Bir kez daha bir yılın sonuna yaklaşıyoruz. 2022 Dünya için zor bir yıldı.

I ve II. Dünya Savaşı’ndan sonra ilk defa tekrar küresel bir savaş yaşadığımız ve küresel bir nükleer tehdidin eşiğine geldiğimiz bir yıl oldu. Dünya ekonomileri sarsıldı, insanlar kaygılar ve üzüntüler yaşadı fakat diğer bir yandan insanlar her zaman umut dolu olmaya da devam etti.

Özellikle, yeni bir yılın arifesinde herhalde dünyanın her yerinde insanlar yeni başlangıçlar düşlüyor, güzel dileklerde bulunuyor, hayaller kuruyor ve planlar yapıyor. Bu vesile ile yer küremizin her yerinde coşkulu yıl sonu hazırlıkları devam ediyor.

Hristiyan aleminin kutlaması

2.2 milyar Hristiyan 24 Aralık ile 26 Aralık arası Noel Bayramı’nı kutlayacak.

Hristiyan alemi 24 Aralık gününü, Isa Peygamber’in bugünkü Filistin topraklarındaki Beytüllahim şehrinde 2022 inci doğum günü olarak kabul ediyor. Amerika Kıtası’ndan tutun, bütün Avrupa ülkeleri ve hatta Asya ülkelerine kadar Kasım sonundan bu yana bu bayrama hazırlanıyor dünya.

Bunları düşündükçe çok uzun yıllardır benim de yıl sonunda dünyanın bir çok köşesine yapmış olduğum seyahatler ve Noel dönemi yaşadığımız güzel anılar geliyor aklıma.

Örneğin, New York’ta yıl sonu harika olur. Şehirin her yeri muhteşem Noel ağaçları, mumlar, olağanüstü ışıklandırmalar, melek ve fındıkkıran figürleri ile süslenmiştir. Hava çok soğuktur hatta kar yağar ve insanlar Rockefeller Center’in önünde buluşur. Burası 1933 yılından bu yana geleneksel olarak kurulan 30 metre yüksekliğindeki Noel ağacı ile New York’un en görkemli mekanıdır. İnsanlar Rockefeller binasının önünde paten kaymak için sıraya girerler.

Her yerde Noel müzikleri çalar ve insanlara pozitif bir yaşam sevinci ve şükran duygusu verir.

Akşamları Radio City Hall gibi, Lincoln New York Ballet gibi şehrin her yerinde muhteşem konserler, bale gösterileri, jazz geceleri, müzikaller düzenlenir ve çok keyiflidir. Madison Square Garden ‘de New Yorklular geleneksel olarak toplanıp kocaman bir tarihi arkın altında birlikte müzik yapar ve şarkılar söyler.

Güney Amerika’da yaz

Güney Amerika kıtası ise, o sıralar yazı yaşar ve olağanüstü bir doğanın içinde Noel kutlamaları yaza denk gelir. İklim itibarı ile burada çam ağacından çok palmiye ağaçların, muz ağaçların veya mango ağaçların süslendiğine denk gelirsiniz. Güney Amerika çok koyu Katolik’tir ve hem neşe ve coşku hem de derin bir inançla Noel’ini kutlar. Rio’da dünyanın en büyük suyun üstünde yüzen Noel ağacı bulunur.

Kolombiya’da ise 1854 senesinden beri 7 Aralık günü  “Day of the little Candles” yani ‘Küçük Mumların Günü ‘ kutlanır ve Noel kutlamaların başladığının habercisi olur.

Meksika’da Noel danslarla, keyif ve coşku içinde kutlanır. Her yerde olduğu gibi kiliseler özel olarak hazırlanır, süslenir.

Avustralya Kıtası da Noeli yaz döneminde yaşar. Burada ise Sydney Bondi Beach ‘te insanlar kırmızı Noel baba şapkalarını ve kırmızı mayolarını giyip sörf tahtaların üstünde ve sahilde güneşlenerek ve eğlenerek poz verirler.

Asya’da ise örneğin Hong Kong, Tokyo veya Bangkok gibi yerlerde de bu Noel süslemeleri inançtan çok batı kültürüne olan hayranlıklarından dolayı bulunur. Bu nedenle Thailand’a gittiğinizde 27-28 derece sıcaklıkta güneşin altında karla süslenmiş Noel babalı çam ağaçları görüp Noel şarkıları dinleyebilirsiniz.

Hong Kong’da Noel

100 yıl İngiliz yönetiminde bulunmuş olan Hong Kong ise, yeni yılın gelişini özellikle ‘Tsim Sha Tsui 1881 Heritage’de tüm meşhur lüks markaların Tiffany’s, Cartier, Mont Blanc, Vacheron, Van Cleef vs gibi bulunduğu liman bölgesini her sene büyük bir özenle farklı Noel temalarıyla donatır. Mezun olanlar, evlenenler, sevgililer özenle giyinip buraya fotoğraf çektirmeye gelirler.

Avrupa ise bambaşkadır. Avrupa’nın hangi ülkesine giderseniz gidin şehirlerdeki Noel süslemelerini her yerde seversiniz. Güney Amerika neşe ve sevinçle Noel’ini kutlarken Avrupa Noel’i aile içinde sessiz sedasız ve huzur içinde kutlamak ister. Aileler evlerine çekilir ve aile büyükleriyle bir araya gelir. Günlük hayat ve stresten uzaklaşılır ve herkes tamamen ailece yapılacak kutlamalara odaklanır. Noel yemeğinin ve sofraların ihtişamı çok önemlidir. Evler olağanüstü güzellikte süslenir, hediyeler, özellikle çocuklar için haftalar öncesinden çam ağacın altında hazır edilir. Noel müzikleri kanallarda çalar. Noel filmleri gösterime girer. Avrupa için Noel dönemi her anlamda çok önemlidir. Bir sene içinde yapılan satış cirolarının üçte biri sadece Aralık ayında yani Noel döneminde yapılır.

Avrupa’da her şehir de onlarca Noel pazarı kurulur. Burada insanlar hem bayram havasına girer hem de bayram alış verişini yapar. Her yerde bayram dekoru, çiçek dekorları, yün bereler, eldivenler, Noel tatlıları, kurabiyeler,  çikolatalar, sıcak şarap, el işi sanat eserleri ve çocuk oyuncakları, antikalar, mumlar, ışıklandırmalar satılır. Her yer ışıl ışıldır.

Noel Kenti Strasbourg

Avrupa’nın en güzel Noel kentlerinden biri ise Fransa’nın Strasbourg kentidir. Noel süslemeleri 1570 yılından bu yana çok eski bir gelenek haline gelmiş ve Noel çarşısında 300 den fazla stand bulunur. Şehrin tarihi ve güzelliği ile bayram sevinci birleşir ve olağanüstü keyifli bir ambiyans ortaya çıkar. Kenti Noel döneminde tarçın kokusu sarar. Strasbourg’a 70 km gibi yakın bir mesafede bulunan Colmar şehri de Noel dönemi çok ayrı bir güzellik ve sıcaklık sergiler.

Almanya’da özellikle Nürnberg’deki ‘Christkindelmarkt’ çok meşhur ve çok büyüktür ama her bölgede çok güzel Noel pazarları hatta alternatif Noel pazarları bulunur. Başkent Berlin, Bonn, eski orta çağ şehri olan Siegburg, Rothenburg ob der Tauber gibi kentlerde Noel bir başkadır.

Avrupa’da kuşkusuz Noel kutlamaların çok eşsiz olan kentlerden bazıları da gotik mimarisi ile Prag ve Viyana kentidir. Her iki tarihi kentin romantik şehir yüzleri, sanata ve müziğe düşkünlükleri her anlamda bu bayram etkinliklere de harika bir şekilde yansımaktadır. 

İngiltere, İtalya, Belçika ve Polonya’yı da bu bağlamda unutmamak lazım. Londra’daki Hyde Park Winter Wonderland Noel’de 2,5 milyon ziyaretçi çekmektedir.

Kuzeyde Estonya’nın başkenti Talinn’de rivayete göre 1441 yılında ilk Noel ağacı dikilmiştir ve kentin ambiyansı size eski Noel günlerini yaşatır. 

Finlandiya

Finlandiya’ya gidecek olursanız mutlaka Santa Lucia kutlamalarına katılmanızı önerebilirim.

Eğer çocuklarınızla birlikte tam bir kış masalı yaşamak isterseniz ise Lappland’daki karlar içindeki Rovaniemi’ye gidip Noel baba ve geyikleri ile kayak yapmanızı ve buz otellerde kalmanızı tavsiye ederim.

Esasında tabii bu Noel dönemi, bir tesadüf değil, yılın en karanlık dönemine denk gelir ve günlerin tekrar uzamaya başlaması evrensel olarak insanları umuda sevk eder. Kışın insanlar bu ağaçları süsleyerek, ışıklandırarak kışın soğuk ve karanlık günlerini ve kötülüklerini aslında başlarından savmaktadır. Işık yani güneş yavaş yavaş geri dönecek ve yeniden doğacak doğanın ve ilkbaharın habercisi olacaktır.

Çam ağacı ve süslemeleri ise Hristiyanlıktan daha da eski bir Asya geleneğidir.

21 Aralık günü senenin en uzun gecesi Anadolu topraklarında Nardugan Bayramı olarak kutlanırdı ve Türklerin ağaç süsleme geleneği vardı. Eski Şaman inançlarına göre dünyanın ortasında tek bir akçam ağacı bulunurdu ve bir hayat ağacını sembolize ederdi. İnsanlar temiz kıyafetlerini giyer, evlerini temizler, aileler ile bir araya gelir ve bu ağacın altında kutlamalar yapılırdı.

Tanrı Ülgen’e güneşin geri gelmesinden dolayı dualar edilirdi. 

Ağaç ve güneş topraklarımızdaki eski Şaman geleneklerinde çok önemliydi zira ağaç gökyüzü ve yeryüzü arasındaki önemli bir bağlantıydı. Ağaç dallarıyla hızla gökyüzüne uzanır ve dallara bağlanan dilekler tez bir şekilde göğe ulaşırdı. Hayat ağacı ve güneş, yeniden doğuşu sembolize ederdi. Nar Dugan ‘yeniden doğan güneş’ anlamını taşıyordu.

Demek istediğim şu ki, insanların olduğu her yerde aslında özünde sevinçler, umutlar, doğa ile bütünlük ve aile aynı duygular içinde. Dolayısı ile çok uzun geçmişimizden gelen gelenekler de bir yerde birbirini buluyor ve örtüşüyor. Ağaç ve güneş bütün kültürlerde aynı kıymette çok eski ve çok doğal evrensel değerler.

Bu vesile ile ben de şimdiden herkesin yeni yılını kutlar, bol ışık, hayat, umut, sevgi, bereket ve mutluluklarla dopdolu, doğa ile barışık bir yaşam temenni ederim.