En yaygın nedeni HPV virüsü olan rahim ağzı kanserinin, rahim ağzını kaplayan hücrelerin anormal şekilde çoğalıp büyümesiyle başlayan bir kanser türü olduğunu söyleyen DoktorTakvimi uzmanlarından Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Jinekolojik Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, rahim ağzı kanserinin risk faktörleri ve sebeplerini HPV bulaşı, erken yaşta evlilik (çocuk gelinler), sigara tüketimi, kortizon gibi bağışıklık azaltan ilaç kullanımı, tarama ve aşılama programlarının etkin olmaması olarak sıralıyor.

 

Hastalığın erken dönem belirtilerinin en sık rastlanan semptom olan adet dışı vajinal kanama, cinsel yaşam sonrası kanama, kanlı ve kötü kokulu akıntı olduğunu belirten Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, geç dönem belirtilerinin ise bacak ve kasık ağrıları ile böbrek işlev bozukluğu olduğunu söylüyor.

“Başarılı tarama yapılan ülkelerde HPV'ye bağlı tüm hastalıklar ciddi oranda azalıyor”

2005 yılından beri tarama ve aşılamanın dünyada yaygın olarak önerildiğini anlatan Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, “Başarılı tarama yapılan ülkelerde HPV'ye bağlı tüm hastalıklar ciddi oranda azalmıştır. Örneğin bu çalışmalara en erken başlayan ve en çok kişiye ulaşan Avustralya'da 2024'te hiçbir vaka saptanmamıştır. Ülkemizde ise ne yazık ki HPV yaygınlığı ve buna bağlı tüm hastalıklar anlamlı şekilde artmaktadır. Bilimsel kurallara uygun yaygın aşılama ve tarama yapılan ülkelerde HPV kaynaklı hastalıklar çok azalmıştır ve Avustralya örneğinde olduğu gibi tamamen yok olması bekleniyor. Fakat bu uygulamaların hayata geçirilmediği ülkelerde HPV'ye bağlı hastalıklarda ciddi bir artış kaçınılmaz görünüyor” diyor.

“Kadının cinsel yaşamı sırasında HPV alması durumunda, eğer kanserleşme süreci başlarsa, bu sürecin tamamlanması ortalama 10 yıldır” diyen Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, “Her HPV enfeksiyonu kanser gelişimine yol açmaz. Sigara tüketimi, beslenme kalitesi, bağışıklık ve diğer ek hastalıklar da önemli faktörlerdir” diye ekliyor.

Rahim ağzı kanseri uygun aşılamayla tamamen önlenebilir

Rahim ağzı kanserinin uygun aşılamayla tamamen önlenebilen ve uygun taramayla (HPV ve smear) erken evrede (hücre bozukluğu aşamalarında) tanınması halinde doğurganlık kaybı bile olmadan tamamen iyileştirilebilen bir hastalık olduğunu söyleyen Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, HPV aşılarının gelecekteki muhtemel HPV enfeksiyonlarından korumayı ve HPV enfeksiyonunun servikal kanser yapıcı etkisinden korumayı sağladığını dile getiriyor.

HPV aşısı 65 yaşına kadar her kadına öneriliyor

HPV aşısının ideal olarak 9-11 yaş aralığında yapıldığını belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Jinekolojik Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, “9-13 aralığında yapılan aşılar da benzer sonuçlar açıklandı. Bu yaş aralığında henüz HPV bulaşı söz konusu olmadığından ve bağışıklık sistemi çok güçlü yanıt verdiğinden, aşının ömür boyu koruyucu özelliği yüzde 99,8'a kadar çıkar. Ayrıca bu yaşlarda iki doz yeterli olup maliyeti azalır. Ancak bilimsel araştırma sonuçlarına göre HPV aşısı 65 yaşına kadar her kadına önerilmektedir” şeklinde konuşuyor.

Erken tanı çok önemli

Rahim ağzı kanserinin, kanserleşme süreci başladıktan 8-12 yıl sonra meydana geldiğini söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Jinekolojik Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, Bu oldukça uzun sürede önce hafif hücre bozukluğu (CIN 1), sonra orta derecede hücre bozukluğu (CIN 2), daha sonra ileri derecede hücre bozukluğu (CIN 3) meydana gelir ve bu aşamaların hepsinde kanser gelişimi yüzde 100 önlenebilir! Bundan dolayı uygun aralıklarla kontrol çok önemlidir. Kanser oluştuğunda ise evresine bağlı olarak, geniş cerrahi ameliyatlar, radyoterapi kemoterapi ve bazen de tüm bu tedavilerin birlikte veya ardışık kullanımları gerekebilir ve başarı oranları yüzde 100 olmayabilir. Kısacası erken tanı çok önemlidir” diyor.

 

Tarama, aşı ve jinekolojik kontrol yaptırılmalı

HPV'nin yalnızca rahim ağzı kanserine yol açmadığını belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Hakan Yetimalar, şunları söylüyor: “Daha az oranlarda da olsa kadında vajina (doğum yolu) ve vulva (dış cinsel bölge) kanserlerinin de sebebidir. Bu yüzden tarama, aşı ve her kadının şikayet varsa hemen, aksi halde yılda bir jinekolojik kontrol yaptırması gerekiyor. Bu önlemler alınırsa, HPV nedeniyle oluşabilecek kanserler kanser öncesi, yani hücre bozulması aşamalarında saptanıp kanser olması basit yöntemlerle önlenebilir.”