Türkiye elektrik piyasasında, 1 Haziran'da Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesinde hizmete açılacak Vadeli Elektrik Piyasası (VEP) ve Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti (YEK-G) sistemi ile yeni bir dönem başlıyor. Bu yıl hayata geçirilecek yeni piyasalarla Türkiye, enerji ticaret merkezi olma hedefi doğrultusunda önemli bir eşiği geçiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tancan, 1 Haziran'da VEP ve YEK-G piyasalarının devreye gireceğini belirterek, "Tüm bu piyasalar ve bu sene açacağımız Vadeli Gaz Piyasası (VGP) ile ileri enerji piyasalarındaki bütün ürünlere aşağı yukarı sahip olmuş olacağız" dedi.

Tancan, regüle edilmemiş ve merkezi karşı taraf hizmeti sunulmayan uzun vadeli elektrik kontratlarının tezgah üstü piyasalarda (OTC) nakdi ve fiziksel olarak işlem gördüğüne dikkati çekerek, "Bu kapsamda VEP'te, sektör için piyasa katılımcıları arasında ortaya çıkabilecek riski yönetebilecek merkezi karşı taraf hizmeti EPİAŞ tarafından sağlanacak." ifadesini kullandı. VEP ile fiziksel teslimatın olduğu ek bir ticaret hizmetinin piyasa sunulacağını kaydeden Tancan, piyasa katılımcılarının fiyat riskinden korunma ve geleceğe yönelik fiyat beklentilerini görme imkanına sahip olacağını dile getirdi.

Sürdürülebilir yatırım ortamı oluşacak

Tancan, VEP'in yatırım ve arz güvenliği açısından önemine işaret ederek, şöyle konuştu: "VEP'te ileriye dönük oluşacak referans fiyatlarla öngörülebilirlik artarak ileriye dönük şimdiden belli olan fiyatlar üzerinden alım satım yapılacak. Yatırımcı ve tüketici açısından öngörülebilirlik sağlanırken, yatırımcı için daha rahat finans bulma olanakları oluşacak. Yatırımların finansal belirsizlikten kurtulmasıyla sürdürülebilir bir yatırım ortamı oluşturulmuş, oluşabilecek yatırım gecikmelerinin önüne geçilmiş ve bu şekilde de arz güvenliğine katkı sağlanmış olacak." VEP'in serbest tüketici hakkını kullanan ve bu kapsamda tedarikçisi ile ikili anlaşma yapan tüketicilerin pazarlık sürecinde VEP'te oluşan fiyatları referans alabileceğini belirten Tancan, "Üretici ve tüketicinin enerji maliyetlerini yönetebileceği, öngörülebilir bir piyasa ortamı oluşması sağlanacak." ifadesini kullandı.

"YEK-G, yenilenebilire talebi artıracak"

Tancan, VEP'in yanı sıra 1 Haziran'da hayata geçirilecek YEK-G sistemi ile elektriğin üretiminde ve tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması ve çevrenin korunmasının amaçlandığını söyledi. Tancan, YEK-G belgesinin tüketicilere, tedarik ettiği elektrik enerjisinin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğini belgelendirme imkanı sağlayacağını belirterek, “YEK-G belgeleri, yenilenebilir enerjinin şeffaf ve güvenilir şekilde tedarik edilmesine imkan sağlayacak" diye konuştu.

"Karadeniz gazı avantaj oluşturacak"

Öte yandan, 1 Ekim'de devreye alınması hedeflenen VGP ile enerji piyasalarında derinlik ve ürün çeşitliliğinin artacağını da vurgulayan Tancan, şunları kaydetti: "Petrol ve doğal gaz kaynaklarının yüzde 70'ten fazlası doğumuzdaki ülkelerde üretiliyor. Bu üretimin büyük bir kısmı batımızdaki Avrupa ülkeleri tarafından tüketiliyor. Ülkemiz de kendi başına ciddi bir tüketici. Yakın zamana kadar 'enerji geçiş bölgesi' olarak anılan ülkemiz izlenen politikalarla bölgesinde 'enerji ticaret merkezi' haline getirilmeye çalışılmaktadır. EPİAŞ olarak işlettiğimiz ve açacağımız piyasalarla bölgemizin en gelişmiş piyasası olacağız. Öyle umuyorum ki yeni dönemde Karadeniz gazı ve EPİAŞ'ta oluşan vadeli kontrat fiyatları ülkemiz lehine avantaj oluşturacak."