Hakan DİKMEN

Bu haftayı bir daha hiçbir zaman yaşamak istemediğimiz bir hafta olarak anacağız. Şubat ayının başında bu kadar soğuk hava ortamında yaşanan bu felaket tüm insanlığı üzdü. Tüm ekonomi ekranlarında taziye mesajları dönmeye başladı. Bu hafta yatırım araçlarından borsa ve altın kaybettirirken, dolar kazandırdı. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı ortalama yüzde 9,85 kayıpla 4.505,34 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 4.484,66, en yüksek 4.991,68 puanı gördü.

Aynı dönemde Borsa İstanbul Mali Endeksi yüzde 10,06 azalışla 4.147,52 puana, Sanayi Endeksi yüzde 8,92 kayıpla 7.391,78 puana, Hizmetler Endeksi yüzde 9,95 düşüşle 3.834,72 puana, Teknoloji Endeksi ise yüzde 8,97 azalışla 5.056,97 puana geriledi.

Oyak Çimento prim yaptı

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 26,18 ile Oyak Çimento oldu. Oyak Çimento’yu yüzde 23,43 ile Bursa Çimento, yüzde 20,12 ile Çimsa Çimento izledi.

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler ise yüzde 21,56 ile GÜBRETAŞ, yüzde 15,29 ile Hektaş, yüzde 14,06 ile Sasa Polyester şeklinde sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 212 milyar 529 milyon lirayla Sasa Polyester Sanayi, 175 milyar 536 milyon lirayla Türk Hava Yolları ve 174 milyar 850 milyon lirayla Koç Holding oldu.

Altın düştü, dolar yükseldi

24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 0,96 azalışla 1.130 liraya, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 0,88 kayıpla 7 bin 571 liraya geriledi.

Doların satış fiyatı yüzde 0,05 değer kazanarak 18,8350 lira, avronun satış fiyatı ise yüzde 1,22 düşüşle 20,1490 lira oldu.

Geçen hafta 22,9240 lira olan İngiliz sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 0,02 azalışla 22,9190 liraya geriledi. İsviçre frangı ise önceki haftaya kıyasla yüzde 0,09 değer kazanarak 20,4780 liradan alıcı buldu.

İşte bir hafta neredeyse böyle geçti. Borsanın kapanmadan bu taarruzu atlatmak istemesi, öte yandan dünyada işler dönerken ülkemizde böyle bir durumun oluşması bizi hem şaşırttı hem de değişik önlemler almaya itti. 

Güçlü dolardan, jeopolitik risklerden ve ülke dışındaki yüksek enflasyon göstergelerinden gelen baskılara büyük depremin eklenmesiyle Türkiye lirası Pazartesi günü rekor bir düşüş yaşadı ve borsalar tepetaklak oldu. Lira, kayıplarının çoğunu geri almadan önce erken ticarette 18.85'e düştü.

Türkiye'nin ana hisse senetleri yüzde 4,6'ya kadar geriledi, bankalar yüzde 5'ten fazla değer kaybettikten sonra yüzde 2,5 civarında düşen kilit endekslerle bazı kayıplarını telafi etti. Yatırım fonları bu hafta yüzde 1,32 ve bireysel emeklilik fonları yüzde 1,27 değer kaybetti. Kategorilerine göre bakıldığında ise yatırım fonları içinde en çok kazandıran yüzde 0,40 ile "Para Piyasası Fonları" oldu.

Dedik ya bir daha böyle bir afet ile karşılaşmayız İnşallah. Ama dünya dönmeye ve hayat yaşanmaya devam ediyor. Şimdi de bir dünya ekonomisine bakalım. 

Dünyada ekonomi

Dünya ülkeleri ülkemizde yaşanan bu afet ile ilgili yanımızda oldular. Kah mesajla kah personel ile ya da maddi ayni yardım olarak insanlık örneği sergilerdiler. 

Bu hafta Avrupa borsaları, haftanın son işlem gününü düşüşle tamamladı.

Kapanışta gösterge endeks Stoxx Europe 600, yüzde 0,96 değer kaybederek 457,89 puana geriledi.

İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,36 azalarak 7.882,45 puana, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 1,39 düşerek 15.307,98 puana, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,82 değer kaybıyla 7.129,73 puana ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,86 gerileyerek 27.268,17 puana indi.

Euro/dolar paritesi TSİ 20.15 itibarıyla yüzde 0,65 azalarak 1,067 seviyesinden işlem gördü.

New York borsası, haftanın son işlem gününü karışık seyirle tamamladı.

Kapanışta Dow Jones endeksi 170 puana yakın değer kazandı ve yüzde 0,50 artışla 33.869,27 puana yükseldi.

S&P 500 endeksi yüzde 0,22 artarak 4.090,46 puana çıkarken, Nasdaq endeksi yüzde 0,61 azalışla 11.718,12 puana geriledi.

Tüccarlar katkıda bulundu

Dünyada ekonomisine yön veren tüccarlar, İngiltere Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası'nın faiz artırımlarına tanık olarak, gelişmiş dünyada yakın tarihte görülen en büyük para politikası sıkılaştırmasına katkıda bulundu. 

Toplam 125 baz puanlık zamlar, manşet enflasyondaki soğuma belirtilerine ve ılımlı da olsa devam eden durgunluk risklerine rağmen karşımıza çıktı. Bu sıkılaştırmanın, üretim ve fiyatlara ilişkin önde gelen anket verileriyle nasıl karşılaştırıldığına bir bakarsak, faiz artırımı sıkılaştırma patikasının zirvesine yakın olduğumuzu görebiliriz.

Çin’in yeniden açılması

Bununla birlikte, çoğu etken Çin'in yeniden açılmasının küresel enflasyon üzerindeki etkisine bağlı olacak. Bir yandan, COVID-19 kısıtlamalarının gevşetilmesi muhtemelen birçok mal ve girdinin küresel arzını artıracak ve dünya çapındaki enflasyonist baskıları daha da soğutmaya yardımcı olacaktır. Öte yandan, Çin anakarasındaki yoğun bir ekonomiden gelen yeniden canlanan talep, daha yüksek emtia fiyat enflasyonunu tetikleyebilir. 

Örneğin bakır, gelecekteki güçlü talep beklentileri arasında şimdiden yükselme işaretleri gösteriyor. Bununla birlikte, dünyanın başka yerlerindeki talep, yüksek borçlanma maliyetleri nedeniyle daha fazla yavaşlama işaretleri gösteriyor.

İyileşen arzın enflasyon denkleminde güçlü talebi gölgede bırakıp bırakmayacağını zaman gösterecek, bu nedenle bu haftaki Çin enflasyon rakamları gibi erken veriler piyasalar tarafından bu kadar hevesle beklenecek.