Sedat YILMAZ

İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB), proje ve teşvikli yatırım destekli çalışmalarıyla İstanbul’u dünya moda merkezlerinden biri ve Anadolu’yu üretim üssü yapma konusunda kararlı olduğunu gösterdi. Toplamda yıllık 16 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren hazır giyim endüstrisi, devletin 2012 yılından itibaren uygulamaya koyduğu teşvikleri katma değer üretecek şekilde kullandı, ihracatı artırdı ve bölgelerdeki atıl işgücünü istihdama çevirdi.  

Hazır giyim endüstrisi, 10 yılda 15,2 milyar liralık teşvikli yatırımla ihracatı ve istihdamı artırdı. 2021 yılı itibariyle 19 milyar doların üzerinde ihracat geliriyle bir rekora imza atmaya hazırlanan sektör, Doğu ve Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere ülkenin tamamında gerçekleştirdiği 386 bin kişilik ilave istihdamla dikkat çekti. Sektör, İstanbul’u moda merkezlerinden biri yapmak için de 408 firma ile 3,3 milyar liralık yatırıma imza attı. Firmalar teşviklerle dijitalleşme, tasarım ve Ar-Ge kapasitelerini yükselttiler. Hazır giyim endüstrisi, ayrıca yüksek katma değer oluşturan teşvikli yatırımlar sayesinde yaptığı ortaklıklarla yabancı yatırımcıyı bölgeye çekmede yüksek başarı sağladı.

Teşvikler üretime dönüştü

Anadolu’nun üretim üssü olmada yapılan çalışmaları yerinde göstermek üzere Malatya’da basın mensuplarını bilgilendiren İHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe, teşvikli yatırımları katma değerli hale getiren çalışmalara hız verdiklerini söyledi.

Hazır giyim endüstrisi olarak 10 yılda gerçekleştirilen 15,2 milyar liralık teşvikli yatırımla ihracatı artırdıklarını, böylece yatırım bölgelerinin cazip hale geldiğini ve yabancı ortaklıklarla iş hacminin artırıldığını belirten Mustafa Gültepe, “Sadece üretim ve ticareti büyütmedik. Bölgede istihdama yüksek katkı verdik. Sektör 10 yılda sağladığı 386 bin ilave istihdamla teşvikli yatırımların boşa gitmediğini gösterdi” dedi.

Bölgesel kalkınmanın önemine vurgu yapan Mustafa Gültepe, teşvikli yatırımların 6,8 milyar liralık bölümünün 5 ve 6’ncı bölgelere yapıldığını, sektörün Anadolu’da en çok teşvikli yatırım yaptığı iller sıralamasında 1,6 milyar lira ile Batman ilk sırada yer aldığını, Batman’ı 934 milyon lira ile Malatya ve 823 milyon lira ile Diyarbakır’ın izlediğini bildirdi.

Anadolu’nun yatırımlarla üretim üssü olmada önemli bir ivme kazandığını belirten Gültepe, yıllık ortalama 16 milyar dolarlık ihracat ve bu yıl için hedeflenen 19 milyar dolarlık ihracatın bu sayede ortaya çıktığını, gerçekleştirilecek yatırımlarla yakın yıllarda söz konusu ihracatın daha yüksek rakamlara ulaşacağına inandığını dile getirdi.

Hedef dünyada ilk üçe girmek

Mustafa Gültepe, hazır giyim firmalarının son dönemde yaptıkları yatırımlarla küresel markaların üretim üssüne çevirdikleri Malatya ve diğer bölgelerdeki fabrikaların Türkiye’yi moda endüstrisinde üst sıralara hazırladığını ve tekstil sektörünün uluslararası alanda ihracatta beşinci sıradan ilk üçe çıkma hedefiyle çalıştığını belirtti.

Gültepe, “Bu hedef doğrultusunda İstanbul’u moda merkezi, Anadolu’yu üretim üssü yapmak için kolları sıvadık. Teşvikli yatırım noktasında dünyanın en önemli moda merkezlerinden biri yapmak istediğimiz İstanbul, 3,3 milyar lira ile ilk sırada yer alıyor. İstanbul merkezli 408 firmamız bu teşviklerle dijitalleşme, tasarım, Ar-Ge kapasitelerini geliştirdiler. Teşviklerle 6’ncı Bölge’de 4,8 milyar lira, 5’inci Bölge’de 2,1 milyar lira olmak üzere 6,9 milyar liralık yatırım yaptık. Teşvikli yatırımlarla sağlanan 386 bin kişilik istihdam kapasitesinin 239 binini bu bölgelerde ülkemize kazandırdık” diye konuştu.

Devletin sağladığı teşviklerle aynı zamanda sektörün ve ülkenin geleceğine yatırım yaptıklarını vurgulayan Mustafa Gültepe, birçoğu küresel markalara üretim yapan fabrikalarla katma değerli ihracat kapasitesinin arttırıldığını, pandeminin getirdiği fırsatlar değerlendirilerek 3 milyar liralık teşvikli yatırımla maske ve koruyucu giysi üretiminde Türkiye’nin küresel ikinci oyuncu haline geldiğini hatırlattı.

Tedarik zinciri lehimize değişiyor

Devletin son 10 yıldaki 15,2 milyar liralık teşvikleriyle ortalama olarak her 39,3 bin lira karşılığında bir kişinin istihdamının gerçekleştiğini, genel olarak teşvikleri en az birim maliyetle istihdama dönüştürmede öncü sektör olarak öne çıktıklarını hatırlatan İHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe, “Söz konusu süreçte 386 bin kişilik yeni istihdam oluştu. İstanbul’daki 3,2 milyar liralık yatırım doğrudan üretim yerine dijitalleşme, tasarım ve Ar-Ge için yapıldığı için ortalama yükseliyor. Örneğin Batman’da 1 milyar 616 milyon liralık yatırımla 70 bin 209 istihdam oluşturduk. Bu kentimizde her 23 bin liralık teşvikli yatırımla bir kişiye istihdam sağladığımız görülüyor” dedi.

Salgın döneminde dünyada tedarik zincirinin değiştiğini dile getiren Mustafa Gültepe, Avrupalı ve aynı zamanda ABD’li markaların ihtiyaçlarını Çin ya da Güneydoğu Asya ülkeleri yerine yakın coğrafyalardan karşılama arayışının Türkiye için önemli bir fırsat olduğunu vurguladı.

Halen ihracatçı firmaların yüzde 80-85 kapasite ile çalıştığını, tüm kapasitelerin yılbaşına kadar dolu olduğunu ve birçok siparişin geri çevrildiğini anlatan Gültepe, “Sektör olarak 8 ayda 12 milyar 868 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. Eğer bir aksilik olmazsa bu yıl 19 milyar doları geçerek rekor bir ihracata imza atacağız. Çok uzak olmayan bir tarihte de 33 milyar dolarlık hedefimizi yakalayacağımıza inanıyorum. Bu nedenle Anadolu’da üretim kapasiteleri yüksek, güneş enerjisi ile çalışan çevre dostu yeşil fabrikalarımızın sayısını hızla arttırmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.

Tersine göç projeleri

Mustafa Gültepe, İHKİB’in Şanlıurfa İkinci Organize Sanayi Bölgesi yönetimiyle 2013 yılında başlattığı Hazır Giyim Organize Sanayi Bölgesi (HOSAB) projesi ve İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri’nin (İTKİB) Tersine Göç Projesi’nin bölgedeki atıl kapasiteyi işler hale getirdiğini ve buna benzer projelerin çeşitlendirilmesi gerektiğini dile getirdi.

çizen İHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Gültepe, ‘Tersine Göç Projesi’ ile bölgede kamuya ait olan ve halen atıl duran binaların uygun şartlarda tekstil firmalarına tahsis edilmesi taleplerinin olduğunu, taleplerden olumlu cevap alındığında atıl duran yüzlerce binanın birer üretim ve istihdam merkezine dönüşebileceğinin altını çizdi.

Finansman kaynaklarının arazi ve bina için harcanmadığı takdirde bir kişilik istihdamın maliyetini 6 bin liraya düşebileceğine dikkat çeken İHKİB Başkanı Gültepe, “Firmalarımızın kasasında kalacak parayı da katma değerli üretimimizi arttıracak yatırımlar için kullanabiliriz. Ayrıca bölgesel teşviklerin yanı sıra günün koşullarına uygun yeni teşvik mekanizmalarının da geliştirilmesi gerekiyor. İHKİB olarak bu konuda da bir çalışma yaptık. Hazırladığımız Hazır Giyim Sektöründe Yeni Nesil İhracat Teşvik Önerilerimizi Cumhurbaşkanlığı ve bakanlıklar başta olmak üzere devletimizin ilgili kurumları ile paylaştık” ifadelerini kullandı.

Yeni nesil ihracat için öneriler

İHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe hazır giyim sektöründe yeni nesil ihracat teşvik önerilerini sıralarken, “Nitelikli üreticilerin; dijital, e-ticaret, kapasite geliştirme, sermaye, sürdürülebilirlik ve uyum çalışmaları desteklenmeli. 5’inci ve 6’ncı bölgelerde özel ihtisas alanlarına benzer kümelenmeler oluşturulmalı ve kadın istihdamına daha çok teşvik sağlanmalı” dedi.

Verilen müjdelerden daha da umutlandık

İHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ihracatçılara verdiği müjdelerin kendilerini daha da umutlandırdığını, İhracatı Geliştirme Fonu’nun kurulması, Eximbank’ın yeniden yapılandırılması, İstanbul’da yeni fuar merkezi projesi ve uzak ülkeler için ihracat stratejisi geliştirilmesinin hedeflere ulaşmada pozitif yansımaları olacağını söyledi.