Mustafa DENİZ

Hukukçu Özkan Öztürk, yasa dışı bahsin Türk ekonomisine verdiği zararı anlattı, Türkiye’nin durumunu gözler önüne serdi. Öztürk Analiz’e yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin yasa dışı bahis çetelerinin kuşatması altında olduğunu dile getirdi. 

Yasa dışı bahis sistemi ile yurt dışına çıkan para yıllık ne kadar?

Türkiye şu an yasa dışı bahis örgütlerinin ekonomik manada kuşatması ve işgali altındadır. Ülkeyi ve ülkenin vatandaşlarını soyup bu paraları illegal yollardan Gürcistan, Kıbrıs, Malta, Karadağ ve İngiltere'ye gidiyor.24 saat sistem içerisinde çalışan bu örgüt üyeleri maalesef bu ülkenin ekonomik birikimini gayri ahlaki metotlar ile yurt dışına kaçırıyor. Kripto para ile soyuyorlar, kiralık hesaplar ve sanal postlar kullanarak soyuyorlar. Yasa dışı bahis çeteleri Türkiye'nin ekonomisine hortum bağlamıştır. Yasa dışı bahis vergi, hasılat ve kamu payı kaybına sebebiyet veren illegal bir örgütsel ağ.

Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki yasa dışı bahsin Türkiye ekonomisine faturası oldukça ağır. Türk ekonomisinin sırtında ve bu milletin sırtında adeta deyim yerinde ise bir kambur ve bir yük.

Ekonomik manada zor günler geçirdiğimiz son dönemlerde maalesef yasa dışı bahis ile yurt dışına kaçan, yurt dışına giden para dudak uçuklatacak seviyelere ulaşmış durumda. Bu paranın tam ve net miktarını reel olarak tam manası ile belirlemek mümkün değil.

Çünkü kaydı bir durum yok yasal zeminde devam eden bir durum değil. Fakat son bir kaç yılda ülkemiz de sayıları 300 bini bulan kiralık hesap, 3 bini aşkın sanal post cihazının olması ve yine araştırmalara göre  12-13 bin civarında yasa dışı bahis abonesi ve oyuncusu olması ,BM uluslararası suçlarla mücadele biriminin verilerine göre 1,7 trilyon dolar bir paranın bu illegal sektörde dolaşımda olması bunları alt alta koyduğumuz vakit Türkiye’de çok ciddi paraların dolaşım da olduğu ve bu paraların Kıbrıs, Gürcistan ve İngiltere üzerinden yurt dışına illegal yollar ile çıktığını söyleyebiliriz.

Kripto para transferleri hariç çünkü kripto transferlerin takibinin yapılması oldukça güç klasik para transferinin yıllık yaklaşık olarak 50 milyar dolar gibi bir paranın yasa dışı bahisten her yıl yurt dışına çıktığı uzmanlarca belirtiliyor. Bu rakam Türkiye'nin cari açığının dörtte birini oluşturmaktadır.

İşte durum bu yönü ile de ekonomik geleceğimizin de kaybına ve mahvına sebebiyet vermesi nedeni ile de oldukça kritik ve   stratejik bir problem olarak önümüzde duruyor. Ekonomik noktada yasa dışı bahisle mücadele Milli Güvenlik sorunudur. Ülkelerin ekonomik bağımsızlığını sekteye uğratan ve ülkelerin ve ülkemizin kalkınma ve ekonomik bağımsızlığını sekteye uğratan bir problemdir.

Herkese görev düşüyor

Yasa dışı bahsi önlemek için neler yapılmalı?

Yasa dışı bahisle mücadele etmek için yasa dışı bahis konusunda merkezi yönetim yani kamu otoritesi başta olmak üzere sivil toplum kuruluşlarına ve görsel ve yazılı medyaya ve aydınlarına çok büyük görev ve sorumluluk düşmektedir. Merkezi otorite olarak en başta İç İşleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Aile Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı yetkilerinin bu alanda ayrı bir network ağı oluşturması ve bu alanda bir kriz masası oluşturması zaruret arz etmektedir.

Bu mevcut bakanlıkların ortak bir kriz masası oluşturmaları ivedilikle tavsiyemizdir. Bu ortak kriz masasında konu uzmanları da dahil edilerek idari ve yasal tedbirler başta olmak üzere konu derinlikli ve mobilize çalışmalar noktasında masaya yatırılmalıdır.

Öncelik sorun tespitini çok kapsamlı yapmak gerekiyor. Sorun tespitinden sonra teşhis ve akabinde ise tahlil ve tedavi süreci. Yasa dışı bahis a simetrik bir problem. Sorunun bileşenleri de oldukça fazla. Bu kapsamda Hukuki Noktada mevzuat noktasında 7258 sayılı tasa başta olmak üzere mevzuatımızda ki hapis cezaları, adli para cezaları gün sayısı üzerinde ciddi artırım yapılması gerekir.

Mevcut ceza hukuk sistemimizde gerek hapis cezaları ve gerekse de adli para cezaları son derece yetersiz. Hukuki mevzuat düzenlemesi dışında  Hukuk Uygulayıcılarının ve soruşturmacı makamların ve soruşturmanın başlangıcını oluşturan bilişim suçları alanında çalışmalar yapan siber suçlarla mücadele ekiplerinin sanal devriyelerde ki etkinliğinin ve yetkinliğinin artırılması ve bu alanda alanında uzman bilişim sistemi uzmanlarınca teknik düzeyde donanımlarının artırılması ,konunun adliyeye ulaşmasının akabinde adli soruşturmanın savcılık ayağı ve kalem personellerinin bu alanda özel eğitimlerden geçirilmesi ve Adalet Bakanlığı bünyesinde de Yasa dışı Bahisle Mücadele Strateji Koordinasyon Başkanlık Birimi kurularak bu birim öncülüğün de  soruşturma süreçlerinin ve kovuşturma süreçlerinin daha etkin ve verimli   biçimde uygulanması gerektiğini düşünüyorum. Seri muhakeme usulüne dair usul yöntemlerinin Ceza Muhakeme Kanununa eklenmesi ve özellikle internet yayınlarına hızlı ve seri biçimde erişim engeli getirilmelidir.

Ve hatta biraz daha ötesi nasıl ki müstehcen sayfaların BTK aracılığı ile kapatılması için bir mahkeme kararına ihtiyaç hasıl olmuyor ise bu noktada da dijital bir terör eylemi olan yasa dışı bahis çeteleri ile mücadele de sert ve seri kararlara imza atmamız gerektiğini düşünüyorum.

Sorunun çok bileşeni ve a simetrik yapısı olması nedeni ile bu sorun ile mücadele de salt hukuk ve cezai müeyyideler yanın da sivil toplumun da üzerine ciddi vazife düşmektedir. Özellikle bu ülkede vakıf ve dernek çatısı altında sivil topluma önemli görevler düşmektedir. Bunların yanında Milli Eğitim Bakanlığı ile İç İşleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü ortak protokollere imza atarak üniversite öğrencilerimizin bu bahis çetelerinin faaliyetlerini nasıl yürüttükleri ve bu alanda nelere dikkat etmeleri gerektiği ve banka hesaplarının kendilerinin özeli olduğu 3.şahıslar ile paylaşılmaması gerektiği noktasında konferanslar verilerek gençlerimizin bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

 Bu ülkenin cari açığının bir çeyreği yurt dışına el altından çıkıyor ise bu sorunun ekonomik kaybından ziyade ayrıca bu ülkenin bireyleri bu hastalıklı durum nedeni ile bireysel ve toplumsal bir mahvoluşuna sebebiyet veriyorsa bu ülkenin bekasını ilgilendiren bir konuda bu ülkenin sivil toplum kuruluşları bu alanda çalışma yapmayacaksa hangi alanda çalışma yapabilir.

Yasa dışı bahisle mücadele de başarılı olmanın olmazsa olmaz koşullarından bir diğeri de ulusal ve yerel ve aynı zaman da dijital medyaya büyük sorumluluk düşmektedir. Toplumsal bilinç ve farkındalığı oluşturamadığımız müddetçe bu sorundan sağlıklı bir çıkışı bulmamız da mümkün görünmemektedir. Özellikle kamu spotları reklam çalışmaları yapılarak çocuklarımın ve gençlerimizin bu bahis çetelerinin ocağına düşmekten kurtaramayacağımızı hatırlatmak istiyorum. İçinde yaşadığımız süreç  kitle iletişimin son derece hızlı ve yoğun yaşandığı bir süreç olması nedeni ile kitle iletişim araçlarına yasa dışı bahisle mücadele de farkındalık oluşturabilmek adına büyük bir sorumluluk düşmektedir. Ekranlarda geçlerin ve çocukların üzerinde etkisi olabilecek sanat ve futbol figürleri de bu kamu spotlarında kullanılması gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Netice itibari ile şu ana kadar yapılan çalışmaları bu suç tipi ile mücadelede bir hukukçu olarak oldukça yetersiz buluyorum. Bu alanda bu ülkenin en başta merkezi otoritesi olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlara büyük bir sorumluluk düşmektedir. 

Büyük bölümü internet üzerinden 

Yasa dışı bahis sistemi nasıl işliyor?

Ülkemizde yasa dışı bahis faaliyetlerinin büyük kısmı internet üzerinden erişim sağlanan web siteleri üzerinden, sanal ortamda gerçekleşen eylemler yolu ile icra edilmektedir. İllegal bahis internet üzerinden oynatabilmek için bir sistem inşa edilerek ya da satın alınarak web sitesine yüklenilmesi   ile işe başlanılmaktadır. Sonrasında ise bunu yapan kişi ya da kişiler bir organizasyon oluşturmakta sitenin canlı destek sisteminden aracıların hesaplarında toplanan paraları nakit şekilde  kendi yurt dışı hesaplarında toplatmaktalar. Yani süreç örgütlü ve organize bir biçimde yürütülmektedir. Özellikle burada organizatörler işsiz ve üniversite öğrencilerinin ve asgari ücretlilerin  hesaplarının ya da bu kişiler adına oluşturulmuş naylon şirketlerin kurulması ile bu naylon paravan şirketle adına açılmış banka hesaplarının  kullanması ile organizasyon yürütülmektedir. Yani illegal bahis organizatörleri kendi hesaplarını kullanmamaktadır.3.Kişilerin hesapları kullanılmakta ve bu 3.kişilerin hesapları mutat aralıklar ile düzenli biçimde değişmektedir. Hesapları kullanılan bu 3.kişiler gençler ve 30 yaş civarında bulunan kişilerdir. Yasa dışı bahis oynamak isteyen kişi öncelikle bu yasa dışı bahis web sitesine üye oluyor. Üyelik işlemin tamamlanmasından sonra para yatırma bölümünden para yatırılmaktadır. Para yatırılan bu hesaplar biraz önce bahsetmiş olduğumuz 3.kişilerin hesapları olmaktadır. Buralarda biriken paralar bazen üst hesaplara yatırılmakta bazen de nakit olarak çekimi yapılmaktadır. Sistemin kabaca işleyiş şekli ve yöntemi genellikle bu şekildedir.

Yasalarımız yetersiz

Türkiye'nin yasa dışı bahisle ilgili cezaları yeterli mi?

Yasa dışı bahisle mücadele de maalesef cezai tedbirlerin son derece yetersiz olduğunu söylemekte bir beis görmüyorum. Bu cari mevzuat ile ve cari ceza sistemi ile ne yasa dışı bahis suçuna bulaşanlar ile ne de bunların örgütsel manada hiyerarşisini organize edenler ile mücadele etmemiz oldukça güç. Öncelikle mevzuat anlamında ivedi biçimde yenilikler yapmamız ve bu suçla ve suçlular ile mücadeleyi daha üst seviyelere çıkarabilmek adına cezai tedbirlerinde üst seviyelerde olması gerekiyor. Çünkü ortada milli güvenliği ilgilendiren bir ülkenin ,ülkemizin ekonomik kaosa sürükleyen ve ahlaki noktada da bu ülkeyi yok etmeye yönelik bir örgütsel yapı durumu söz konusu. Günün koşullarına ve gelinen aşamaya bakıldığında bu yasal düzenlemeler ile bu organize icra edilen suçla ve organize suçlular ile bu kanunla mücadele edilemez.

Milli güvenlik sorunu

Yasa dışı bahis oynayan, oynatanlar ve buna imkan sağlayanlara yönelik ceza hukuk sistemimizde ne gibi cezai müeyyideler öngörülüyor?

Yasa dışı bahis ile ilgili yasal düzenlememiz 7258 SY'dır. Yani Futbol ve diğer spor müsabakalarında bahis ve şans oyunlarının düzenlenmesi hakkında ki kanundur. Bu yasal düzenlemeye göre;

Yasadışı bahis oynatma suçunun cezası, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıdır (7258 sayılı kanun m.5/1-a).

Yurtdışında Bahis Oynamaya İmkan Sağlama Suçunun Cezası: Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır (7258 sayılı Kanun m.5/1-b).

Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. (7258 sayılı Kanun m.5/1-c).

Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır (7258 sayılı Kanun m.5/1-ç).

Yasadışı bahis oynama suçu, 7258 sayılı Kanun’da mevcut değildir. Bahis oynamak, suç değil kabahat olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle yasadışı bahis oynama idari para cezası yaptırımını gerektirmektedir. Adli para cezası, idari para cezasından farklı olarak ödenmediğinde hapis cezası ile sonuçlanabilecek bir yaptırım türüdür. İdari para cezası, suç karşılığında verilen bir ceza olmadığı için ödenmediği zaman hapis cezasına çevrilemez. İşte meselenin en hassas noktası da burasıdır. Yasadışı bahisle mücadele de samimi isek bu konu milli bir beka sorunu ise oynayanlara yönelik en ufak bir cezai yaptırımın olmaması çok büyük bir hata ve yanlışlıktır. Derhal ve ivedi biçimde bu boşluk doldurulmalıdır. TBMM 'ye ve yasa yapıcılara açık ve aleni bir çağrımızdır. Bir ülkenin ekonomik noktada ahlaki noktada kaybına sebebiyet veren bir alanda oynayanlarında en ağır noktada cezai tedbirler ile karşı karlıya kalması gerekmektedir. Bu bir milli beka sorunudur.

Çocuklar ve gençler tehlike altında

Yasadışı bahis örgütlerinin hedef kitlesinde kimler var?

Maalesef asıl hedef bu ülkenin geleceği. Eğer suç örgütleri geleceğe yönelik planlama ve hamle yapıyor ise o ülkenin çocukları ve gençleri büyük bir tehdit altındadır. Yasa dışı bahis çetelerinin ana hedefi de gençlerimiz. Bu oyunlara gençliği çekmek için bahis çeteleri başlangıç parası adı altında paralar veriyormuş gibi yapıyorlar ama hiç bir şekilde bu parayı sizin çekmenize de müsaade etmiyorlar. Özellikle kiralık hesaplar konusunda gençler bahis çetelerinin ana hedefinde durmaktadır. Gençlerin yanı sıra ev kadınları da tespit edilerek onlarda kullanılıyor.. Ayrıca son yıllarda farklı farklı sanal oyunlar yolu ile çocuklarımızda çeşit çeşit sanal oyunlara alıştırılarak bu bahis çetelerinin tuzağına çekilmeye çalışılmaktadır. Buradan ailelere bir çağrıda bulunmakta fayda var. Çocuklarınızın digital dünyada ki sanal seyahatlerine çok dikkat etmelerini tavsiye ediyorum. Masum gibi görünen bazı sanal oyunlar ile çocuklarınız kumar çetelerinin tuzağına çekilmek isteniyor. Bu nokta da aileler ve ebeveynler uyanık olmak zorundadır.

Yasa dışı bahis örgütü sadece Gençlerimizi ağına düşürmüyor. Aynı zamanda ünlüleri ve sosyal medya fenomenlerini de örgütsel ağlarına düşürüp yasa dışı bahis sitelerinin digital yüzü olarak illegal çalışmalarına kendilerince meşru bir alanmış gibi çalışmalar da yapmaktadırlar.

Özellikle sosyal medya da yüksek takipçili youtuber‘ları ve dizi oyuncuları ve şarkıcıları ağlarına düşürdüklerini görüyoruz.

Maalesef bu ünlülerin zafiyet noktalarını çok iyi bilen bu örgütler ya parasal noktalar da yada çeşitli baskı yöntemlerini kullanarak bu ünlüleri reklam yüzü olarak kullandıkları da bilinen bir gerçekliktir.

Ulusal bir mücadele

Yasadışı bahisle mücadelede kamu otoritelerinin cezai müeyyideler dışında ne gibi çalışmalar yapabilir?

Yasa dışı bahis ile mücadele ulusal bir mücadeledir. Sadece kamu otoritelerine bu sorumluluğu atarak kenara çekilemeyiz. Bu sorun bu milletin sorunu. Ve bu sorun tüm insanlığın sorunu. Ortada suçtan elde dilen bir gelir var ve birileri bu gelire illegal yollardan ek koyarken sönen ocaklar ve yitirilen kaybedilen  gençlerimiz ve aileleri var.

Dolayısı ile bu ülkenin aydınından sanatçısından sporcusuna herkes bu alanda kendince bir şeyler yapmalı ve gençlerimizin bu tuzağa düşmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Özellikle konunun son günlerde kamuoyu gündemine daha sık gelmesi üzerine bu konuda Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek Bey'in çalışmaları ve bu çalışmalar özelinde Bakanlığın bir sizi tedbir kapsamında yetmez ama eskisinden daha da iyi diyebileceğimiz bir dizi önleyici çalışmalar yapılıyor. Bu kapsam da Hazine ve Maliye Bakanlığı başkanlığında yapılan Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu toplantısından yasa dışı bahis ve dolandırıcılıkla topyekûn mücadele noktasında alınan bir dizi tedbirleri de görüyoruz.. Bakan Şimşek, “Sanal dolandırıcılık, yasa dışı bahis ve kumar faaliyetleri yapay zekâ ile izlenecek. Uluslararası güvenlik ve yargı kurumlarıyla iş birliği derinleştirilecek. Bu gelirlerin aklanmasını zorlaştırıcı ilave önlem ve yaptırımlar devreye alınacak” şeklinde ki açıklaması ve bu noktada Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu, Hazine ve Maliye Bakanlığı başkanlığında toplandı. Toplantıya Adalet, Aile ve Sosyal Hizmetler, Milli Eğitim, Ticaret bakanlıkları ile Milli İstihbarat Teşkilatı, MASAK, Vergi Denetim Kurulu, Gelir İdaresi Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, BDDK, SPK, TCMB, BTK, RTÜK, KVKK gibi kurumların üst düzey temsilcilerinin katılması dikkat çekti. Yasa dışı bahis ve dolandırıcılıkla yurtdışı ve içinde topyekun mücadele başlatılmak üzere eylem planının devreye alındığı noktasında ki açıklamalar bu noktada bizleri heyecanlandırmış oldu. Bu çalışmaların bir an evvel hayata geçirilmesini ve ekonomimizin üzerine çöreklenen bu illegal yapılar ile daha sert ve etkin  ve etkileyici mücadelelerin yapılmasını bekliyoruz.

Ağır ceza uygulaması gelecek

Yasa dışı bahis noktasında yargı paketlerinde bir düzenleme olacak mı?

Yasa dışı bahisle mücadele de mevcut yasal düzenlemeler de bahis oynamanın cezai bir yaptırımı yoktu. Konu kabahatler kanununda bir idari para cezası olarak düzenlenmişti. Halen de bu kabahatler kanunu anlamında bir kabahat olarak önümüzde durmaktadır. Kanun bahis veya şans oyunu oynayanları ceza hukuku açısından cezalandırmaya değer görmez. Ancak söz konusu fiili, idari para cezası yaptırımına bağlar. Bu yaklaşım TCK ve Kabahatler Kanunu arasında yapılan ayrıma paraleldir. Nitekim TCK m. 228 ile kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suç olarak öngörülmüştür. Ancak Kabahatler Kanunu m. 34 ile kumar oynama kabahat olarak kabul edilir. Dolayısıyla yasadışı bahis oynama fiili suç olarak sayılmaz. İdari para cezası yaptırımı öngörülen bir kabahat niteliğindedir. Yasadışı Bahis Oynamanın Cezası Ne Kadar? Yasadışı bahis oynama cezası 7258 sayılı Kanun m. 5/1-d ile düzenlenir. Buna göre yasadışı bahis cezası alanlar hakkında 5000 bin liradan 20000 liraya kadar idari para cezasına hükmedilir. İdari para cezalarına karşı “genel itiraz yolu” Kabahatler Kanunu m. 27 ile düzenlenir. Söz konusu hükme göre idari para cezası öngören kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 15 gün içinde sulh ceza hakimliğine karşı itiraz yoluyla başvurulabilir. Genel itiraz yolu kullanılarak yasadışı bahis oynama cezasına itiraz edilmesi mümkündür. Şimdi bu yasal düzenlemelere bakıldığında oynamanın cezai yaptırımının olmadığı durumu net biçimde önümüzde dururken biz bu yasa dışı bahis çetelerinin ocağına incir ağacını dikmemiz mümkün olabilir mi yahut bu çete ve örgütlerin bu gençleri kendi ocaklarına ve kollarına girmesinin önüne geçebilmemiz mümkün olabilir mi.?

İşte bu noktadan hareket ile bu alanda ki eksikliğin farkına varılmış olmalı ki 10.yargı paketi düzenlemesinde bu alanda suç tanımlaması yapılarak ağır cezai yaptırımların geleceğini basından takip ettiğimiz kadarı ile öğrendik. Adalet Bakanlığının bu alanda bir çalışma yapacağının bilgisini aldık.

Hiç vakit kaybedilmeden bu alanda ki hukuki boşluğun doldurulması zaruridir.

Maalesef bu konu oldukça önem arz etmesine rağmen yargı paketlerinin çıkacağı günü beklemek ve paket içerisine sıkıştırılmış bir mevzuat düzenlemesini ayrıca eleştiriyor olsak da oynayanlara yönelik cezasızlık algısının biran evvel sonlandırılması ve bu noktada 10.yargı paketinin en hızlı ve etkili biçimde TBMM Adalet Komisyonu önüne gelmesi ve oradan da TBMM Genel Kurulunda yapılacak genel görüşmeler neticesinde yasalaşması gerekmektedir. Fiili müdahaleler kadar önem arz eden bir duruma karşı top yekün mücadele etmek zorundayız. Silahlı terör örgütlerinin faaliyet alanı ne ise bu yapılarında onlardan hiç bir farkı bulunmamaktadır. Bu nedenle konu ülke gündeminden hiç düşürülmeden sürekli takip edilerek maddi ve manevi geleceğimiz adına yürütülen bu faaliyetlere karşı milletimiz uyanık olmalıdır. Gençlerimiz bu örgütlerin ağına düşmemeli ve hesaplarına sahip çıkmalıdır. Çünkü gençlerimizin bu anlamda yani banka hesaplarını kullandırma durumunda Örgütlü suçlar noktasında da örgüt suçundan suç örgütlü faaliyeti kapsamında yürütülen suç yönünden de cezalandırılacaklarını ifade etmek isterim.