Sedat YILMAZ

Piyasa tahminleri doğrultusunda politika faizini yüzde 19’da sabit tutan Merkez Bankası (TCMB), enflasyonun hedeflenen yüzde 5’e düşünceye kadar sıkı para duruşunu devam ettireceğini bildirdi.

Banka Temmuz ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını gerçekleştirdi. Toplantı sonunda yayımlanan metinde önceki metinlere göre değişiklik gözlenmezken bankanın cari dengeye yönelik atıflarda bulunması dikkat çekti.

Metin incelendiğinde bankadan faiz indirimi konusunda ise herhangi bir mesaj alınamadığı görüldü. Banka fiyat artışlarının enflasyon görünümünde risk oluşturabileceğini, yaz aylarında enflasyonda oynaklık olabileceğini ve yılın kalanında ise cari fazla verileceğini kaydetti.

İktisadi aktivite güçleniyor

Yükselen küresel enflasyon ve enflasyon beklentilerinin uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkilerinin önemini koruduğu bildirilen TCMB’nin PPK metninde, aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomilerin, kısıtlamaları hafifleterek iktisadi faaliyette daha güçlü bir performans sergilediği vurgulandı ve küresel talepteki hızlı toparlanmanın, emtia fiyatlarındaki artış eğiliminin, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artışın uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açtığı ifade edildi.

Metinde, fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makro ekonomik ve finansal istikrarın olumlu etkileneceği, böylece yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacağı dile getirildi.

Sıkı duruşa devam

TCMB, geçen aylardaki metinlerde olduğu gibi Temmuz PPK toplantısı metninde de, güçlü göstergeler oluşana ve enflasyonda orta vadeli yüzde 5’lik hedefe ulaşıncaya kadar politika faizinin güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde enflasyonun üzerinde kalmaya devam edeceğini tekrar etti.

Metinde, “Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir” ifadeleri yer aldı.

Yurtiçi iktisadi aktivitenin güçlü seyrettiğini ve dış talebin gücünü koruduğunu belirten Merkez Bankası (TCMB), PPK metninde aylardır pandemiden olumsuz etkilenen ve Haziran’dan itibaren tam açılımla canlanan hizmetler ve turizm sektörlerindeki canlılığın ekonomik faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine imkan verdiğini kaydetti.

Cari fazla etkisi

Söz konusu gelişmelerle olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para politikasının cari işlemler dengesini pozitif etkilediğine değinen TCMB PKK metninde, “İhracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari işlemler hesabının fazla vermesi beklenmektedir” ifadelerini kullandı.

Dış talebin artarak devam ettiğini belirten Merkez Bankası (TCMB) yurtiçi ekonomik aktivitenin kuvvetli seyrettiğini, buna karşılık ikinci çeyrekte salgın tedbirlerine ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı iç talebin bir miktar ivme kaybettiğini hatırlattı.

Kredi büyümesinde alınan makro ihtiyati tedbirlerin etkisini izlediklerini, söz konusu uygulamalar sayesinde ticari kredilerin ılımlı bir seyre döndüğünü belirten banka, açılma ve ertelenmiş taleplere bağlı artış gösteren bireysel kredi kullanımın da dikkatle takip edildiğini kaydetti.

TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetini beş iş günü içinde yayımlayacak.

Kuru baskılayabilir

TCMB’nin faiz kararını değerlendiren ekonomistler, bankanın ihracattaki güçlü artış eğilimi, turizm gelirlerindeki artışlar ve aşılamada kaydedilen güçlü ilerleme sebebiyle yılın geri kalanında yükselen fiyat dengesinin devamı ve zayıf seyreden Türk Lirası’na rağmen yılın tamamında cari dengenin fazla vereceğini belirterek bu durumun enflasyonun en önemli sebeplerinden döviz kurunu aşağı yönlü baskılayacağı işaretini verdiğini yorumluyor.

Yurtiçi ve yurtdışı riskler paralelinde artan enflasyon karşısında faiz indiriminde hareket alanının daraldığını görmesine karşılık dört aydır üst üste politika faizini yüzde 19’da sabit bırakan TCMB’nin duruşunu değerlendiren bazı ekonomistler ise, bankanın ilave bir sıkılaştırma referansının olmadığını, artan enflasyon baskısı sebebiyle yakın zamanda bir faiz indiriminin mümkün kılmadığını tahmin ediyor.

Ekonomistler, makro gerçekleşmelerin sınırlı faiz indirimlerine imkan tanıyabileceğini, ancak erken yapılacak indirimlerin enflasyonla mücadelede yeni zorlukları oluşturabileceğini dile getiriyor. Bankacılar faiz indirimlerinin Türk Lirası’nda yeni değer kayıplarına yol açabileceğini, bunun da sonunda yeni bir faiz artışını gündeme getirebileceği üzerinde duruyorlar.

Faiz indirimi mümkün

Ekonomistler yine de cari dengede muhtemel iyileşmeler ve geçen aylara göre enflasyonda gerçekleşecek baz etkisiyle yılın son çeyreğinde faiz indiriminin olabileceğine vurgu yapıyorlar. Analistler, söz konusu gidişata kredi büyümesini dengeleyen makro ihtiyati tedbirlerin destek vereceğini dile getiriyor.

Ekonomistler, TCMB’nin Temmuz ayı toplantısı sonunda açıklanan metinde gelecek aylara ilişkin bir faiz indirim sinyalinin bulunmadığını, bu durumun da Türk Lirası’nın güçlenmesine sebep olabileceğini belirtiyor.

TCMB’nin Temmuz toplantısındaki duruşu değerlendiren Şekerbank Başekonomisti Elif Gülay Yıldırım ise, bankanın küresel alanda da yaşanan bazı yeni riskleri metne eklediğini ancak mevcut politikanın sonbahara kadar korunacağının göründüğünü söyledi.

İndirim alanı daralıyor

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan ise artan fiyatların enflasyonist ortamı beklemeye devam ettiğini ve oluşan belirsizliğin de dört aydır politika faizini yüzde 19’da sabit tutan TCMB’nin faiz indirim alanını giderek daralttığını bildirdi.

Bankanın yeniden açılma sebebiyle yaz aylarında enflasyonda olası oynaklığı haber verdiğinin altını çizen Erkan, TCMB’nin enflasyon tahmin patikasında belirlenen hedef yakalanıncaya kadar sıkı para politikasında duruşun süreceğinin görüldüğünü belirtmesinin yanı sıra ihracattaki güçlü artış eğlimi ve aşılama programında kaydedilen güçlü ilerleme nedeniyle cari dengenin yılın geri kalanında fazla vereceği beklentisini belirtmesini önemsediklerini söyledi.

Mevcut enerji ve emtia fiyatlarının küresel bazda artışının enflasyonu nasıl etkilediğinin takip edilmesi gerektiğini belirten Erkan, “Bu durum, yakın aylarda faiz indirimi olasılığını ortadan kaldırırken; cari dengede turizm gelirlerinin giriş etkisinin rakamlara dökülmüş olacağı, aynı zamanda enflasyonun da biraz baz etkisinden yararlanabileceği yılın son çeyreği için faiz indirimi olasılığını canlı tutuyor” dedi.

FED takip edilecek

ABD Merkez Bankası’nın (FED) tapering uygulamalarını gündeme taşıdığı yüksek enflasyon ortamında toplantısını 28 Temmuz’da yapacağını, TCMB’nin de aynı günlerde enflasyon raporunu yayınlayacağına dikkat çeken Enver Erkan, 12 Ağustos’ta gerçekleştirilecek TCMB PPK toplantısında durumun daha netleşeceğini yorumladı. 

Enflasyondaki güncel durumun, kırılamayan dolarizasyon eğiliminin ve dış sermaye hareketleri risklerine karşı sıkı kalması gereken tamponların faiz indirimlerinin önüne set çektiğini düşündüklerini kaydetti. Erkan, “Bu nedenle, 4Ç21 içinde eğer bir fiyat şoku tarafından elemine edilmezse enflasyonda oluşacak baz etkisi kaynaklı kısıtlı alanın ötesinde bir gevşeme öngörmüyoruz” diye konuştu.

Erkan, enflasyonla ilgili belirsizliğin devam ettiğine vurgu yaparken, “Politika açıklamasının en önemli ayrıntısı olarak; ilave bir sıkılaşma referansının olmaması yine öne çıkıyor. Banka, enflasyon patikasında önemli düşüş sağlanana kadar sıkı duruşu sürdürme taahhüdünü yinelerken; enflasyonun ilave risklere işaret edebileceği ve birçok kanaldan beslenebileceği bir ortamda, ekonomistlerin tahmin modelleri de güncellenirken olası sapmalara karşı yeni bir plan ortaya koymadı” değerlendirmesini yaptı.