Törene; Rize Valisi Kemal Çeber, İl Jandarma Komutanı Albay Hakan Dedebağı, Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, Emniyet Müdürü Nurettin Gökduman, Cumhuriyet Başsavcısı Önder Kemal Sekücü, kamu kurum ve kuruluşları, Siyasi Parti temsilcileri Sivil Toplum Kuruluşları katıldı.

Törende konuşan Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin şunları söyledi: “Gazi Mustafa Kemal Atatürk, memleketi karış karış gezmiştir. Doğusundan batısına yaptığı tüm yurt gezilerinde illere, ilçelere ve köylere gitmiş; gittiği yerlerde halkla iç içe olmuştur. Halkın görüşlerini almış ve tespitlerde bulunmuştur. Bu görüş ve tespitlerin ışığında halkın desteğini de arkasına alarak Cumhuriyet’in kurulmasını, ilke ve inkılaplarının oluşumunu sağlamıştır. Bu nedenle Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün sık sık düzenlediği yurt gezileri Cumhuriyet’in ilk on beş yılında toplumsal gelişimin ve kalkınmanın sağlanması açısından büyük önem taşır.

Rize’ye gelişi

Atatürk’ün bu yurt gezilerinden biri de 1924 yılında 29 Ağustos’tan 18 Ekim’e kadar 51 gün süren gezisidir. Atatürk’ün en uzun süreli bu yurt gezisi “Gazinin Sonbahar Seyahatleri” adıyla tanımlanmıştır. Atatürk, ilimize bu gezisi sırasında gelmiştir. Atatürk’e eşi Latife Hanım, Rize Milletvekili Rauf Benli ile birkaç milletvekili arkadaşları eşlik etmiştir. Bugün, onun şehrimize gelişinin 96. yıl dönümü ve biz aynı heyecanı taşıyoruz.

Atatürk, 12 Eylül 1924 tarihinde Mudanya’dan Hamidiye Zırhlısı ile İstanbul Boğazı üzerinden Karadeniz’e açılmıştır. 15 Eylül’de Trabzon’a gelen Atatürk ve beraberindekiler 17 Eylül’de buradan ayrılarak aynı gün saat 18.00’de Rize’ye varmıştır. Muhterem Rizeliler şehri baştan aşağı taklar-kemerler ile süsleyip, kesilen kurbanlar ve top atışlarıyla Atatürk’ü selamlamışlardır.

Rizelilerle tanışıklığı

Atatürk’ün Rize ve Rizelilerle tanışıklığı çok eskilere dayanır. Kurtuluş Savaşı yıllarında Kuvayi milliyetçilere takalarıyla silah taşıyan, milli mücadelede Atatürk’ün takdirini kazanan birçok Rizeli kahramanımız var: İpsiz Recep, Ketencioğlu Yakup, Dursun Kaptan, Metozade Hüseyin, Tuzcuoğlu Halit Ağa, Şahinoğlu Osman Kâhya ve Mataracı Mehmet Efendi bunlardan bazılarıdır.

İçlerinden Mataracı Mehmet Efendi, Atatürk’ü Rize’de kendi evinde misafir etmiştir. Atatürk’ün misafir edildiği Mataracı ailesine ait olan bu ev günümüzde müze olarak kullanılmakta ve güzide anılarıyla yaşatılmaktadır.

Rizeliler tarafından hemşerilik teklif edildiğinde Atatürk tarafından resmi bir yazıyla kabul edilmiş ve bu gelişme milli gazetelerde ”Atatürk Rizeli Oldu!” başlıklarıyla büyük yankı uyandırmıştır (29 Nisan 1923). Bugün hemşerimiz Atatürk’ün göstermiş olduğu yolda ilerlediğimiz ve onun sevgisine mazhar olduğumuz için ne kadar gurur duysak azdır.

Mustafa Kemal’i ve Rize insanını bu coğrafyada bir araya getiren, bu birlikteliğin gerçekleşmesinin temel amacı Türkiye’nin bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını yeniden elde etmesi ve millet egemenliğine dayalı, bağımsız Türk Devleti’nin ebedi-müddet yaşaması ideali olmuştur.