SON DAKİKA
Ekonomik Veriler Çarşamba 15 Mart 2023 11:26

BÜTÇE 202,8 MİLYAR LİRA AÇIK VERDİ

Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri şubatta 218 milyar 828 milyon lira, giderleri 389 milyar 388 milyon lira oldu.

Bütçe 202,8 milyar lira açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, şubat ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, şubatta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19,1 azalarak 218 milyar 828 milyon liraya gerilerken, bütçe giderleri yüzde 93,9 artışla 389 milyar 388 milyon liraya ulaştı.

Ocak-şubat döneminde ise bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13,7 yükselerek 507 milyar 906 milyon liraya, bütçe giderleri yüzde 104,9 artarak 710 milyar 709 milyon liraya çıktı.

Böylece merkezi yönetim bütçesi şubatta 170 milyar 560 milyon lira, ocak-şubat döneminde ise 202 milyar 802 milyon lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçesinden bu yılın ocak-şubat döneminde 710 milyar 709 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 507 milyar 906 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, şubat ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Şubat 2022'de 200 milyar 818 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 93,9 artışla 389 milyar 388 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si kullanılmış oldu.

Geçen yıl şubatta 113 milyar 406 milyon lira faiz dışı fazla verilmişken bu yılın aynı ayında 136 milyar 337 milyon lira faiz dışı açık verildi.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 126 artarak 355 milyar 165 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 6,3 iken geçen ay yüzde 9,1 olarak hesaplandı.

Şubatta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 102,8 artarak 84 milyar 634 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 8,9'u kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, şubatta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 98,4 artışla 13 milyar 548 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 9'u kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 7,2'si harcandı. Şubatta yüzde 110,1 artışla 22 milyar 827 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler şubatta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 161,4 artarak 193 milyar 683 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 11,5'i kullanıldı.

Şubatta 17 milyar 931 milyon lira sermaye gideri yapılırken sermaye transferi 12 milyar 280 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 10 milyar 261 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,6 azalışla 37 milyar 223 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın şubat ayında 270 milyar 555 milyon lira iken geçen ay yüzde 19,1 azalarak 218 milyar 828 milyon liraya geriledi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin şubat ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 10,6 iken geçen ay yüzde 5,7 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Şubat 2022'ye göre yüzde 0,4 azalarak 179 milyar 620 milyon liraya düştü. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 8,2, geçen ay yüzde 5,6 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 67,1 azalışla 27 milyar 65 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 9 milyar 124 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 20 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla şubatta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 63,8, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 152,2, özel tüketim vergisi yüzde 126,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 126,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 44,4, damga vergisi yüzde 94,3, harçlar yüzde 68,4, diğer vergiler tahsilatı yüzde 61,2 artarken kurumlar vergisi yüzde 94,4 azaldı.

Ocak-şubat dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Şubat 2022 döneminde 346 milyar 776 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 104,9 artışla 710 milyar 709 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 15,9'u kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 126,8 artarak 655 milyar 126 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 16,8 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 110,2 artışla 187 milyar 873 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 19,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 101,4 artarak 29 milyar 68 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 19,3'ü kullanılmış oldu.

Ocak-şubat döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 13,4'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 156,5 yükselişle 42 milyar 654 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 146 artarak 340 milyar 64 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 20,2'si kullanıldı.

Söz konusu dönemde 27 milyar 816 milyon lira sermaye gideri, 12 milyar 287 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 15 milyar 364 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 4 azalarak 55 milyar 583 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-şubat döneminde 446 milyar 557 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 13,7 artışla 507 milyar 906 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-şubat dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 17,5, bu yılın aynı döneminde yüzde 13,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-şubat dönemine göre yüzde 31,9 artarak 432 milyar 446 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 13,5 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 49,6 azalarak 54 milyar 600 milyon liraya geriledi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 14 milyar 793 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 6 milyar 67 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 74,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 103,4, özel tüketim vergisi yüzde 113,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 89,3, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 54,6, damga vergisi yüzde 104,5, harçlar yüzde 96,7 ve diğer vergi gelirleri yüzde 74 artarken kurumlar vergisi yüzde 85,8 azaldı.

ABONE OL