Bu hafta sizi tek bir destinasyondan öte olağanüstü güzellikteki ve bizim de içinde bulunduğumuz Akdeniz Havzası’na ve oradaki dünya çapında çok özel olan adalara götürmek istiyorum. Akdeniz Havzası günümüzde iki buçuk milyon kilometrekareyi kapsayan yüzeyi ile dünya okyanuslarının yaklaşık yüzde 1 yüzeyine denk gelmektedir.

Bu havza üç kıtanın kıyılarını içine almaktadır (Avrupa, Asya ve Afrika) Kuzeyde Güney Avrupa ve Türkiye, doğuda Orta Doğu ülkeleri, güneyde Kuzey Afrika ülkeleri ve batıda Fas ve İspanya kıyıları vardır. Buradan çok dar bir geçit sayılan 14 kilometrelik Cebelitarık Boğazı’ndan Atlantik Okyanus’una bağlanır. Günümüzde ülkelerden İspanya, Fransa, Italya, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karabağ, Arnavutluk, Yunanistan, Türkiye, Suriye, Lübnan, İsrail, Mısır, Libya, Tunus ve Cezayir’in Akdeniz’e kıyı şeridi bulunur. 

Cebelitarık ise İngiltere’ye bağlı Akdeniz’de özerk bir bölge olarak yer almaktadır. Akdeniz’in 5,9 milyon yıl önce Atlantik Okyanus’undan bağlantısının kesildiğini ve 600 bin yıl boyunca kurak bir alan olduğu bilinir. Bu 600 bin yılın ardından ise Zanclean seli diye bilinen doğal oluşum ile birlikte bu devasa havuz tekrar su ile dolar ve günümüzdeki şeklini alır. Akdeniz’in ortalama su derinliği 1500 metredir. Akdeniz havzasında on binlerce ada bulunur. Bu adaların bazıları volkanik yapılara sahiptir örneğin Santorini Adası gibi. 

Akdeniz’in en büyük adaları ise Sicilya, Sardunya, Kıbrıs, Girit, Korsika ve Mallorca Adasıdır. Kuşkusuz yumuşak iklimi de Akdeniz’e özgü önemli bir karakter, bitki örtüsü, kültür ve yaşam biçimi sağlamıştır. Akdeniz özellikle Antik çağlarda kullanılan önemli bir ticari yoldu. Tüccarlar bu deniz yolunu kullanıp hem kültürel hem ticari alışverişlerde bulunuyorlardı. Bir dönem özellikle Roma İmparatorluğu bu kıyılara hâkim olmuş ve İtalya kıyılarından tutun tüm Güney Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Batı Avrupa kıyılarından tüm bölgede önemli bir deniz gücü haline gelmişti. 

On bin civarında ada var 

Günümüzde bile Akdeniz’in birçok noktasında Romalıların, eski Grek medeniyetlerin, Finikelilerin, Mısırlıların, Cenevizlerin ve birçok başka eski medeniyetin izlerine rastlamak mümkün. Ne ilginçtir ki bölge ülkelerinde Akdeniz’in farklı isimleri olmuş örneğin Yunanlılar Akdeniz’ e sadece “deniz” demişler, eski Mısırlılar “Büyük Yeşil”, Romalılar ise “Mare Magnum” veya “Mare Nostrum” yani “Büyük Deniz” veya “Bizim Deniz” demişler. Eski Perslerde ise Akdeniz “Suriyelilerin Denizi” veya “Batı Denizi” diye geçermiş. Türkler ise “Akdeniz” yani beyaz deniz demişiz. Muhtemelen Karadeniz’e bir karşıt olması açısından bu bölge bu ismi almış. 

Günümüzde Akdeniz havzasında on bin civarında ada bulunduğu tahmin ediliyor ve bölge özellikle yaz aylarında dünyanın her yerinden ama özellikle Avrupa’dan milyonlarca turistin akınına uğramaktadır. Zira coğrafyası, tarihi, kültürel dokusu, bol güneşli günleri, tertemiz denizleri, kumsalları ve leziz Akdeniz mutfağı ve sıcacık insanlarıyla burası ziyaretçiler için önemli bir çekim merkezidir. Kuşkusuz Akdeniz’de Balear Adaları diye bilinen Mallorca, Menorca ve İbiza Adası en çok ilgi gören adalarından bazılarıdır. Özellikle İbiza Adası Avrupa jet sosyetesinin parti adasıdır. Mallorca ise özelikle İspanyol ve Alman turistlerin yazlıkların bulunduğu adadır. Yunan Adaları arasında birçok ada topluluğu vardır. Örneğin Mykonos, Santorini, Naxos, Paros, Milos, Delos gibi birçok adanın dahil olduğu Kiklad Adaları. Bu adalara Atina üzerinden feribot ile ulaşmak mümkün. Adalar çok popüler ve çok şık mimariye sahip ve denizi mükemmel. Diğer yandan Akdeniz’in Ege bölgesinde bulunan Oniki adalar olarak bilinen ve bizim kıyılarımıza çok yakın Patmos, Eros, Lipsos, Kos, Rodos, Kalimnos, Meis, Nisiros, Tilos gibi adalar bulunur. Buralara elbette bizim anakaramızdan ulaşım daha kolaydır. Hattaa bizim kıyılarımızdan hareketle bu adalara mavi tur yapmak da kolaylıkla mümkün.

Ion Denizi muhteşemdir

Yunanistan’ın Ion Denizi de muhteşemdir. Tam Arnavutluk kıyıların karşısında bulunan Korfu Adası'nda olağanüstü kendine has yapısı ile muhteşem bir adadır. Korfu’dan güneye doğru indiğinizde ise, İon Denizi’nin Zakynthos, Kefalonia, Ithaca, Levkas gibi eşsiz adalara ve güzelliklerine denk geleceksiniz. İtalya’da ise, Sicilya Adası başlı başına en az bir hafta zaman ayırıp ta gezebileceğiniz bir destinasyondur. Palermo, Cefal, Taormina, Syracuse. Noto gibi şahane kentleri ve yedi Unesco Dünya Mirası, muhteşem manzaraları, deniz kıyıları ve harika Sicilya mutfağı ile burası sizi büyüleyecektir. İtalya’da muhakkak görülmesi gereken adalardan bazıları da Capri Adası ve Sardunya Adasıdır. Lüks villaları ve markaları ile ön planda olan ve Avrupalı jet sosyetesinin önemli uğrak yerlerinden olan bu adalar gerçekten görülmeye değer ancak yaz ayları aşırı yoğun olduğundan ilkbahar veya sonbaharda buralara gelmek daha uygun olacaktır.

Aynı bölgede Napoli açıklarında bulunan Ischia Adası da gezilmesi güzel bir destinasyondur. Akdeniz’de kendi şahsına has ve görülmeye değer Malta Adası da sayılabilir. Malta Adası kendine has kaleleri, tapınakları, kiliseleri, sarayları ve tarihi ile Akdeniz’in tam ortasında Afrika kıtası ile Sicilya arasında bulunur ve önemli bir stratejik konuma sahiptir. Malta Adası ’da birçok medeniyete ev sahipliği yaptığından sürprizlerle dopdolu keşfedilesi bir destinasyondur. Malta Adası’nın hemen yanı başında ise, Malta’dan çok daha sakin Gozo Adası bulunur. Tarihi mekanları ve eşsiz manzaraları ziyaretçilerine unutulmaz anlar yaşatır. Gozo tatilcilere minik balıkçı kasabaları, kumsalları, kaya formasyonları ve kanyonlarıyla dinlenmeleri ve keyif alabilecekleri ortam sağlar. Hırvatistan’a doğru uzandığımızda ise Rijeka’nın güneyinde Kvarner Körfezi’nde Krk Adası’na gelirsiniz.

Ada günümüzde 1400 metrelik bir köprü ile anakaraya bağlıdır. Burası Adriyatik Deniz’in en büyük adasıdır ve muhteşem tepeleri ve dağları ile harika manzaralara sahiptir. Adayı gezdiğinizde Omisalj, Krk ve Baska’nın şirin köylerine denk geleceksiniz. Orta çağdan kalma Frakopan Kalesi’ni ve muhteşem sarkıt ve dikitlere sahip Biserujka Mağarası’nı görebilirsiniz. Hırvatistan’ın Orta Dalmaçya takımadalarına bağlı görülmeye değer ve sevimli diğer bir adası ise Korcula Adasıdır. Adanın huzur dolu ambiyansı, küçük köyleri, çakıl taşlı kıyıları ve yakındaki şarap evleri adaya harika bir ambiyans katıyor. Ünlü gezgin Marco Polo’nun buralarda doğduğuna inanılır.

Adada Korcula eski kenti gezip San Marco Kulesi’ne çıkıp çevreyi gözlemleyebilirsiniz. Yakındaki şarap evlerinde yerel şarapları tadabilirsiniz. Bütün bu adaları gezdiğinizde tuzlu deniz kokusu, muhteşem pırıl pırıl bir güneş ve adaların fesleğen, kekik, adaçayı, çiriş otu, ökseotu, papatya, gül gibi o muhteşem kokuları burnunuza çalar. Adaların hepsinde masal kitaplarındakine benzer limon, portakal, nar, zeytin ve incir ağaçlarına denk gelirsiniz, üzüm bağları görürsünüz. Adalar o muhteşem mutfaklarının lezzetlerini bu doğal yetişen meyve ve sebzelerden alır. Akdeniz güneşin altında, o doğal toprakların mineralleriyle harika bir olgunluğa ve lezzete erişirler. Bu olağanüstü doğa, asırların tarihi ve keyifli ve çok doğal insan profili ile harmanlanınca eşsiz bir karışım ortaya çıkar ve size bir gezgin olarak büyük bir keyif katar. Bir ziyaretçi olarak bu adalara gittiğimizde adaların Anadolu topraklarımızla olan benzerlikleri de bizi ayrı etkiler. Sonuçta görürsünüz ki, Akdeniz Havzası bir bütün olarak birçok kültürün, tarihin birleştiği ortak bir kültür ve tarihtir aslında. Bu adaların her biri bana büyük birer keyif ve güzel anılar bırakmıştır.

Keşfedilecek onlarca ada var

Yukarda saydığım adaların yanı sıra Akdeniz’de daha onlarca ada var keşfedilecek. Bundan dolayı çok mutluyum ve yeni keşifleri heyecan ile bekliyorum. Yarın yine yolcuyum. Tekrar bir ada var programda. Yaz aylarında Akdeniz’de ve bu muhteşem lokasyonlara gerçekten doyum olmuyor. Hepinize harika bir bayram tatili ve bayram gezmesi diliyorum.