Şu an ki kriz yavaş yavaş bizi sürecin içine çeken, süreç içerisinde kendini sağlamlaştıran bir kriz. 2008 yılındaki krizde konut sektöründeki ödemelerde yaşanan aksaklıklar sonucunda ABD de başlayan ve sonrasında dünyaya yayılan bir kriz. Bu krizin etkilerini dünya iyi bir süreçte atlattı. 

Şu an içinde bulunduğumuz kriz ise kolay kolay atlatılacak bir kriz değil. Arasında en önemli fark enflasyon canavarı ile olan savaş. Covid-19 pandemi süreci ile başlayan serüven, Rusya- Ukrayna savaşı ile devam ediyor. Bu süreç yaklaşık olarak üç yıldır sürüyor. Ne zaman biteceğinin de garantisi yok. 

ABD pandemi sürecinde basmış olduğu dolarlar ile dünyaya para saçtı. Talep daralması yaşanmasın ticaret ve üretimin devam etmesi için basılan dolarlar şu anda hem ABD hem de dünya ülkelerin belası haline geldi. 

Pandemi sürecinin bitmesi sonrasında başlayan savaş neticesinde emtialar da yaşanan yüksek fiyat artışları ve basılan dolarlar şu anda dünya ülkelerinde son otuz yılda karşılaşmadıkları enflasyonlar ile karşı karşıya bıraktı. 

ABD savaş sonrasında resmi enflasyon verilerini açıkladı ve %8 civarında bir enflasyon yaşadığını tüm dünyaya duyurdu. Tabi enflasyonu düşürmek için ilk silahını kullanarak faiz artırımına gitti. Fed son 2 toplantısında 0,5 baz puan ilkinde, 0,50 baz puan ikincisinde olmak üzere iki defa faiz artırımına giderek, piyasada da daralmaya gideceğinin sinyallerini verdi. 

Yani piyasaya pandemi sürecinde basıp saçtığı dolarları toplayacak. Buda doların hakimiyetini, baskınlığını artıracak. Ülkemizde de son iki ayda dolarda yaşanan yükselişin ana etken maddesi budur. Döviz kuru FED2in faiz artırım kararı ile yükselişini devam ettirdi. 

Bu yükselişin nereye kadar devam edeceği yine ilerleyen toplantılarda Fed’in alacağı kararlara bağlı olduğunu düşünüyorum. Eğer ki FED faiz artırımına devam ederse DXY dolar endeksi güçlenecek ve dolayısıyla ülkemizdeki döviz kuruda yukarı yönlü hareketine devam edecek gibi duruyor. 

Ama bu işler ABD acısından kolay olan kararlar değil. Faiz artırımının da sonuçları var. Zaten yüksek enflasyon ortamında olan ABD, bir de yüksek faiz ile üretimde ciddi sıkıntı yaşayabilir ve durgunluk ile karşı karşıya kalabilir. Bu da daha önceki haftalarda bahsettiğimiz stagflasyon ortamını yaşaması anlamına geliyor. 

Gelelim ülkemizdeki varlıkların fiyatlarında ileride bizleri neler bekliyor. 2008 krizinde ülkemizde enflasyon %11 iken politika faizi %14-15 civarlarındaydı. Şu anda ise enflasyon %70, politika faizi %14. 

2008 krizini Türkiye olarak çok az hasar ile atlatmamızın sebebi belki de enflasyon ile faizlerin birbirine yakın olmasıydı. Şu anda ise piyasadaki makas oldukça yüksek. Enflasyonda da ciddi bir düşüşün şu an gerçekleşmesini öngörecek bir emarede gözükmüyor. 

Döviz kurunda bir düşüş meydana gelmediği müddetçe enflasyonda bir gerileme beklemekte zor gibi gözüküyor. Bu sebeplerden ötürü varlıklarda yani konut, arsa, araba fiyatlarında bir düşüş beklemek hayalperestlik gibi duruyor. Ümidimiz fiyatların geri gelmesinden ziyade daha yukarılara çıkmaması.