Enerji üretim ve dağıtım sektöründen dört kaynağın verdiği bilgiye göre gelecek ay başında doğalgaz fiyatlarında ortalama %15, elektrikte ise %8-15 artış yapılması bekleniyor.

Kamunun nihai kararı almadığını belirten ve adlarının açıklanmasını istemeyen kaynaklardan ikisi sektörden gelen fiyat artış taleplerinin düzenleyici kuruluşlara iletildiğini belirttiler.

Enerji Bakanlığı fiyat artışları hakkındaki sorulara henüz cevap vermedi.

Küresel doğalgaz fiyatları birçok unsurun etkisiyle yıl başından bu yana keskin artış kaydetti. Avrupa'da fiyatlar %250'nin üzerinde, ABD'de ise %100 arttı.

Uluslararası fiyatların artışında, Asya ülkelerinden gelen yüksek talep, Avrupa'ya Rusya'dan gaz ihracatı ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sevkiyatının azalması ve karbon vergileri rol oynadı.

Uzmanlar uluslararası kömür fiyatlarının da tırmanmasına yol açan doğalgaz fiyatlarının yüksek seviyelerini gelecek yıl da koruyacağını tahmin ediyorlar.

İnşa aşamasındaki Sakarya gaz sahası dışında kendine ait doğalgaz kaynağı neredeyse hiç bulunmayan Türkiye, uzun vadeli gaz alım kontratları sayesinde bu yıl spot gaz ve LNG piyasasındaki yüksek fiyatlardan bir miktar korunuyordu. Ancak bu yılki tüketimin beklentileri aşmasıyla birlikte, Türkiye'nin daha yüksek fiyatların hüküm sürdüğü spot piyasadan gaz almak zorunda kalacağı ve ithalat fiyatlarının daha da yükseleceği tahmin ediliyor.

Enerji sektörü kaynaklarından biri, yakıt maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek "Elektrik ve gaz fiyatlarında bu ay sonunda bir artış beklentisi var. Kamu da bunun farkında ve onlarla da bir temas söz konusu. Bunun ekonomiye ve siyasete etkisi kamu tarafından ayrıca değerlendiriliyor. Son kararı yetkililer verecek ancak zam ihtiyacı genel kabul görüyor" dedi.

Türkiye'nin elektrik üretiminde barajların aldığı pay geçen yıl kış aylarından bu yana kurak hava koşulları nedeniyle keskin şekilde geriledi.

Barajların elektrik üretiminden aldığı pay EPDK ve EPİAŞ verilerine göre yılın ilk sekiz ayında %19.8'e inerek kuraklık görülen 2017-2018 yıllarındaki düzeyin de altına inerken, Eylül ayında %10 seviyesinin altına geriledi.

Geçmiş yıllarda elektrik fiyatlarındaki artışı dengelemek için kullanılan hidroelektrik üretiminin azalmasıyla oluşan boşluğu doğalgaz santralleri doldururken Türkiye'nin gaz tüketimi de arttı.

Son olarak Enerji Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Dubai'de bu hafta katıldığı bir konferansta Türkiye'nin yıl sonu gaz tüketiminin 60 milyar metreküpü (bcm) bulmasının beklendiğini söyledi.

Bu tutar yılın başında EPDK tarafından yapılan yaklaşık 51 bcm olan tahminin neredeyse %20, geçen yılki tüketimin ise %25 üzerinde yer alıyor.

Özel bir elektrik üreticisinde görevli bir kaynak da, "Hidrodan elektrik üretimi Eylül'de en azından son 10 yılda görülmeyen düşük bir seviyeye indi. Yağış modellemelerinden net sonuçlar çıkartmak hiçbir zaman kolay değil, ancak kış ayları yağışlar ve elektrik fiyatı açısından çok ümit vaad etmiyor" dedi.

Kaynakların verdiği bilgiye göre artan doğalgaz ve ithal kömür fiyatları gösterge toptan elektrik fiyatlarında yıl başına kıyasla %45 artışa yol açarken bu dönemde kamu tarafından belirlenen perakende elektrik fiyatları sadece %22 arttı.

Yine kamu tarafından sübvanse edilen haneler için gaz fiyatlarında ise yıl başından bu yana sadece %19 artış görüldü. Bu dönemde uluslararası piyasa fiyatlarına daha yakın fiyattan gaz alan elektrik santrallerine satılan gazın fiyatı ise %69 arttı.

İki kaynak, Ekim başında beklenen fiyat artışlarının ardından gelecek yılın ilk çeyreğinin sonuna kadar yeni artışların yapılmasının gerekebileceğini ifade ettiler.

Kaynaklardan biri, "Hiçbir yönetim art arda fiyat artışları yapmak istemez. Ancak şu ana kadarki basit aritmetik hesabı artan maliyetlerin önümüzdeki aylarda ek zamlara yol açacağını gösteriyor" dedi.

Elektrik ve doğalgaz fiyatları enflasyon sepetinin %4.4'ünü oluşturuyor. Buna göre ikisinin fiyatında yapılacak %15 artış enflasyonu doğrudan 0.7 artırırken, üretici maliyetlerinde meydana gelecek artış sonraki aylarda tüketici fiyatlarına yansımak zorunda kalacak.