Türkiye’nin 3 tarafı denizlerle çevrili, hatta deniz genişliğinde göller var. Ancak buna rağmen balık az, giderek de azalıyor. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), bunun nedeninin Türkiye’deki mevzuatın 24 metrelik derinliği kapsaması olduğunu ifade ediyor. 

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), balıkçılığın sürdürülebilirliği için gırgır avcılığında derinlik sınırının Avrupa Birliği standardına yükseltilmesi gerektiğini belirtiyor.

WWF, “Avlanma derinliği ile ilgili yasakların ihlali, üreme ve beslenme amacıyla sığ suları kullanan birçok pelajik balık türü ve deniz canlısı üzerindeki av baskısını daha fazla arttırmakta ve küçük ölçekli balıkçılar için avlanabildikleri alanları daraltmaktadır" diyor. 

WWF açıklamasında, “Denizlerimizde halen 24 m, Karadeniz’de belirli bir dönemde 18 m derinlikten itibaren yasal olan gırgır ağlarıyla avlanma derinliği ile ilgili yasakların ihlali, üreme ve beslenme amacıyla sığ suları kullanan birçok pelajik balık türü ve deniz canlısı üzerindeki av baskısını daha fazla arttırmakta ve ve küçük ölçekli balıkçılar için avlanabildikleri alanları daraltmaktadır. Balıkçılığımızın sürdürülebilirliği için gırgır avcılığında derinlik sınırı Avrupa Birliği standardı olan 50 m’ye yükseltilmelidir” ifadelerini kullanıyor. 

Sorun ve olası etkiler

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Kıyıdan itibaren 50 metreye kadar olan derinlikler, hem biyolojik çeşitlilik hem de oksijen üretme kapasitesi açısından denizlerin en değerli katmanıdır. Bu derinlik aralığı, okyanus ve denizlerde fotosenteze yetecek kadar ışığın ulaştığı ve zemine bağlı bitkilerin yoğun bulunduğu alanlardır. Yani denizlerin akciğerleri, balıklar ve diğer deniz canlılarının üreme ve yaşam alanlarıdır. Bu nedenle, ekolojik bakımdan bir çok pelajik balık türü için hayati önem taşıyan sığ suların çok iyi korunması gerekir. Bu alanlarda gerçekleştirilen tahrip edici ve kuraldışı faaliyetler aralarında tehdit altındaki türlerin de bulunduğu denizel canlılar ile balıkçılığımızın sürdürülebilirliği için de ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.

İstanbul Boğazı’nda son günlerde 24 m’den sığ sularda ve avlanmaya yasak bölgelerde gırgır balıkçılığında artış konusunda ihbarlar yoğunlaşmış. İstanbul Boğazı gibi Karadeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlayan ve birçok deniz canlısının hem yaşam hem de göç yolu olan son derece stratejik bir bölgede yasadışı ve kural dışı balıkçılık faaliyetlerinin engellenmesi acil önem taşımaktadır.”

Aynı denize kıyısı olan ülkelerde balık bol

Yunanistan'da balık bol. Bunun nedeni Yunanistan'da 40 metre derinlik sınırı var

39 metrede balık avlamak mümkün değil. 40 metre derinliğe kadar güneş ışığı ulaşıyor, “posidonia” tabir edilen deniz çayırları fotosentez yapıyor, balıklar bu deniz çayırlarında hem besleniyor, hem ürüyor. 40 metre yasağıyla, üreme alanları koruma altına alınıyor.

Deniz çayırında balık avlandığında sadece o balığı değil, o balığın yumurtaları da yok oluyor. Türkiye’de avlanma sınırı 24 metre. Bulgaristan'da Romanya'da da balık bolluğu var. Bu ülkeler Avrupa Birliği üyesi oldukları için gelişigüzel avlanma yapamıyor. Balıkçıların kaç metre derinlikte balık avlayacakları, yılda kaç ton balık avlayacakları, balık stokları, balıkçı filolarının yönetimi ve denetimi, Avrupa Birliği yönetmeliği ile belirliyor. Bu yönetmelik katı olarak uygulanıyor. Türkiye'nin Avrupa Birliği müzakerelerinde “balıkçılık faslı” 2006 yılında açıldı ancak ilerleme yok. 

En fazla balıkçı gemisi Türkiye’de

Avrupa'da en fazla balıkçı teknesi Türkiye’de bulunuyor. Avrupa Birliği ülkeleri yılda kişi başına 26 kilogram balık tüketiyor. Türkiye’de bu 7 kilogram. Norveç'te 6 bin 400 balıkçı teknesi bulunuyor ve 150 ülkeye balık ihracatı gerçekleştiriyor. Türkiye'de ise 18 binden fazla balıkçı teknesi var ve 100 ülkeden balık ithal ediyor. Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili, sadece kendisine ait bir iç denizi bulunuyor. Ayrıca deniz büyüklüğünde göller var. Buna rağmen Türkiye çiftliklerde veya karadaki havuzlarda balık yetiştirmeye çalışıyor. Uzmanlar, balıkçılık sektöründe acilen AB mevzuatına uyulması gerektiği çağrısı yapıyor.