Advertisement
SON DAKİKA
Ekonomik Veriler Çarşamba 03 Haziran 2020 10:15

ENFLASYON NE KADAR ARTTI?..

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta aylık bazda yüzde 1,36, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,54 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 11,39, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 5,53 oldu.

Enflasyon ne kadar arttı?..
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta aylık bazda yüzde 1,36, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mayıs ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 12,1, yurt içi üretici fiyatları yüzde 9,14 arttı.

Aylık bazda TÜFE yüzde 1,36, Yİ-ÜFE yüzde 1,54 artış gösterdi. TÜFE, mayısta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 4,57, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,39 yükseldi.

Yİ-ÜFE ise Aralık 2019'a göre yüzde 6,15, geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 5,53 arttı.

Beklentiler

Ekonomistler, mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasının yüzde 0,92, yıllık enflasyonun yüzde 10,9 olacağını öngörmüştü.

TÜFE ve Yİ-ÜFE oranları şöyle:

tufe

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'nde (Yİ-ÜFE) mayıs ayında yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 3,63, imalatta yüzde 4,98, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 14,49, su temininde yüzde 6,61 artış oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,54, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 6,15, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,53 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 9,14 artış gösterdi.

Sanayinin 4 sektörünün mayısta yıllık bazda değişimleri dikkate alındığında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 3,63, imalatta yüzde 4,98, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 14,49, su temininde yüzde 6,61 artış görüldü.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise imalatta yüzde 1,62, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 2,46 yükseliş olurken, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,74, su temininde yüzde 0,61 azalış kaydedildi.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimlerine bakıldığında ara malında yüzde 6,09, dayanıklı tüketim malında yüzde 14,9, dayanıksız tüketim malında yüzde 9,01, sermaye malında yüzde 10,27 artış görülürken, enerjide yüzde 11,92 azalış gerçekleşti.

Bu grupların aylık değişimleri ise ara malında yüzde 1,52, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,44, dayanıksız tüketim malında yüzde 1,45, sermaye malında yüzde 1,34, enerjide yüzde 1,73 artış olarak kayıtlara geçti.

Yıllık bazda en yüksek azalış, yüzde 61,57 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 51,27 ile kok ve rafine petrol ürünlerinde görüldü. Buna karşılık metal cevherleri yüzde 23,24, tütün ürünleri yüzde 22,38, diğer mamul eşyalar yüzde 20,55 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Aylık en yüksek azalış, yüzde 32,31 ile ham petrol ve doğal gaz endeksinde gözlenirken, bunu yüzde 1,56 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 0,61 ile suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması izledi. Kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 4,93, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 4,54, basım ve kayıt hizmetleri yüzde 3,57 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Sektörler/Alt GruplarAylık (yüzde)Yıllık (yüzde)
Madencilik ve taş ocakçılığı-1,743,63
İmalat1,62 4,98
Elektrik, gaz2,4614,49
Su temini-0,61 6,61

En çok artış giyimde

Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında, mayısta aylık bazda en yüksek artış yüzde 6,85 ile giyim ve ayakkabıda kaydedildi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, mayıs ayı ana harcama gruplarında fiyat değişimleri belli oldu.

Mayısta bu kategoride aylık bazda en yüksek artış, yüzde 6,85 ile giyim ve ayakkabıda gerçekleşirken, bu grubu yüzde 3,30 ile ulaştırma, yüzde 1,92 ile çeşitli mal ve hizmetler takip etti.

Ana harcama grupları itibarıyla mayıs ayında azalış gösteren ana grup olmadı. En az artış gösteren gruplar ise yüzde 0,16 ile lokanta ve oteller, yüzde 0,22 ile sağlık ve yüzde 0,24 ile gıda ve alkolsüz içecekler olarak kayıtlara geçti.

Yıllık değişimler

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 21,41 ile alkollü içecekler ve tütün ana harcama grubunda görüldü. Bunu yüzde 20,86 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 14,45 ile konut izledi. Bu dönemde sağlıkta yüzde 13,07, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 12,87 artış gerçekleşti.

Geçen yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu ana harcama grupları sırasıyla yüzde 2,98 ile haberleşme, yüzde 3,74 ile eğlence ve kültür, yüzde 6,69 ile ulaştırma ve yüzde 7,68 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 70'inin ortalama fiyatında değişim olmazken, 66'sının ortalama fiyatında düşüş, 282'sinin ortalama fiyatında ise artış görüldü.

Ana harcama gruplarına göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:

KapsamAylık (yüzde)Yıllık (yüzde)
Gıda ve alkolsüz içecekler0,2412,87 
Alkollü içecekler ve tütün0,66 21,41 
Giyim ve ayakkabı6,85 7,68 
Konut0,34
14,45 
Ev eşyası1,15
9
Sağlık0,22
13,07 
Ulaştırma3,30 6,69 
Haberleşme1,47
2,98 
Eğlence ve kültür0,72 3,74
Eğitim0,2811,19
Lokanta ve oteller0,1610,94
Çeşitli mal ve hizmetler1,9220,86

Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE, mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,52, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 3,79, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,21 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 11,74 arttı.

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, mayısta aylık bazda en yüksek artış yüzde 1,68 ile "enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE" göstergesinde görüldü.

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde aylık ve yıllık değişimler şöyle:

KapsamAylık değişim (yüzde)Yıllık değişim (yüzde)
Mevsimlik ürünler hariç1,2311,71
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç 1,5211,21
Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç1,6810,32
İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç1,6611,04
Alkollü içecekler ve tütün hariç1,40

10,93

Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç1,606,69

En çok artış Balıkesir ve Çanakkale'de

Türkiye'de mayısta yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge, yüzde 12,50 ile "Balıkesir, Çanakkale" olarak belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış ise yüzde 1,72 ile "Mardin, Batman, Şırnak, Siirt"te oldu.

12 aylık ortalamalara göre de en yüksek artış yüzde 13,63 ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt"ta gerçekleşti.

Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 12,50 ile "Balıkesir, Çanakkale" bölgesinde gözlenirken, bunu yüzde 12,38 ile "İzmir", "Mardin, Batman, Şırnak, Siirt" ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt" izledi.

En düşük fiyat artışı ise yüzde 9,55 ile "Kastamonu, Çankırı, Sinop" bölgesinde gerçekleşti.

Bölgeler itibarıyla aylık ve yıllık bazda fiyat artışları şöyle:

İBBS 2. Düzey-SR Level 2Bir önceki aya göre değişim (Yüzde)Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim (Yüzde)
TR Türkiye-Turkey1,3611,39
TR10 (İstanbul)1,2311,69
TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)1,3110,65
TR22 (Balıkesir, Çanakkale)1,3512,50
TR31 (İzmir)1,2112,38
TR32 (Aydın, Denizli, Muğla)1,3410,50
TR33 (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak)1,5711,65
TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik)1,5612,06
TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)1,6311,89
TR51 (Ankara)1,2711,18
TR52 (Konya, Karaman)1,4410,66
TR61 (Antalya, Isparta, Burdur)1,4211,17
TR62 (Adana, Mersin)1,1810,67
TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)1,6110,27
TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)1,3912,25
TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat)1,4811,15
TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın)1,3410,54
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop)1,509,55
TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)1,5911,95
TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)1,5710,59
TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt)1,4312,38
TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)1,399,76
TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)1,359,80
TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)1,3311,80
TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)0,7811,39
TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır)1,5312,10
TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)1,7212,38

enf-i