Hakan DİKMEN

Yaz tatilinin en yoğun aylarından birini yaşıyoruz. Milyonlarca çalışan yılın bu döneminde tatilde. Ama, E- Ticaret çalışanlarına tatil yok. Pek çok başlıkta yüzdesel artışların gözlendiği e ticaret sektörü Temmuz ayı verilerinde mevsimsel etkilerin ağırlığı hissedilirken, gelen rakamlar 7/24 açık olan e ticaret piyasalarında tatile rağmen yoğun bir mesainin sürdüğünü gösterdi. Bu konuyu E-Ticaret Altyapı Sağlayıcıları Derneği (EDER) Sözcüsü ve Projesoft CEO’su Yüksel Eminoğlu ile konuştuk.

Sayın Yüksel Eminoğlu e ticaret pazarında organik dondurma makinesinde stoklar bitti deniliyor. Geçtiğimiz ay e ticaret verilerini değerlendirir misiniz?

Mevsim nedeniyle tatil yörelerine kayan teslimat noktalarındaki büyük artış bu dönemde satılan ürünlere bakıldığında güneş bakım ürünleri, kitap ve iklimlendirme ürünlerinin beklenildiği gibi artışta olduğunu gösterdi. Fakat bu yaz ilginç bir şekilde evde organik dondurma yapılan makinalarda talep beklenenden fazla oldu ve alt yapımızdaki birçok firmada stokların bitmiş durumda olduğunu gördük. Verilerde gözlenen ikinci ilginç detayın ise bluetooh hoparlör satışları olduğu bilgisini paylaşan Eminoğlu, daha önceden ucuz modeller satılırken pahalı ve daha özellikli modellere olan talebin temmuz ayında senenin en yüksek noktasına eriştiğini belirtti. Yaz aylarında olmazsa olmaz ihtiyaçlardan, Termos satışlarının ise bir başka dikkat çekici veri olarak gözlendiğini gördük. Bu konuda da tercihin genelde büyük şehirler olduğunu görüyoruz ama burada ilginç olan ise fatura adresi ile teslimat adreslerinin farklı olmasıydı. Bu senin en popüler hediyelerinden birinin termoslar olduğunu söyleyebiliriz. 

“Güneş bakım ürünleri satışı % 42 arttı”

Temmuz ayı e ticaret verilerinden rakamlar paylaşan Yüksel Eminoğlu şu bilgileri aktardı: “Temmuzda bir önceki aya göre satışı en çok artan ürünler güneş ürünleri oldu ve sepet sayısı %42 artarken en çok ürün satılan iller ise Antalya, Muğla ve İzmir oldu ki bu zaten beklenilen tatil bölgeleri idi. Hızlı teslimat olması ve fiyatların da perakendeye göre uygun kalması tatilciler için önemli bir tercih sebebi oldu. İkinci büyük artış ise kitap-roman kategorisinde görüldü. Bir önceki aya göre sepet adetleri %39 civarında artarken en çok sipariş İstanbul ve Ankara’dan verildi. Bu veriye dayanarak tatile gideceklerin yola çıkmadan önce kitaplarını satın aldıklarını söyleyebiliriz. Tekstil ise en çok artışın olduğu 3.sektör oldu ve plaj tekstil ürünleri kategorisindeki artış %37’yi buldu. Burada yapılan kampanyaların da etkisiyle sepette genelde birden çok ürün olduğu gözlendi. Özellikle firmamız alt yapısını kullanarak kombin kampanyası yapan satıcılara baktığımızda çiftler için oluşturulan kombinlerin neredeyse yok sattığını söyleyebiliriz. Dolayısı ile yaz ürünleriyle birlikte sunulan özel kreasyonlar satışı artıran promosyon ürünleri olarak önümüze çıktılar.” 

B2B’de popüler gündem ürün servisleri

Satıcıdan tüketiciye (B2C) segmentinde yaz kargolarında hızlı teslimat ile satışlar artarken firmadan firmaya (B2B) tarafında da benzer bir yoğunluğun yaşandığını belirten Yüksel Eminoğlu, Projesoft B2B alt yapısındaki firmaların ürün ve hizmet satışları ile bu ürünlere ilişkin servis taleplerinin yükselmesinin B2B tarafının en popüler başlığı olarak gözüktüğünü söyledi.B2B tarafında gözlenen önemli bir başka verinin ise tahsilat rakamları olduğuna dikkat çeken Yüksel Eminoğlu, “Tahsilat sistemlerine baktığımızda B2B firmaların sanal poslardan yaptıkları tahsilatın senenin en yükseği iken, ilk 6 ay ortalamasının da %13 üstünde gerçekleştiğini görüyoruz. Bu da gösteriyor ki B2B tarafı da iş süreçlerini hızlı bir şekilde online platformlara taşıyor” ifadelerini kullandı. 

Teslimatta başarılıyız

Ülkemiz görüldüğü gibi e ticaret ve teslimat konusunda çok başarılı. Birçok ülke ile de anlaşmalar yapılmaya başlandı bile. Mesela Pakistan. Başbakan Şahbaz Şerif bu ay yapılan “Mal Ticareti Anlaşması” ile Türkiye ve ülkesi arasındaki ticaretin artacağını ve E-ticaret ile hızlı teslimat konularının önem kazanacağını söyledi. Ülkemizle Pakistan arasında 261 ürün imtiyazlı olacak. Çeşitli gümrük ve vergi muafiyeti sağlanacak. 

Diğer bir ülke de yaklaşık 5 milyar dolarlık pazarı temsil eden promosyon sektöründen. Yani, Çin'den yatırımcı gelmeye başladı. Dünya promosyon pazarını elinde tutan Çinliler, Türkiye'nin 'hızlı teslimat' avantajını görünce yatırım yapma kararı aldı. Promosyon Ürünleri İmalatçıları ve Satıcıları Derneği (PROMOTÜRK) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yücetürk,  "Sektörün yıllık ihracatı 250-300 milyon dolar arasında. Hedefimiz, 500 milyon doları yakalamak" diye konuştu. Türkiye promosyon pazarının bir dönem yüzde 80 ithal olduğunu da hatırlatan Yücetürk "Bu oran hızla düşüyor. İthalat da genellikle Çin'den yapılırdı. Şimdi Avrupa da ABD de Türkiye'den tedarike yöneliyor. Biz de bu fırsatı değerlendirmek için çalışıyoruz" diye konuştu. 

Pazar yere firmaları artıyor

Bu arada e ticaret için pazar yeri açan firmalarda bir bir artıyor. Bu firmalardan biri de Vartabi. Evet siz bir çok e-ticaret sitesi biliyorsunuz ama bu pazarda bir start up şirket olan Vartabi.com Genel Müdürü Sayın Gonca Soyluoğlu’na diğer firmalardan farkı ve bu piyasadaki paylarını sorduk. 

200 milyon sermaye, 150 çalışanı ile ticari hayatına başlayan online pazaryeri vartabi.com, Bir ay gibi kısa bir sürede 3 binin üzerinde tedarikçiyi sisteme 3 milyondan fazla ürünle eklemiş. “Vartabi’yi diğer pazar yerlerinden ayıran en önemli özelliğimiz tedarikçilerden sattıkları ürün başına komisyon almamamız. Yıllık üyelik sistemiyle çalışarak, satıcıdan komisyon almıyoruz, kargo ve banka tahsilat ücretlerinin üzerine kar koymuyoruz, tedarikçinin maliyetlerini düşürürek son kullanıcıya daha ekonomik ürün satılmasına vesile oluyoruz.” 

Tüketici için avantaj

Kim bilir bu alanda daha ne yenilikler olacak ama bu bile üretici ve satıcılar için çok önemli bir katkı. Komisyon bedeli alınmaması tüketici için de büyük avantaj sağlayacak. Tüketici, aynı ürünü daha uygun fiyatlı alma imkanına sahip olabilecek. Satıcılar ise sattığı üründen daha fazla kar elde edebilecek. Küçük ve büyük ölçekli firmalar bizim için aynı önemde ve aynı haklara sahip.  Komisyon ücretleri karşısında rekabet etmekte zorlanan küçük işletmeleri korumayı hedefliyoruz. Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2021 yılı sonunda 484 bin firma e-ticarette faaliyet gösteriyor hatta yıl sonunda bu rakamın 600 bine çıkacağı öngörülüyor, ülkemizde online satış yapan her firmayı vartabi.com da görmek istiyoruz. Mağazalar sayfalarına kendi firmalarının kartvizitini yükleyebiliyorlar. Dolayısıyla tüketiciyle satıcı birbiriyle direkt temas kurabiliyor. Tüketici ürünü bizden almak zorunda değil. Satıcının eğer var ise kendi web sitesinden de alış veriş yapabilir. Var olan pazar yerlerinde alınan ürünün bedeni uymadığı zaman iade edip yeniden kendi bedeninizi satın almak zorunda kalıyorsunuz. İade süreçleri hem tüketici için hem de satıcı için soruna dönüşebiliyor. Bizim sistemimizde firmaların kartvizitleri sitemizde görülebildiği için tüketici satıcıdan direkt beden değişikliği isteyebiliyor olacak.

Mutluluk listesi

Bunca olumlu özelliği Gonca hanımdan öğrenince, hiç ilgim olmamasına rağmen ben de e – ticaret yapmak istiyorum. Bir de “Mutluluk Listesi” var.  Bu başlık beni çok şaşırttı ve sevindirdi. Okuyunca siz de etkileneceksiniz. vartabi.com Genel Müdürü Gonca Soyluoğlu anlatıyor.

Klasik e-ticaret sitesi olmanın yanı sıra toplumsal yardımlaşma duygusunu da ön plana çıkarmayı hedeflediğimiz listeleme özelliğini geliştirdik. Bir nevi dijital imece modeli olan listeleme seçeneği ile geleneklerimizden gelen imece, yardımlaşma kültürünü ön plana çıkardık. Biz düğün yapacaklara, bebeği olanlara, doğum günü kutlamalarına, ev alana  mutlaka hediye götüren bir toplumuz. Herkes kendi bütçesine göre hediye alıyor ama bazen aslında ihtiyaç olmayan hediyeler de gelebiliyor. Buradan hareketle tüketici için paylaştıran mutluluk listesi özelliğini ekledik. Örnekle anlatmak gerekirse, evlenecek olan bir çift düğünlerini planlarken ya da yeni evlerini kurarken ihtiyaçları olan almayı planladıkları şeyleri Vartabi de listeliyor. Listeni oluştur, ürünlerini seç, sevdiklerinle paylaş diyoruz. Bu listeyi aile büyükleri, arkadaşları, düğüne davet ettikleri kişilerle paylaşabiliyorlar. Böylece hem ihtiyaç olmayan bir hediyenin gelmesi engellenmiş oluyor hem de herkes kendi bütçesi ölçüsünde yeni bir ev kuran çifte destek olabiliyor. Listeleme düğün, baby shower, doğum günü, ev hediyesi gibi her özel gün için oluşturabiliyor. Hediye olarak gelen bakiyenin 6 ay içinde kullanılması gerekecek. Eğer yatırılan para miktarı seçtiğiniz ürünü almak için yeterli değilse yerine başka bir ürün ya da eksik miktarı ekleyerek de seçilen ürünü alabilecekler. Listeleme özelliğimiz sayesinde sitemizden alışveriş yapan tüketici yakınlarının da desteğiyle ihtiyacı olana sahip olabilecek. Mağazaların da satış oranı bu özellikle daha da yükselecek. Listeleme özelliğine çok talep olacağını ön görüyoruz, Vartabi’de bir yıl içinde 300 bin liste görmeyi hedefliyoruz. 

Herkese hediye gerekir

Buyurun bakalım. Daha neler neler. TUİK verilerine göre geçtiğimiz yıl evlenen 561 bin çifti düşünecek olursak, bir de dünyaya gelen 1.5 milyon bebeği düşünürsek, bitmedi doğum günü olan işe yeni başlayanları da sayarsak onlara da hediye gerekir. Dönen parayı düşünün. Sadece geçen yıl Ticaret Bakanlığı verilerine göre beyaz eşya ve küçük ev aletlerine yaklaşık 53 milyar TL, giyim ayakkabı aksesuarlara 24 milyar TL, elektronik ürünlere 21,5 milyar TL, etkinliklerin vazgeçilmezi dekorasyon bahçe düzenleme sektöründe 7,2 milyar TL harcanmış.   

Bu pazar çok geniş. Daha işin de başındayız.