Fiyat oynaklığının oldukça fazla olduğu kripto para piyasaları, varlıkların belirsiz bir süre zarfında fiyat trendinin yönüne göre “ayı ve boğa” olarak isimlendirilir. Fiyatların düşüş içerisinde olduğu dönem ayı piyasası olarak bilinirken, yükselişler ise boğa piyasası olarak değerlendirilir. Bu iki dönemin de ne zaman başlayacağı veya biteceği tam olarak bilinmemekle birlikte, kripto para piyasalarındaki hareketler ve haber akışı üzerinden tahminleme yapılır. Blockchain ve kripto para teknolojileri sürekli geliştiği için her dönem farklı gelişmeler sebebiyle devreye girer. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte gündem olan konulara örnek olarak 2017’de ICO’ların hayatımıza girmesiyle birçok projenin fon toplaması, 2020’de merkeziyetsiz finans DeFi uygulamalarının popülerleşmesi ve 2021’de NFT’lerin sanat, koleksiyon ve birçok alanda kullanılmaya başlanmasını gösterebiliriz. Ana akım ve sosyal medyada gördüğümüz haberlere son dönemdesıkça karşılaştığımız Bitcoin madenciliğinin harcadığı enerji miktarı ve ülkelerin uyguladığı kripto para düzenlemelerini örnek gösterebiliriz. Kripto para yatırımcıları ve yatırımcı adaylarının stratejilerine önemli şekilde etki eden bu kaynaklar, piyasanın boğa veya ayı dönemine geçişlerinde belirleyici rol oynuyorlar.

Ayı ve boğa sezonları birbirlerine bağlantılı bir şekilde ilerleyen bir döngüdür. 

Ayı sezonunda fiyatlarda yaşanan düşüş sebebiyle, yatırımcılarda korku ve panik havası oluşur. Böylece ellerindeki varlıkların değeri daha fazla düşmeden satmaya eğilimli olurlar. Ancak her ayı sezonunun sonunda büyük yatırımcılar fiyatının artacağını düşündükleri varlıkları düşük fiyattan toplayarak aslında boğa sezonunun ilk sürecini başlatmış olurlar. Yatırımcıların büyük bir kısmının düşük fiyatlardan alım yapmasının ardından fiyatların ve işlem hacimlerinin arttığı bir döneme girilir. Ortamdaki hava pozitifleşir ve yeni yatırımcıların da katılmasıyla birlikte yükseliş trendi devam eder. Boğa sezonunun yükselişe geçtiği bu süre piyasa doygunluğa ulaşıncaya kadar devam eder. Yatırımcılar doygunluğa ulaştığını düşündükleri varlıklar için kar realizasyonu gerçekleştirdiğinde satış işlemlerini başlatırlar. Bu dönemde yatırımcıların davranışları bir sonraki aşamayı belirler. Yatırımcıların varlıklarını elinde tutması ve daha fazla yatırım yapmaları boğa sezonunu bir süre daha uzatacaktır ancak satışların hızla devam etmesi yine bir panik havası yaratır ve ayı sezonuna dönüş başlar.  Kripto para piyasalarının düzenlenmemiş bir pazar olması sebebiyle, yaşanan iniş ve çıkışlardaki makas aralıkları çok büyük olabiliyor. Buna ek olarak kripto para adaptasyonunun ve okuryazarlığının istenilen seviyelere gelmemesi, piyasadaki hareketleri daha dramatik hale getirirken regülasyonlarla birlikte olgunlaşmış bir piyasa olacağını düşünüyorum.

Böyle bir döngü içerisinde bazı yatırımcılar kar ederken bazı yatırımcılar da zarara uğraması olasıdır. Kripto para piyasalarına yeni giren bir yatırımcı kendini bu döngüde koruyabilmesi için hem geçmiş ayı/boğa geçişlerini iyi analiz etmeli, hem de fiyatların dışında kripto para piyasalarıyla ilgili kamuoyundaki haber ve görüşleri takip etmelidir. 2017-2018’de yaşanan ICO çılgınlığında ortaya çıkan projelerin %90’ı aktif olmamakla birlikte trende ayak uydurmak ve kolay yoldan para kazanmak için kurgulanmış yapılardı. Yatırımcıların kriptolara okuryazarlığındaki eksik, bu dönemde içsel değeri olmayan projelere fonların akmasına sebep olmuştu. Bugün ise halka arz yöntemleri yatırımcıları korumaya odaklanmış ve yatırımcılar ise projeleri daha titiz bir şekilde incelemektedir. Daha önceleri düzenleyicilerin de kripto paralarla ilgili yaptıkları açıklamalar piyasada etkilerini kuvvetli bir şekilde hissettirirken, günümüzde bu etkiyi sosyal medya araçlarından yapılan açıklamalar yaratabiliyor. Bunun altında yatan sebebi de merkezi kuruluşların kripto paralara olan mesafeli duruşlarıyla bağdaştırabiliriz. Kripto varlık piyasaları ile ilgili bilgi akışı Reddit, Twitter, Telegram ve Discord gibi sosyal medya ve topluluk yönetim uygulamalarında gerçekleşiyor.

Huobi Global Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş bu dönemde yatırımcıların kendilerini korumak için kripto okur yazarlıklarını artırmalarını tavsiye ediyor. “Bu süre içerisinde yatırımcılar kendilerini korumak amacıyla kripto para okur yazarlıklarını artıracak eğitimlere katılmalı ve bu konuda içerik üreten kişileri takip ederek, kendi risk anlayışlarına göre karar vermelidirler. Ayrıca varlıklarınız üzerinden pasif gelir elde etmek için oluşturulmuş ürünleri de tercih ederek, bu geçiş döneminden kazançlı çıkabilirsiniz. Kripto para yatırımcıları varlıklarını kendilerine sunulan farklı vadeler ve yıllık kazanç oranları ile özel geliştirilmiş ürünlerde saklayarak pasif gelir elde edebilirler.”