Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney tarafından hazırlanan Küresel Şehirler Endeksi 2024 Raporu açıklandı. 2008 yılından bu yana yayınlanan ve dünyanın önde gelen kuruluşlarınca da referans alınan Rapor, küresel öneme sahip şehirleri belirlemeyi amaçlıyor. Rapora temel oluşturan Kearney Küresel Şehirler Endeksi’ne göre ilk üç şehir bu yıl da değişmedi. New York listenin en üstünde yer alırken, Londra ikinci, Paris ise üçüncü sırada yer aldı.

İstanbul basamakları hızlı çıkıyor

156 şehrin incelendiği ve iş aktivitesi, politik katılım, kültürel deneyim, eğitim seviyesi, bilgiye erişim, internet hızı, uluslararası sivil etkinliklerin varlığı gibi 31 metriğin değerlendirildiği endekse Türkiye’den Ankara ve İstanbul girdi.

Rapora göre Ankara listeye 94’üncü sıradan girerken, İstanbul son yıllarda devam eden listedeki hızlı yükselişini bu yıl da sürdürdü. 2020 yılındaki listede 34’üncü sırada yer alan İstanbul, her sene istikrarlı bir şekilde yükselerek geçen yıl ulaştığı 25’inciliğin ardından bu yıl 19’unculuğa sıçradı.

İnsan kaynağı deposu

Raporda Jakarta, Kuala Lumpur, Kahire ile birlikte hizmet şirketlerinin varlığını arttırdığı ve bölgesel hub olmaya başladığı belirtilen İstanbul, “iş aktivitesi” açısından bir önceki yıla göre 4 sıra birden yükselerek dünyanın 14. şehri oldu. Kültürel Deneyim sıralamasında da 1 basamak yükselen İstanbul yine 14’üncü oldu. İstanbul, İnsan Kaynakları açısından 10 basamak birden atlayarak 8’incilik koltuğuna oturdu. İstanbul, Bilgiye Erişim ve Siyasi katılım listelerinde ise ilk 30 şehir içine giremedi.

Risk altındaki bir dünyada küresel şehirler yeniden canlanıyor

Kearney’nin 2024 Küresel Şehirler Raporu, şehirlerin küresel erişim imkanlarının geçmişe oranla daha çeşitli ve giderek artan oranda dijitalleştiğini, buna karşılık yakın vade için büyük belirsizlikler içerdiğini ortaya koyuyor. Rapora göre küresel jeopolitik ve makroekonomik ortamdaki değişimler geleneksel ölçütlere göre küreselleşmenin gerilemesine yol açarken, küresel şehirlerin performansı küresel bağlantı ve değişim dalgasının ortaya çıkışına işaret ediyor.

Rapor sonuçlarını değerlendiren Kearney Küresel İş Politikası Konseyi Müdürü Brenna Buckstaff, “Jeopolitik istikrarsızlıkların, ekonomik dalgalanmaların ve yaygın sosyal ve siyasi değişimlerin yaşandığı bir yılın ortasında, küresel şehirler her zamanki gibi dirençli ve dinamik kalmaya devam etti” dedi.

Dijital yetenekler ön plana çıkıyor

Kearney Küresel Şehirler Endeksi’nde bu yıl, küresel faaliyet ortamındaki makro değişiklikleri yansıtmak için şehirlerin dijitalleşmeye ne ölçüde hazır oldukları ve sahne oldukları insan hareketliliği gibi yeni kriterler de kullanılmaya başlandı. Yabancıların şehre yerleşim kolaylığı, internet hızı, veri merkezleri ve şehirlerin dijital altyapıları listenin oluşmasında önemli değişiklere neden oldu.

İnternet hızı şehirleri yukarı taşıyor

Avrupa, küresel şehirleri için en yüksek ortalama puana sahip bölge olmaya devam ederken Asya-Pasifik (APAC) ve Kuzey Amerika'daki şehirler, veri merkezleri ve internet hızını ölçen yeni metrikler sayesinde en önemli yükselişler kaydetti. Şangay, Singapur, Şikago, Dallas ve Frankfurt gibi şehirler dijital alt yapı yatırımları sayesinde küresel şehir rekabetinde ön plana çıkarken, ticari faaliyetlerinde artış oldu

Geleceğin şehirleri

Rapora göre gelecekte, endeksin ilk dördünde bulunan New York, Londra, Paris ve Tokyo’nun yerini San Francisco, Münih, Kopenhag, Lüksemburg ve Seul gibi şehirler alabilir. Bununla birlikte Avrupa şehirleri özellikle yönetişim, kişisel refah ve sürdürülebilirlik alanlarında güçlü performans göstermeye devam ediyor. Güvenlik, sağlık ve çevresel dayanıklılığa odaklanılması, Avrupa şehirlerinin süregelen ekonomik zorluklar karşısında yüksek sıralamalarını korumalarını sağlıyor.

ABD şehirleri, iş yapma kolaylığı ve kişi başına düşen GSYİH ölçütlerindeki sıralama artışlarıyla ekonomik toparlanma işaretleri gösteriyor. Özellikle son dönemlerde yapılan altyapı yatırımları ve enflasyondaki düşüş ABD şehirlerini yukarı taşıyor.

Çin’e bağımlılık azalıyor

Raporda küresel doğrudan yabancı yatırımlardaki gerileme şehirlerin yatırım çekme kabiliyetini zorluyor. Özellikle Çin şehirleri, Guangzhou, Şangay ve Quanzhou’da doğrudan yabancı yatırımlarda keskin düşüşler yaşanırken, Hindistan, Endonezya, Vietnam ve Japonya gibi komşu ülkeler, Çin’e olan bağımlılıklarını azaltmak isteyen Batılı ekonomilerin “riskten arınma” stratejilerinin kanıtı olarak, doğrudan yabancı yatırım sıralamalarında yükseliş gösterdi.

İstanbul’un yükselişi dikkat çekici

Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur, İstanbul’un Küresel Şehirler Endeksi’nde hızla yükseldiğine dikkat çekerek “İstanbul iş aktivesi, kültürel deneyim ve insan kaynakları açısından her yıl artan performansıyla giderek daha çekici bir şehir olmaya, genel sıralamada da yükselmeye devam ediyor. 156 şehir içinde ilk 30’da bulunmak, üç alanda da ilk 15 içinde yer almak İstanbul’un önemini gösteriyor” dedi.

İstanbul’un Küresel Şehirler Ligi’nde ilk 10 şehir içine girmesi için çok fazla beklemeye gerek kalmayabileceğini ifade eden Okutur, “İstanbul’un dijital altyapısının gelişmesi, bilgiye erişim ve politik katılım oranlarının yükselmesi durumda İstanbul’u dünya ticaretin ve kültürünün Top 10’nunda görmek mümkün olacaktır” diye konuştu.