Uluslararası danışmanlık, denetim ve vergi firması KPMG'nin her çeyrekte çıkarttığı 'Girişim Dünyası’ (Venture Pulse) raporlarının yenisi yayınlandı. Rapor, Milenyum ve Post Milenyum kuşaklarına mensup tüketicilerin alışveriş tercihlerinin son dönemde özellikle ABD'de yatırımların yönünü değiştirmeye başladığını ortaya koydu.

Rapora göre 2019'un ikinci çeyreğinde, bitki bazlı et ve süt ikameleri üreten Impossible Foods firması 300 milyon dolarlık yatırım topladı. Alternatif et piyasasında faaliyet gösteren Beyond Meat'in halka arzı ise son derece başarılı oldu. Alternatif et pazarına yönelik ilginin arkasında, Milenyum Kuşağı ve onları takip eden Post Milenyum Kuşağı'nın artan çevre bilinciyle, değişen tüketim alışkanlıklarının etkisi var.

Rapora göre ABD'de yatırımcıların ilgisini çeken diğer pazarların başında taşımacılık, gıda teslimatı, havacılık ve uzay, dayanıklı tüketim malzemelerinin yanı sıra yapay zeka ve otonom araçlar da yer alıyor.

Gıda teslimatına ilgi büyük

ABD’de yılın ikinci çeyreğinde en fazla yatırım toplayan firmalar arasında San Francisco merkezli yemek dağıtım firması DoorDash (600 milyon dolar) de bulunuyor.

Avrupa’da en büyük risk sermayesi yatırımları arasında da gıda teslimatı firmaları, İngiliz Deliveroo (575 milyon dolar) İspanya merkezli Glovo (174.8 milyon dolar) ve Finlandiya merkezli Wolt (130 milyon dolar) yer alıyor.

Unicorn'lar Batı'da yükselişte

Raporda dikkat çeken bir diğer başlık da, değeri 1 milyar doları geçen 'Unicorn' girişimlerin ABD'de sergilediği başarı. Rapora göre 2019'un ikinci çeyreğinde ABD'de 23 yeni 'unicorn' girişim ortaya çıktı. Bunların çoğunluğu fintech (StockX, iValua, Marqata, Carta, Bill.com) ve veri yönetimi (Sumo Logic, Druva) alanlarında faaliyet gösteren girişimler. Aynı dönemde Çin'de ise tek bir unicorn girişim bile başlamadı.

Rapordan dikkat çeken diğer satır başlarıysa şöyle:

Dünya genelinde risk sermayesi yatırımları, 2019'un ikinci çeyreğinde toplamda 52.7 milyar dolara ulaştı. Bu rakam birinci çeyrekte 56.2 milyar dolar seviyesindeydi. Risk sermayesi işlemlerinin toplamı ise 3 bin 855 olarak gerçekleşti.

İkinci çeyreğin en büyük işlemi Hindistan merkezli OYO Rooms'a yapılan 1.1 milyar dolarlık yatırım oldu. OYO Rooms’u birer milyar dolarlık yatırımla Kolombiya merkezli Rappi, Çinli JD Health ve ABD’li Flexport takip etti.

Rapor; ABD ve Avrupa'daki yatırımların güçlü şekilde sürdüğünü, buna karşın yıl başında Asya bölgesinde başlayan yavaşlamanın devam ettiğini gösteriyor. İkinci çeyrekte ABD'deki yatırımlar, yapılan 2 bin 379 işlemde 31.5 milyar dolara ulaştı. ABD’nin çıkışında Uber, Lyft, Zoom, Beyond Meat gibi firmalarıhalka arzları etkili oldu. Asya'daki yatırımlar, 484 işlemde 10.1 milyar dolar seviyesine ancak çıktı. Avrupa'da aynı dönemde gerçekleşen yatırımların toplamı ise 8.4 milyar seviyesinde.

İkinci çeyrek yatırımlar açısından gelişmekte olan ekonomilerde son derece güçlü geçti. Bahsi geçen dönemde ikisi Hindistan’dan, biri de Latin Amerika’dan olmak üzere 1 milyar dolar üzerinde 3 yatırım haberi geldi. Hindistan’ın gelecek yıl da benzer bir tablo çizmesi beklenirken, Malezya ve Endonezya gibi Güneydoğu Asya’daki gelişmekte olan ekonomilerin, Asya pazarına yatırım yapmak isteyen firmalar için daha cazip hale geleceği öngürüsüne yer verildi.

2019’un üçüncü çeyreğinde yatırımlarda düşüş beklenmesine rağmen yatırım değerlemelerinde gözlemlenecek artış, işlem artışının öncü sinyali niteliğinde. Değerlemelerin geç aşama yatırımlara odaklanmış olması, erken aşama girişimlerinin yatırım azlığı çekebileceğine işaret ediyor. Bu genel trendin dışında kalan tek dikey ise yapay zeka; tüm sektörlerdeki yıkıcı potansiyeli düşünüldüğünde, erken ya da geç aşama fark etmeksizin yapay zeka yatırımlarına talep artışta.

Sağlık sektörünün risk sermayesi yatırımlarındaki payı 2013’ten bu yana düzenli şekilde artıyor. Bunların dışında yazılım, enerji, ilaç ve biyoteknoloji sırayla en fazla yatırım çeken sektörler arasında. Ticari hizmetler ise yatırımlar açısından düşüş trendinde.

Yılın ikinci çeyreği, halka arzlar ve fon toplama alanında da son derece güçlü geçti. Uber, Lyft, Zoom ve Slack gibi güçlü isimler halka arz işlemlerini domine eden firmalar arasında yer aldı. Birleşme ve satın alma alanında da, Salesforce’un Tableau’yu 15.7 milyar dolara, Google’ın ise analitik firması Looker’ı 2.6 milyar dolara satın alması öne çıkan işlemler oldu.

Siber güvenliğe yönelik risk sermayesi yatırımları artmayı sürdürüyor. 2018’de siber güvenlik alanında gerçekleşen 99 işlemde, 1.7 milyar dolar gibi rekor bir rakama ulaşılmıştı. 2019’un ikinci çeyreğinde bu 800 milyon dolar düzeyine ulaştı. Siber güvenlik dünyası, süreci otomatikleştiren ve siber saldırıları tespit eden ve önleyen yapay zeka çözümleri için özellikle fırsatlarla dolu. Hizmetlerini müşterinin iş ihtiyaçları çerçevesinde şekillendiren girişimlerin yatırımlarda öne çıkacağı belirtiliyor.

'Mega işlemler’ Avrupa'ya kaydı

KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Sinem Cantürk, 2018'de Asya'da sıklıkla görülen mega işlemlerin, ikinci çeyrekte Avrupa'ya kaydığını belirtti. Rapora göre bahsi geçen dönemde Avrupa'da 170 milyon dolar üzerinde bulunduğu 10 işlem gerçekleşti. Son dönemde artan jeopolitik belirsizlikler ve Brexit tarzı gelişmelere karşın Avrupa, risk sermayesi yatırımlarında gözle görülür bir artış gösteriyor.

Cantürk bu artışta, Avrupa genelinde çoğalan inovasyon merkezlerinin etkisi olduğunu vurguladı. İngiltere'de risk sermayesi yatırımları tarihi düzeylere ulaşırken, Fransa, İspanya, Polonya ve İskandinav ülkelerinde yatırımlar arttı.

Cantürk, rapordaki veriler ışığında üçüncü çeyrekte de özellikle ABD'deki yatırım rüzgarının devam edeceği öngörüsünde bulunurken, "Ekonomik verilere bakacak olursak önümüzdeki birkaç çeyrekte daha fazla halka arz göreceğiz" diye konuştu.