlikleri oluşturuluyor.

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK):

Her yıl kamu, işçi ve işveren taraflarının bir araya geldiği Ortak Paylaşım Forumu'nda iklim krizine karşı alınabilecek önlemler, sanayinin tüm sektörleriyle kapsamlı bir dönüşüm sürecine nasıl hazırlanacağı ve ikiz dönüşümle birlikte çalışma hayatını nelerin beklediği konuları ele alındı. Yeşil Mutabakat ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının Sanayiye Etkileri başlıklı çevrim içi bir seminer gerçekleştirildi. Türk Sanayisinin Yeşil Dönüşüme Hazırlanması Projesi ile kurulacak dijital eğitim platformu sayesinde her ölçekte işletmenin dönüşüm sürecindeki temel aksiyon adımlarını ve karbon emisyon hesaplamayı öğrenmesi sağlanarak "Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması"nın olumsuz etkilerinin azaltılmasıyla Türk sanayisinin rekabetçiliğinin korunması desteklenecek.