Veri yayını ile birlikte yayınlanan " FAS: 2024 Önemli Noktaları " raporu , son birkaç yıldaki finansal hizmetlere erişim ve kullanımla ilgili temel eğilimleri özetliyor. 2009 yılında kurulan FAS, daha geniş ekonomik katılımı teşvik ettiği, eşitsizlikleri azalttığı, kapsayıcı büyümeyi teşvik ettiği ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH) ulaşılmasına yardımcı olduğu için IMF için temel öneme sahip bir konu olan finansal katılım politikalarını geliştirmek ve değerlendirmek için temel veriler sağlamada önemli bir rol oynamıştır. FAS, neredeyse eksiksiz bir küresel kapsama sahip olan finansal katılımla ilgili en kapsamlı yıllık arz tarafı veritabanıdır. Küresel karşılaştırma için 121 seri ve 70 normalleştirilmiş göstergeye sahip 192 ekonomiyi kapsar. FAS veri seti 2004'ten 2023'e kadar olan dönemi kapsıyor ve dijital finansal hizmetlerin sunulması ve cinsiyete göre ayrılmış verilere yönelik talebin artması gibi finansal yeniliklerle uyumlu bir şekilde gelişmeye devam ediyor.

Dijital Finansal Hizmetler Kazanımlar Elde Etmeye Devam Ediyor

Mobil ve internet bankacılığı da dahil olmak üzere geleneksel olmayan finansal hizmetlerin kullanımında önemli bir artış olmuştur ve mobil para, Sahra Altı Afrika'da özellikle önemlidir. Yine de, geleneksel finansal hizmetlerin kullanımı birçok ekonomide önemli olmaya devam etmektedir. Örneğin, 2013'ten 2019'a kadar, 100 yetişkin başına düşen mevduat hesabı, gelişmekte olan ve yükselen Avrupa ve Sahra Altı Afrika'da %40'ın üzerinde artmıştır. Dijital finansal hizmetlerin büyümesi, perakende ve mobil para acenteleri gibi geleneksel olmayan erişim noktalarında da bir artışa yol açarken, ATM'ler ve banka şubeleri gibi geleneksel erişim yöntemlerinde, özellikle COVID-19 salgınından bu yana bir düşüş görülmüştür (Şekil).

Son Yıllarda Geleneksel ve Geleneksel Olmayan Erişim Noktaları (2019-2023)

(100.000 Yetişkin Başına Erişim Noktası Sayısı)

Tablo için Çevrimiçi Versiyonu Görün 

Kaynak: Finansal Erişim Anketi ve IMF çalışanlarının hesaplamaları.

Notlar: Bu grafikler, 2019-2023 için verileri mevcut olan ekonomiler için bölgelere göre ağırlıklandırılmış ortalamayı göstermektedir. Ülke kapsamı, veri kullanılabilirliğine bağlı olarak göstergeler arasında farklılık göstermektedir. Latin Amerika ve Karayipler'den üç ekonomi (El Salvador, Kolombiya ve Haiti) kayıtlı mobil para acentelerinin sayısı hakkında veri bildirirken, hiçbiri bu grafikte kapsanan beş yılın tamamı için veri sağlamaz ve bu nedenle dahil edilmemiştir.

Mikrofinans Kuruluşları Ekonomik Olarak Marjinalleştirilmiş Grupları Desteklemeye Devam Etti

Mikrofinans kuruluşları tarafından sağlanan finansman, son ekonomik şoklar arasında dayanıklılık göstermiştir. Çeşitli ekonomilerde, mikrofinans kuruluşlarından borçlanma, hesap sayısındaki ve ödenmemiş kredilerdeki artışla gösterildiği gibi artmıştır. Ticari bankalar genellikle daha büyük kredi miktarları sağlarken, mikrofinans kuruluşları, ticari bankalardakilere kıyasla daha fazla sayıda kredi hesabının kanıtladığı gibi, daha geniş bir müşteri tabanına hizmet eder. 

Cinsiyetler Arasındaki Farkları Daraltmada Zorluklar Devam Ediyor 

Kadınları finansal sisteme dahil etmenin faydalarına rağmen, finansal hizmetlerin kullanımında önemli cinsiyet farkları devam etmektedir. Bu farklar özellikle mevduat ve kredi hesaplarının kullanımında belirgindir. Küresel olarak, kadınların vadesi geçmiş mevduat miktarlarının erkeklerinkine oranı %64 iken, vadesi geçmiş kredi bakiyeleri erkeklerinkinin yalnızca %46'sını oluşturmaktadır. Bölgesel farklılıklar açısından, gelişmiş ekonomiler gelişmekte olan ekonomilere kıyasla daha cinsiyete göre eşit bir finansal katılım göstermektedir. Bunlar arasında, gelişmekte olan ve yükselen Avrupa ve Latin Amerika ve Karayipler nispeten daha yüksek cinsiyet eşitliği göstermektedir.

KOBİ'lere Kredi Verme Azaldı

FAS'tan alınan veriler, bu bilgiyi bildiren çoğu ekonomide 2021'den 2023'e kadar KOBİ kredilerinin ödenmemiş miktarlarında bir düşüş olduğunu gösteriyor. COVID-19 Pandemisi sırasında birkaç destekleyici politika getirilmiş olsa da, daha sıkı finansal koşullar ve jeopolitik gerginlikler gibi sonraki gelişmeler KOBİ kredilerindeki düşüşe katkıda bulunmuş olabilir.

FAS'a Ek Geliştirmeler Test Ediliyor

FAS verilerinin finansal katılım politikasını bilgilendirmek için hayati önem taşımaya devam etmesini sağlamak için, FAS'ı geliştirme potansiyelini değerlendirmek üzere bir pilot uygulama yürütülmektedir. Buna ek cinsiyet ayrımı, yeni fintech hizmetleri hakkında bilgi ve özellikle yetersiz hizmet alan nüfuslar için kredi fiyatlandırması ve riskleri gibi önemli faktörlerin dahil edilmesi dahildir.