ABD'de Donald Trump'ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte kripto para piyasalarında büyük bir hareketlilik yaşanıyor. 

Kripto paraların öncüsü olarak kabul edilen Bitcoin, Aralık'ın üçüncü haftasında üst üste iki gün tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Trump'ın kripto piyasasını destekleme yönünde daha önce verdiği sözlerden destek bulan Bitcoin 16 Aralık'ta 106 bin doları aşarak rekor tazeledi. Bundan bir gün sonra ise 107 bin doları geçerek yeni zirvesini gördü.

Bitcoin yatırımcısı Nasdaq'ta

Trump'ın kripto piyasasını destekleme yönünde daha önce verdiği sözlerden destek bulan Bitcoin'in son yükselişinde ABD Merkez Bankası Fed'in faizi indireceği beklentisinin yanı sıra kripto varlıklara yatırımlarıyla tanınan MicroStrategy Inc şirketinin Nasdaq 100'e dahil edilmesi de etkili oldu.

23 Aralık'ta Nastaq'ta işlem görmeye başlayan MicroStrategy, yaklaşık 45 milyar dolarlık Bitcoin'e sahip. 

ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi dijital varlıklara yönelik daha baskıcı bir politika izlerken, görevi 20 Ocak'ta devralması beklenen Trump'ın piyasadaki düzenlemeleri gevşeteceği öngörülüyor.

Kripto destekçisi Paul Atkins göreve geliyor

Bitcoin, Trump'ın kripto destekçisi Paul Atkins'i ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Başkanı olarak aday gösterme planlarını açıklamasının ardından yaklaşık iki haftada 100 bin dolar sınırını geçti. 

Bitcoin fiyatı 2 Aralık'tan bu yana yaklaşık yüzde 10, son 3 ayda yüzde 80 ve yıl başından bu yana yüzde 150'ye yakın yükseldi.

Bitcoin'deki yükseliş, diğer kripto para birimlerine de yansıdı. Piyasa değeri bakımından ikinci sırada yer alan Ethereum Aralık ayının ortasında bir hafta içinde yüzde 7'den yükselişle 4 bin doların üzerine çıktı.

DW Türkçe'ye konuşan ekonomist Barış Soydan, Bitcoin'de bu kadar uzun süren bir rallinin en son 2021'de yaşandığını belirtiyor.

Kasım ayından bu yana yüzde 50 yükseldi

2021'deki rallinin arkasında Covid-19 pandemisi olduğunu belirten Soydan, salgın sonrasında Fed ve diğer merkez bankalarının faiz indirimleriyle piyasaya para pompaladığını, bu paranın bir kısmının kriptolara gittiğini ancak 2022'de enflasyonu düşürmek için gelen faiz artırımlarıyla birlikte kriptolardaki balonun patladığını anlatıyor.

Bu dönemin hikayesinin ise bambaşka olduğunu vurgulayan Soydan, "Bu dönemin hikayesi Trump. Donald Trump'la birlikte her şeyin değişeceği beklentisi" diyor. Trump'ın seçimleri kazandığı Kasım ayının birinci haftasından bu yana Bitcoin'in yaklaşık yüzde 50 değer kazandığını söyleyen Soydan, "Bu da nedenin Trump olduğunu bize gösteriyor" diye ekliyor.

Trump döneminde SEC'in başkanının değişeceği, Beyaz Saray'da kriptolardan sorumlu bir yönetici olacağı, kripto yasasının çıkacağı ve ABD'nin stratejik rezervlerine Bitcoin ekleyeceği beklentilerini aktaran Soydan, Trump'ın kendisinin ve ailesinin de bizzat kripto yatırımcısı olduğunu belirtiyor.

Türkiye'de kimler yatırım yapıyor?

Kripto paraların Türkiye özelinde bir gelişmeden etkilenmediğini, piyasayı istisnai durumlar dışında dünyadaki gelişmelerin belirlediğini ifade eden Barış Soydan, "Dünyadaki gelişmeler de şu anda Trump ama daha önce merkez bankalarının faiz artırımları ya da indirimleri idi. Ondan önce de ilk çıktığında kendi hikayesiydi" diye konuşuyor. 

Bitcoin yatırımcılarının zamanla cypherpunktan gençlere kaydığını, şimdi ise kurumsal fonların kripto varlıklara yatırım yaptığını ifade eden Soydan, sene başında ABD'de Bitcoin endeks fonlarının çıktığını hatırlatıyor. 

Soydan'a göre Türkiye'de kripto yatırımcısı profili büyük oranda gençlerden oluşuyor.

"Borsaya oranla daha küçük tutarlarda ama yükseliş potansiyeli daha yüksek olan kripto paralara, coinlere yatırım yapıyorlar. Bu tabii ki çok daha riskli" diyen Soydan, "Kriptoların çok riskli varlıklar olduğunu unutmamak gerekiyor" uyarısı yapıyor.

"Piyasayı dev maden firmaları belirliyor"

DW Türkçe'ye konuşan ekonomist Adnan Ateş de Bitcoin başta olmak üzere kripto varlıkların davranışlarına bakıldığında klasik döviz yükselişleri gibi olmadığını belirtiyor.

Bitcoin yükselişini tetikleyen ana unsurun aslında büyük mining (maden) firmaları olduğunu vurgulayan Ateş, Blockchain havuzunun büyük bir kısmını tekellerinde tutan dev maden firmaları olduğuna dikkat çekiyor. 

ABD finans piyasalarındaki hareketliliğin de kripto para piyasasını etkilediğini söyleyen Ateş'e göre de son dönemdeki yükselişin esas kaynağı Trump'ın yeniden ABD Başkanı seçilmesi:

"Trump'ın kripto para konusunda mesafeli olmaması ve akabinde başkanlığı tekrar kazanması sektör yatırımcıları tarafından olumlu karşılandığı için Bitcoin 100 bin doları geçti. Sadece Bitcoin değil meme coin'ler de bu yükselişten paylarına düşeni aldılar. Maneki, Moo Deng ve Sundog gibi popüler meme coin'ler 24 saat içinde yüzde 40 ila 50 arasında yükseliş gösterdiler."

"Kolay kolay 100 bin doların altına düşmez"

Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden sonra Bitcoin'in kolay kolay 100 bin doların altına düşmeyeceğini tahmin eden Ateş, "Düşse dahi düştüğü seviyeye tekrar gelmesi o kadar zor olmayacak" diyor.

Ateş, durum böyle olsa da özellikle küçük yatırımcıların alt coinlerden uzak durmaları tavsiyesinde bulunuyor. Yatırımcıların kredi çekerek borç alarak veya altın ya da ev-araba satarak kısa vadede onlara lazım olan bir para ile bu yatırım aracını kullanmamaları gerektiğini vurgulayan Ateş, "Ayrıca borsa seçimini de iyi yapmaları gerekiyor. Geçmişte birçok borsa sırra kadem basıp gitmişti. Olası bir mağduriyet durumunda bankalar gibi telefonlarınıza cevap verecek bir call center maalesef yok. Bu para devletsiz bir paradır. Teknolojisini bilenler çok kazanıyor, bilmeyenler ve eş dost tavsiyeleri ile yol alanlar maalesef çok kaybediyorlar" uyarısı yapıyor.

Yasal çerçeve nasıl?

Türkiye'de kripto varlıklara yönelik ilk yasal çerçeve, "Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile Temmuz ayında oluşturuldu.

Bu kanunla kripto para piyasalarını düzenleme yetkisi Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) verildi ve bu alanda hizmet sunacak platformların SPK'den faaliyet izni alması kararlaştırıldı. 

SPK verilerine göre, kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet gösterdiklerini beyan eden 77 şirket bulunuyor.