Çağlar ÇAĞATAY 

İstanbul’da finansın kalbinin atacağı İstanbul Finans Merkezi’nde (İFM) artık sona gelindi. Çalışmalarına 2021 yılında başlanılan proje nisan ayında teslime hazır olacak. Uluslararası sermaye akışı için stratejik öneme sahip olacak İFM, Türkiye’nin finansal rekabet gücünün uluslararası alanda artırarak önde gelen küresel finans merkezlerinden biri olmasını sağlayacak. İstanbul’u, Londra, Singapur, New York, Frankfurt, Dubai gibi dünyanın önemli finans şehirlerinden biri haline getirecek İFM’de ilk etapta 15 milyar dolar işlem hacmi gerçekleşeceği hesaplanıyor. Uzmanlar, İFM’nin Türkiye ekonomisine önemli katkı sağlayacağına işaret ediyor. Petrol gelirlerinden dolayı Suudi Arabistan ve Katar’da sermayenin ciddi anlamda gidecek yer arayışında olduğunu söyleyen uzmanlar, bu noktada İstanbul Finans Merkezi’ni işaret ederek finans anlamında hukuksal reformlara da ihtiyaç olduğu dile getiriliyor. Bunun yanında Körfez ülkelerinden sermaye çekebilmek için de faizsiz finansta yeni enstrümanların geliştirilmesi gerektiğine de vurgu yapılıyor. Uluslararası raporlarda Türkiye’nin ekonomik büyümesine dikkat çekildiğini belirten uzmanlar, bu olumlu tablonun enflasyonun düşürülmesi ve finansal hukuk sistemin geliştirilmesiyle ivme kazanacağını belirtiyor. Bunun yanı sıra, özellikle Londra’da bankerlerin yönettiği ve küresel ölçekte büyüklüğü 3 trilyon doları aşan faizsiz finans sisteminde yeni enstrümanların geliştirilmesi halinde de Körfez ülkelerinden 100 milyarlarca doların ülkemize gelebileceğini ifade ediyor.  

Şirketlerin kazancının yüzde 75’i vergiden indirilecek

İFM Kanunu 2022 yılı Haziran ayında yürürlüğe girmesiyle de buradaki finansal hizmetler, finansal ihracat sayılacak. Kanun kapsamında bankacılık, sigortacılık, finansal kiralama, factoring, finansman ve tasarruf finansmanı, sermaye piyasası faaliyetleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, varlık yönetimi ve bireysel emeklilik şirketleri İFM’de yer alacak. Merkezdeki şirketlerin kazancının yüzde 75’i vergiden indirilecek. Bu oran, geçici madde kapsamında kurumların 2022 ila 2031 yılları vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançları için yüzde 100 olarak uygulanacak.  Kurumlar vergisine ve harçlara ilişkin ilave muafiyet getiren aynı geçici madde doğrultusunda, katılımcı belgesi almış finansal kuruluşların İFM'de bulunan merkez ve şubelerinden, finansal faaliyet harçları 5 yıl süreyle alınmayacak. Yıllık 2 milyar dolarlık finansal hizmet ihracatının 16 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Başlangıçta 50 bin, ilerleyen yıllarda 120 bin kişiye istihdam sağlanacak. İFM’nin hedefi 10 yılda dünyanın ilk 10 finans merkezi arasına girmek. İlk etapta hesaplanan işlem hacmi 15 milyar dolar.

İstanbul 30 trilyon dolarlık ekonominin merkezi olacak

Nisan ayında tamamlanması beklenen İFM’de, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Borsa İstanbul, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Sermaye Piyasası Kurumu’nun (SPK) yanı sıra, Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halkbank genel müdürlükleri de yer alacak. Akıllı şehir modeliyle inşa edilen projedeki 1.5 milyon metrekarelik kiralanabilir alanda bankacılık, sermaye piyasaları, sigortacılık, varlık yönetimi ve danışmanlık alanlarındaki oyuncular faaliyet gösterecek. Özel yatırımcıların ofis projeleri ve 5 yıldızlı toplantı odaları da yer alacak. Böylece İstanbul, 1,6 milyar insan, 30 trilyon dolar ekonomik boyut ve 8 trilyon dolar işlem hacmindeki coğrafyaya 4 saatlik uçuş mesafesiyle merkez olacak.