5G kullanımıyla daha hızlı bağlantı, daha akıllı, daha güvenilir ve daha kapsayıcı bir dijital ekosistem oluşması öngörülüyor.

Bu teknolojiye sahip olmak isteyen ülkeler altyapı çalışmalarıyla ilgilenirken dünyanın önde gelen ülkeleri de rekabete odaklandı.

Dünyada 5G kullanan ilk ülke 2018'de ABD oldu. ABD'nin dört büyük telekomünikasyon şirketi kullanıcılarına 2019'da ülke genelinde daha fazla alanda 5G hizmeti sunmaya başladı.

Bu ülkenin ardından Güney Kore 5G ağını kurdu. Bu kurulum ile Asya ülkeleri ABD'yi geride bırakarak çok daha gelişmiş 5G hizmeti sunmaya başladı. ABD, 2026'ya kadar yaklaşık 200 milyon 5G aboneliğini aktif etmeyi planlıyor. Hedeflenen bu rakamlarla ABD mobil pazarının yüzde 72'sinin 5G'yi kapsaması öngörülüyor.

- En yaygın 5G ağı Çin'de

Japonya, Çin ve Güney Kore ise 5G teknolojisi konusunda lider ülke konumuna geldi. Özellikle Çin, devletin de büyük desteği ile hem üretim hem de yaygın kurulumla dünyanın en büyük 5G ağına sahip ülke olarak kayıtlara geçti.

ABD ve Asya'nın devlerinin ardından 2020'nin sonlarına doğru Avrupa atağa kalktı. İngiltere, İtalya, Belçika, Letonya, Çekya, Danimarka, Avusturya, Almanya, İrlanda, İsveç, Macaristan, Romanya, Slovenya, İspanya, Bulgaristan, Polonya, Finlandiya ve Hollanda birbiri ardına 5G teknolojisi kullanmaya başladı.

Buna karşın Avrupa'da, Asya ülkelerine kıyasla kullanıcı başına düşen baz istasyonu sayısı oldukça düşük kaldı.

4G baz istasyonlarının 5G’ye dönüştürülmesi konusunda yavaş ilerleyebilen Avrupa ülkelerinin bu sorununun, 4G'ye geçişin de gecikmeli olarak gerçekleşmesinden kaynaklandığı belirtiliyor.

- En hızlı 5G Suudi Arabistan'da

5G kullanan diğer ülke ise Suudi Arabistan olarak dikkati çekiyor. Suudi Arabistan, 5G hızının en yüksek olduğu ülke olarak biliniyor. Orta Doğu ülkeleri arasında yüksek 5G hızına sahip bir diğer ülke olarak Kuveyt öne çıkıyor.

Yapılan araştırmalar ve bazı telekomünikasyon şirketlerinin hazırladığı raporlara göre, 2027'de dünya genelinde yaklaşık 4,5 milyar 5G abonesi olacağı tahmin ediliyor. Avrupa'da ise tercih edilen mobil abonelik türünün yüzde 85 ile 5G olması bekleniyor.

- Altyapıda ABD-Çin rekabeti

5G'nin yaygınlığı dünya genelinde artarken bu teknolojinin altyapısına yönelik rekabet de kızıştı. Uzun yıllara dayanan ABD ve Çin'in teknoloji rekabetinin en önemli alanlarından birini 5G teknolojisi oluşturuyor.

Huawei ve ZTE gibi 5G'de küresel oyunculara sahip Çin, bu teknolojiyi kullanmanın ötesinde ihraç etmeye dayalı bir strateji izliyor. Çin'in 5G'de küresel büyüme politikasına karşın ABD güvenlik odaklı bir yaklaşımı tercih ediyor.

Geçen yıllarda Huawei ve ZTE'nin de aralarında bulunduğu birçok Çinli şirketin 5G ekipmanlarının kullanımını yasaklayan ABD, 5G altyapılarında Çin merkezli olmayan Ericsson, Nokia ve Samsung gibi şirketlerin ürünlerine yer veriyor.

ABD'ye benzer şekilde Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya gibi bazı ülkeler de Çin üretimi 5G ekipmanlarına kısıtlama uyguluyor.

Özellikle ABD ve Avrupa'da Çinli üreticilere yönelik kısıtlayıcı politikalar bulunsa da Çinli firmalar 5G teknolojisindeki güçlü konumunu sürdürüyor. Çinli şirketler Asya'dan Orta Doğu'ya birçok ülkenin 5G altyapısının kurulmasında rol oynayarak, yerel telekomünikasyon şirketlerine teknoloji sağlıyor.

- Yarış patent sayılarına da yansıdı

ABD'li şirketler 5G baz istasyonu pazarında Çinli firmalar gibi öne çıkmasa da Qualcomm gibi çip firmaları ve Oracle, Cisco gibi altyapı yazılımı şirketleriyle ekosistemin kritik bileşenlerini üretiyor.

Patent sayıları da 5G teknolojisindeki rekabeti ortaya koyuyor. Listede en fazla patentle ilk sırada Çinli Huawei yer alıyor. Huawei'yi ABD'li Qualcomm ve Güney Kore merkezli LG takip ediyor. Patent listesinde 4'üncü sırada Samsung, 5'inci sırada Ericsson, 6'ncı sırada ise ZTE yer alıyor.

- 6G için de hazırlıklar yoğunlaşıyor

5G'de öne çıkan birçok şirketin gelecek nesil iletişim altyapılarına yönelik çalışmaları da bulunuyor. 6G vizyonu bulunan Huawei'nin yanı sıra Ericsson da 2020'den bu yana bu kapsamda çalışmalar yapıyor.

5G teknolojisi, yapay zeka, nesnelerin interneti ve otomasyon teknolojilerinin ürettiği yüksek boyutlu veri miktarını gerçek zamanlı olarak işlemeyi mümkün kılarken 6G ile daha ileri seviye bir teknik altyapının oluşturulması hedefleniyor. 6G'nin, 2030'lu yılların başlarında ticari pazarlara sunulması bekleniyor.

Muhabir:Ayşe Böcüoğlu Bodur, Tolga Yanık

Redaktor:Hakkı Kurban

Yayınlayan:Emin Tamer Toğanaş

Detaylar

30.09.2025 11:01Türkiye - Ankara

5Bülten: Özel InternetKategori:Genel Ekonomi Bilim, Teknoloji Etiketler :ABD, Çin, Dünyada 5G teknolojisi kullanan ülkeler, İletişimde 5G Devri

Y-39263058

https://haber.aa.com.tr/yayin/39263058

İLETİŞİMDE 5G DEVRİ - 5G ile "yeni hayat" geliyor

- Türkiye'nin 16 Ekim'de ihalesini gerçekleştirerek 1 Nisan 2026'da geçmeyi planladığı 5G teknolojisi hayatın her alanına dokunacak, sanayiden sağlığa, tarımdan ulaştırmaya kadar birçok sektörde yeni ve hızlı uygulamaları beraberinde getirecek

- 4,5G'ye göre yaklaşık 10 kata kadar daha hızlı internet bağlantısı sağlayacak 5G teknolojisi sayesinde filmler dahil büyük dosyalar saniyeler içinde indirilebilecek, oyunlarda takılmalar devre dışında kalacak, uzaktan ameliyatlar ve sürücüsüz otomobiller hızla yaygınlaşacak, teknolojik tarım, cihazlar arası iletişim gibi imkanlarla verimlilik artacak, zaman kaybının önüne geçilecek

ANKARA (AA) - MERTKAN ORUÇ/AYŞE BÖCÜOĞLU BODUR - Türkiye'nin 16 Ekim'de ihalesini gerçekleştirerek, 1 Nisan 2026'da tam anlamıyla devreye almayı planladığı 5G teknolojisi, sağlayacağı hız, güvenlik ve verimlilikle birçok alanda değişim ve dönüşümü beraberinde getirecek, hayatın neredeyse her alanına dokunacak.

Anadolu Ajansının (AA) "İletişimde 5G Devri" dosyasının ilk bölümünde, bu teknolojinin günlük hayata yansımaları ve geçmişten bugüne atılan adımlar ele alındı.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Türkiye, 1991'de araç telefonları aracılığıyla 1G teknolojisiyle tanıştı. Cep telefonuyla görüşme, veri aktarımı ve SMS gönderimine olanak sağlayan 2G ise ülkede 1994'te kullanılmaya başlandı.

Temmuz 2009 itibarıyla bu teknoloji başka bir boyuta taşındı ve 3G teknolojisi kullanıcılarla buluştu.1 Nisan 2016'da 4,5G'nin hayata geçmesiyle 3G aboneliğinden 4,5G aboneliğine hızlı bir geçiş süreci gerçekleşti.

Türkiye'de 2019 yılındaki resmi testlerle başlayan ve uzun yıllardır devam eden 5G hazırlık çalışmaları, bu yıl itibarıyla son aşamaya geldi. Resmi Gazete'nin 16 Ağustos 2025 tarihli sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 5G yetkilendirmesi kapsamında ihaleye çıkılacak frekansların asgari değerleri belirlendi.

Toplamda 11 frekans paketi için asgari değer 2 milyar 125 milyon dolar oldu.

- 5G'ye geçiş tarihi 1 Nisan 2026

Cumhurbaşkanı Kararı'nın ardından 31 Ağustos'ta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hazırlanan 5G ihale ilanı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bu ilanla ihale süreci resmen başlarken, operatörlerin 11 frekans paketine yönelik katılacağı 5G ihalesi için tarih 16 Ekim olarak belirlendi.

İhale için şartname bedeli 1 milyon lira olarak tespit edilirken, 30 Nisan 2029'dan itibaren işletmecilerin, her yıl elde ettikleri cirolarının yüzde 5'ini BTK'ye ödemesi ve yetkilendirme süresinin 31 Aralık 2042'ye kadar geçerli olması kararlaştırıldı.

İhale ve hazırlık sürecinin tamamlanmasının ardından ise gelecek yıl, Türkiye'de mobil elektronik haberleşmede yeni bir devir başlayacak.

5G'nin ülkedeki test süreçlerinde "4 büyükler" olarak adlandırılan takımların stadyumunda, İstanbul Havalimanı'nda, Türkiye Büyük Millet Meclisinde ve 30 civarındaki tesiste uyumlu telefonlarla bu teknoloji deneyimlenmişti.

Mobil internet hızını mevcuda göre en az 10 kat artıracak 5G teknolojisi, Türkiye genelinde 1 Nisan 2026 itibarıyla herkesin kullanımına sunulacak.

- İşlemler saniyeler içinde tamamlanacak

5G teknolojisi, önceki mobil iletişim süreçlerine göre birçok yenilik getirecek. Söz konusu teknoloji 4,5G'ye göre yaklaşık 10 kata kadar daha hızlı internet bağlantısı sağlayacak. Cihazlar arası iletişimde gecikme süresi milisaniyeler düzeyine inecek, bu da gerçek zamanlı uygulamalar için çok önemli olacak.

Aynı anda milyonlarca cihaza bağlantı sunabilecek bu teknoloji, özellikle akıllı şehirler, nesnelerin interneti (IoT) için ideal olacak.

5G, cep telefonları ve diğer kablosuz cihazlar için geliştirilen beşinci nesil ağ sistemi, 4,5G'nin devamı niteliğinde ancak çok daha hızlı, güvenilir olacak ve düşük gecikmelerle hizmet sunacak.

- Oyunlardaki takılmalar tarihe karışacak

Film, dizi ve videolar anında yüklenip izlenebilecek. Büyük dosyalar saniyeler içinde indirilebilecek. Daha önce ortalama hızlarla 4,5G ile 5 dakikada inen bir film, 5G sayesinde yaklaşık 30 saniyede izlenebilecek. 4,5G ile 1 dakikada yapılan işlemler, 5G ile saniyelerin altına düşecek.

Çevrim içi oyunlar takılma olmadan çok daha akıcı oynanabilecek. Canlı yayınlar, görüntülü konuşmalar daha kaliteli hale gelecek. Çevrim içi oyunlarda gecikme neredeyse olmayacak. Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) uygulamaları daha gerçekçi çalışacak.

- Sanayi ve ulaşımda dönüşüm başlıyor

5G teknolojisi, mobil telefonlar, tabletler, otonom araçlarda (kendi kendine giden arabalar), akıllı şehir sistemleri (trafik kontrolü, enerji yönetimi), endüstriyel otomasyon (fabrikalar, robotik üretim), uzaktan sağlık hizmetleri, VR ile AR uygulamalarında kullanılacak.

Kalabalık yerlerde, konser, stadyum, metro gibi yerlerde bağlantı kopmaları azalacak. Aynı anda daha çok cihaz internete sorunsuz bağlanabilecek.

5G teknolojisi günlük hayatta, toplumun birçok alanında da büyük kolaylık sağlayacak. Bu teknolojinin hayata geçirilmesiyle beraber otonom araçlar, 5G sayesinde birbirleriyle anlık iletişim kurabilecek. Yol güvenliğinin artmasıyla trafik kazaları azalacak.

- Uzaktan ameliyatlar robotlarla yaygınlaşacak

5G, sağlık hizmetlerinde de yeni uygulamalara imkan sağlayacak. Bu teknolojiyle birlikte doktorlar uzaktan ameliyat yapabilecek ve hasta verileri anından paylaşılabilecek. Doktor, hastayla aynı yerde olmadan, özel robotlar ve sistemler kullanarak ameliyatı uzaktan gerçekleştirebilecek.

Bu ancak, robotik cerrahi sistemleri ve yüksek hızlı veri bağlantılarıyla yapılabiliyor. Cerrahın verdiği komutların robotun anında uygulanması gerektiği için en ufak bir gecikme ciddi sorunlara neden olabiliyor. 5G teknolojisiyle gecikmeler yaşanmayacak ve daha yüksek veri güvenliği sağladığı için tıbbi veriler korunacak.

- Akıllı fabrikalar, akıllı şehirler

Üretim aşamasında son teknolojilerin kullanılmasına imkan verecek 5G, akıllı fabrikaların kurulmasını sağlayacak. Bu sayede üretim hatları ve robotlar arasında iletişim olacak, daha verimli ve otomatik sistemler kurulacak.

Şehirlerin akıllı teknolojilerle donatılması için de 5G teknolojisinin kullanılması büyük avantaj sağlayacak. Hızlı internet bağlantısıyla trafik ışıkları, kameraların, su ile elektrik sistemlerinin otomatik yönetilebilmesine olanak verecek. Enerji tasarrufu ve çevre dostu uygulamalar 5G teknolojisiyle artacak.

- Tarımda bitkilere, lojistikte kargolara anlık takip

5G'nin tarım, lojistik ve eğitim gibi alanlarda da kullanımı mümkün olacak. Özellikle tarlaların sulanması, sensörler ile izlenmesi bu teknolojiyle daha mümkün olacak. Toprak nemi, sıcaklık, gübre seviyesi, hastalık riski gibi veriler gerçek zamanlı izlenebilecek ve böylelikle verim artışı elde edilecek. Ayrıca, otonom traktörler ve robotlarla ilaçlama gübreleme gibi faaliyetler yürütülebilecek. 5G ile yüksek çözünürlüklü görüntüler anlık elde edilebilecek, bitkilerin sağlığı ve durumlarının izlenmesi sağlanacak.

Lojistik alanında da kesintisiz erişimle kargolar anlık takip edilebilecek. Kargo, konteyner, araçlar 5G üzerinden anlık izlenerek, konumları, sıcaklıkları görülebilecek. 5G ile çalışan robot, dron ve sürücüsüz araçlarla teslimatlar yapılabilecek. Böylelikle gecikmeler azalacak, ürünler izlenebilir hale gelecek.

- Eğitime "simülasyon" dokunuşu

Eğitimde ise 5G erişilebilir, etkileşimli, yenilikçi öğrenme deneyimi sunacak. Eğitimler VR ve AR ile gerçekçi simülasyonlar eşliğinde yapılabilecek, bunlar yaygınlaşacak. Öğrenciler, laboratuvar deneylerini, tarihsel olayları 3 boyutlu ve etkileşimli şekilde yaşayabilecek.

Uzaktan eğitimde gecikmesiz kesintisiz görüntülü dersler yüksek kaliteyle aktarılabilecek. Akıllı ve 5G ile donatılmış sınıflarda öğrenciler anlık veri paylaşımı, yapay zeka destekli öğretim alabilecek.