Sedat YILMAZ

Tarım ülkemizin en önemli sektörü. Dolayısıyla en kısa zamanda sorunlarının çözülüp daha da büyütülmesi ve katma değerli hale getirilmesi gerekiyor. 

Konuyu TARSİM Genel Müdürü Yusuf Cemil Satoğlu ile konuştuk. Satoğlu, 2005 yılında 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile kurulan ve 2006 yılında faaliyetlerine başlayan Tarım Sigortaları Havuzu kısa adıyla TARSİM’in geçen 13 yılda önemli başarılara imza attığını söyledi.

Küresel ısınma ve buna bağlı olarak oluşan iklim değişiklikleri, günümüzün en önemli ve kritik gündem başlıklarından biri olduğuna dikkat çeken Satoğlu, bir yandan uzun süre yağış almayan bölgelerde ciddi boyutlarda kuraklık gerçekleşirken bir yandan da frekansı ve şiddeti artan, büyük hasarlara yol açan sel/su baskınları, fırtınalar ve dolu riskleriyle karşı karşıya kalındığını hatırlattı.

TARIM SEKTÖRÜNÜN ÖNÜNÜ AÇIYORUZ

Söz konusu durumun üstü açık bir fabrika gibi olan tarım faaliyetlerini de doğrudan etkilediğini, çiftçinin bütün emeğini bir anda yok ederek üretim faaliyetlerini kesintiye uğrattığını ve gelir kayıplarına yol açtığını ifade eden Satoğlu, “TARSİM ile çiftçilerin gelirlerinde istikrarı sağlıyoruz. Üretimden kopuşun ve şehre göçün engellenmesi için çabalıyoruz. Tarımsal üretimin kesintisiz bir şekilde devam etmesinin önünü açıyoruz. Tarım ekonomisinde dengenin oluşturulması ve bu alanda kriz yönetiminden risk yönetimine geçilmesi konusunda çalışmalar yapıyoruz” dedi.

Tüm yapılan çalışmaların göz önünde bulundurulduğunda TARSİM’in Türk tarımına olduğu kadar ülke ekonomisine ve istihdama da ciddi katkıları bulunduğunun altını çizen Yusuf Cemil Satoğlu, sistemin başlangıçtan itibaren sigortalanan varlık bedelinin 166 milyar lirayı aştığını ve üreticilere 5 milyar liraya yakın hasar ödemesinin yapıldığını söyledi.

SİGORTA KAPSAMA ALANIMIZ GENİŞLİYOR

TARSİM’in 13 yıllık genç bir sistem olmasına rağmen tarımdaki birçok alanda büyümeler gerçekleştirdiğini belirten Satoğlu, “Bitkisel ürün sigortalarındaki sigortalılık oranını yüzde 20’ler seviyesindedir. Büyükbaş Hayvan hayat sigortasında yüzde 8,1 ve küçükbaş hayvan hayat sigortasında da yüzde 5,1’lik bir kapsama alanımız var” diye konuştu.

TARSİM Genel Müdürü Satoğlu, hedeflerinin Tarım Sigortaları Sistemi’nin temelinde yatan sürdürülebilirlik özelliğiyle kontrollü ve hesaplanabilir projeleri hayata geçirerek sistemi geliştirmek, büyütmek ve üretici nezdinde yaygınlaştırmak olduğunu kaydetti.

 2007 YILINA GÖRE 8 KAT BÜYÜDÜK

Türk çiftçisi ve üreticisinin TARSİM Tarım Sigortası’na ilgisinin giderek arttığını belirten Satoğlu, 2018 yılında tüm tarım sigortası başlarında 1,8 milyon adet poliçe üretildiğini, sistemin ilk tam faaliyet yılı olan 2007 yılına göre 8 kat artışın söz konusu olduğunu dile getirdi. Satoğlu, “Aynı zamanda TARSİM kurulmadan önce ülkemizde yüzde 0,5 gibi çok düşük bir oranda olan tarımsal sigortalılık, az önce de belirttiğimiz gibi bugün yüzde 20’ler seviyesine ulaşmıştır. Bu bağlamda, üreticilerin ilgisinin her geçen yıl arttığını ifade edebiliriz” dedi. 

Poliçe üretiminin yıllar itibariyle düzenli bir şekilde artış gösterdiğine işaret eden Yusuf Cemil Satoğlu, söz konusu artışta çeşitli etkenlerin payının bulunduğunu söyledi. Satoğlu, devletin de üreticinin primine sağladığı destek oranının giderek artmasının teminatların üreticilerin ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda genişletilmesi, çeşitli ödeme kolaylıkları, indirim imkanları ve üreticilerin sigorta ihtiyaçlarını paket sigorta uygulamasıyla büyük ölçüde karşılaması, sistemin yüksek güvenceyi, uygun koşullarla üreticilere sunmasının yanında frekansı ve şiddeti artan risklerin ve doğal afetlerin sigortaya yönelimi artırdığını kaydetti.

2019 YILI HEDEFİ 1,9 MİLYON ADET POLİÇE

2018 yılını değerlendirdiğimizde, 1,8 milyon adede yakın poliçenin düzenlendiğini belirten Satoğlu şöyle konuştu:

“25 milyon dekara yakın alan sigortalanmıştır. Sigortalanan varlık değeri yılsonu itibarıyla 42 milyar liranın üzerine çıktı. Toplam prim üretimi ise 2 milyar lira. Sigortalı üretici/işletme sayısı 450 bin olurken, üreticilere 1,1 milyar lira civarında hasar ödemesi yapıldı. Yine aynı dönemde sigortalı küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayısı 3,6 milyon adede ulaşırken, sigortalanan arılı kovan adedi, 1,9 milyon adet olarak gerçekleşti.”

2019’da 1,9 milyon adet poliçe ve 2,6 milyar lira prim üretimi ve 52,3 milyar lira sigortalanmış tarımsal varlığın hedeflendiğini belirten TARSİM Genel Müdürü Satoğlu, gelecek yıllarda poliçe düzenlemelerinin daha artacağını öngördüklerini kaydetti.

DEVLETİN TARSİM’E DESTEĞİ ARTARAK SÜRÜYOR

Hükümetin TARSİM Tarım Sigortası’na verdiği desteğin artarak devam ettiğini, sistem çerçevesinde teminatların yıllar itibariyle genişlemesiyle birlikte hükümetlerin üreticilere sağladığı prim desteği oranının da arttığını belirten Satoğlu, “Tarım sigortalarında bütün branşlarda üreticinin ödeyeceği primin yarısı, meyvelerde don teminatına ilişkin primin yüzde 67’si devlet tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca 2017 yılından itibaren uygulamaya alınan İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası için üreticinin primine yüzde 60 oranında devlet desteği sunulmaktadır. Bu doğrultuda devletin sistemin arkasında durduğunu, gelişimi ve yaygınlaştırılması açısından gereken desteğin sağlandığını ifade edebiliriz” şeklinde konuştu.

SİSTEMDE ÖDEME GARANTİSİ VAR

TARSİM’in üstlendiği risklerle ilgili olarak koruma satın almak üzere ulusal ve uluslar arası şirketlerle reasürans anlaşmaları yapmak için gerekli çalışmaları yaptığını belirten Satoğlu şöyle konuştu:

“Ulusal ve uluslararası piyasalardan sağlanan korumanın (Reasürans’ın) yeterli olmaması veya olağanüstü hallerde beklenenden fazla hasar olması durumlarında; Cumhurbaşkanı kararı ile ihtiyaç duyulan ilave ödenek miktarı Devlet tarafından, Hasar Fazlası Desteği şeklinde Havuz’a aktarılarak hasarlar tazmin edilebilmektedir. Netice itibarıyla, Havuz’un hasar ödemelerinde zora düşmesi gibi bir durum söz konusu olmayıp devlet, havuzun hasar ödemede zorlandığı durumlarda ödeme yapma garantisi veriyor.”

 TARSİM’İN TEK SEÇENEK OLDUĞUNU ANLATIYORUZ

TARSİM olarak üreticilerin sigorta bilincinin oluşturulması ve geliştirilmesine yönelik çeşitli tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yürüttüklerini belirten Yusuf Cemil Satoğlu, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İl ve İlçe teşkilatları aracılığıyla üreticilere yönelik Tanıtım ve Bilgilendirme Toplantıları düzenlemekteyiz. Bölge teşkilatlarımız aracılığıyla Türkiye genelinde köy köy gezmekte ve üreticilere başlarına herhangi bir felaket gelmeden sigortalarını yaptırmaları ve zarar görmemeleri yönünde teşviklerde bulunmaktayız” ifadelerini kullandı.

Tarım sigortasının sanıldığı kadar maliyetli olmadığını, yüzde 67’ye varan devlet desteğini, indirim fırsatlarını ve ödeme kolaylıklarını, son derece uygun koşullarla poliçe düzenletebileceklerini anlattıklarını belirten TARSİM Genel Müdürü Yusuf Cemil Satoğlu şöyle dedi:

“Gelirlerinin kesintiye uğramaması, emeklerinin bir anda yok olmaması için TARSİM’in tek seçenek olduğunu vurgulamaktayız. Her geçen yıl, üreticinin beklenti, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda genişleyen, geliştirilen teminat kapsamını ve yeni ürünlerimizi üreticilerimize anlatmaktayız.”

PRİMLER ÖDENEBİLECEK SEVİYEDE

Satoğlu, primlerin belirlenmesinde; geçmiş istatistikler, hasarlar, bu hasarların hangi sıklıkta, hangi noktalarda meydana geldiği, ürünlerin hassasiyet derecesi ve riskin niteliği gibi kriterlerin öncelikli olarak göz önünde bulundurulması için gerekli aktüeryal çalışmaların yapıldığına dikkat çekti.

Primlerin üreticiler tarafından satın alınabilir olması ve Sistem’in sürdürülebilirliğinin de öncelikli kriterlerin başında geldiğini belirten Satoğlu, bu anlamda, primlerde radikal değişikliklerin yapıldığını, tutarların kesinlikle üreticilerin ödeyebileceği seviyede olduğunu kaydetti.

Yusuf Cemil Satoğlu konuyla ilgili şöyle konuştu: “Örneğin; 1 dekar alanda yetiştirilen buğday ürünü için üreticinin dolu paketi teminatı (dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel-su baskını risklerini kapsamaktadır.) için ödeyeceği prim tutarı, lokasyona göre farklılık göstermekle birlikte, ortalama 7 liradır. www.tarsim.gov.tr üzerindeki Online Prim Hesabı ekranından, yaklaşık prim tutarı hesaplanabilmektedir.”

SİSTEME KAYIT OLMAK GAYET KOLAY

Sisteme girmenin gayet kolay olduğunu belirten Yusuf Cemil Satoğlu, Tarım Sigortası poliçesi yaptırmak isteyenlerin Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sisteminde yer alan ve poliçe düzenlemeye yetkili olan 24 sigorta şirketinin acenteleri aracılığıyla poliçesini düzenletebileceğini söyledi. Satoğlu,  “Ancak poliçe düzenletebilmek için öncelikle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili sistemlerine kayıtlı olunması ve mevcut kayıtların güncel olması şartı aranmaktadır” dedi.

TARSİM’de sistemin isteğe bağlı olmasının herhangi olumsuz bir duruma sebep olmadığını belirten Satoğlu, “Sistem kâr amacı taşımamakta ve gönüllülük esasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda Sisteme katılım zorunlu olmayıp, isteğe bağlıdır. Riski en iyi değerlendirecek kişi, üreticinin kendisidir. Bu doğrultuda üretici isterse, ihtiyacına uygun sigortayı yaptırabilir veya yaptırmayabilir. Poliçe adetlerinin de yıllar itibarıyla istikrarlı bir şekilde artması, Sistem’in sağlıklı bir büyüme ritmine sahip olduğunu ortaya koymaktadır” şeklinde konuştu.