EFENDİ KAPTAN KURTAR BİZİ
Yazar: Oğuz Otay Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
“13 Aralık 1914. Mesudiye zırhlısı Çanakkale Boğazı’nda demirli. Karakol görevi yapıyoruz. Beklemekten sıkılmış durumda, güvertedeyiz. Karadenizli bir grup asker, kemençe çalıp horon tepiyor. Birden, suyu yara yara bize doğru gelen bir cisim gördüm. ‘Torpil geliyor kumandanım’ diye öyle bir bağırdım ki anında kemençeler sustu. ‘Top başına, top başına’ diye bağıran kumandanın sesini duydum. Gemi müthiş bir patlama ve gürültüyle sarsıldı. Herkes bağırıyor, emirler yağdırıyor, tam bir panik yaşanıyordu. Biri ‘Gemi batıyor, herkes canını kurtarsın’ diye bağırdı. Çoğu kişi kendini denize attı ama ben dahil birçok asker yüzme bilmiyor. Lombozdan baktım, denizin üstü kıpkırmızı silme fes, su görünmüyor adeta!”
Mesudiye zırhlısı İngiliz tersanelerinde inşa edilerek 1874 yılında Osmanlı donanmasına katıldı. 1914 yılında yine bir İngiliz denizaltısı tarafından batırılıncaya dek geçen kırk yıl boyunca, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi, 93 Muharebeleri, Çırağan baskını, Osmanlı Yunan Harbi, 31 Mart Vakası, Balkan Savaşları gibi pek çok siyasi ve toplumsal olayda rol oynadı. Birinci Dünya Savaşı’nın başında Çanakkale cephesinde kaybedilen ilk gemi oldu. Mesudiye batarken içeride mahsur kalanların “Efendi kaptan kurtar bizi!” sesleri, imparatorluğun çaresizlik içinde yok oluşunu simgeliyordu.
Oğuz Otay, Mesudiye zırhlısının öyküsünü, arşiv belgeleri, fotoğraflar ve gemide görev yapan komutanlarla mürettebatın hatıraları eşliğinde okura aktarıyor.