İslamiyet’te oruç ibadeti tüm inanlarda aynı olsa da Ramazan’ın kültürel değerleri ülkelerden ülkeye farklılık gösterir. Örneğin; Hindistan’da erkekler Ramazan ayında gözlerine sürme sürerler. Yemen’de Ramazan ayında evler boyanır ve evler bir yerde bayrama hazırlanır. 

Ramazan ayı; ibadet (inanç) ve kültürel değerler bütününü ifade ediyor. İbadetlerin ve inançların maddi bir değeri yoktur, manevi değerler üzerine kuruludur.

Ancak ibadetlerin ve inançların yerel ya da bölgesel kültürle entegrasyonun sonucunda ortaya çıkan ritüeller, gelenekler tüketim kültürü ile bağdaşıyor.

Sadece pide ve hurma bile günlük rutin satın alma davranışlarının dışında. Ramazan’da pide yenilir, oruç hurma ile açılır, tatlımız güllaçtır, şeklindeki söylemleri Ramazan dışında bir ayda duyamayız. 

Bunun doğal sonucu olarak Ramazan ayı özelinde konuşursak, Ramazan’ın tüketim alışkanlıklarına etkisi olduğu söylemek mümkün. Zaten bu konuda yapılan çok fazla araştırma mevcut. Ramazan öncesi ve esnasında harcamalar artıyor.

Ramazan’ın tüketim ile ilişkisi ortaya çıkarılınca, Ramazan ayı öncesinde başlayan ve Ramazan ayı süresinde devam eden Ramazan temalı çok fazla reklamları ve diğer tutundurma çalışmalarını görmek mümkün. Bu bilenen ve görünen bir gerçektir. Bana kalırsa odaklanmamız gereken konu daha farklı yöndedir.

Bakışımızı bu yöne doğru çevirdiğimizde ortada şöyle bir durum var oluyor. 

Ramazan ayı; merhamet, şefkat, paylaşmak, yardımlaşmak, manevi hazza ulaşmak olarak tanımlanır ve işletmelerde, insanlarda bu duyguların ağırlık bastığı bir dönemde olumlu marka kişiliği oluşturmayı fırsat olarak görürler. Ramazan’a yüklenen manevi duygu ve değerleri kendi markası ile ilişkilendirme gayreti içerisinde olurlar.

İşletmelerin Müslüman ülkelerde reklama en çok yatırım yaptıkları aylardan biridir Ramazan, nedeni ise yukarıda bahsettiğim nedenler.

Burada önemli bir not düşmekte yarar var; her ne kadar işletmelerin böyle bir girişimleri olsa, bu girişim dikkatli kontrol edilmesi gereken bir süreçtir. Zira Ramazan ayı, bir ibadet olduğu için daha fazla hassas ve duyarlı davranılması doğru olacaktır.

Oruç ibadetinden dolayı fiziksel yavaşlama ve boş zaman süresinin artması insanları doğrudan sosyal medya ve TV kanallarına yönlendiriyor. Bu yüzden reklam yoğunluğunun Ramazan ayında arttığını söyleyebilirim.

Kişilerin oruçlu hallerinde tüketime daha çok eğilimli olduklarını biliyoruz. Bu sadece gıda ürünleri kapsamaz geçen yıl yapılan bir araştırmada Ramazan ayında e-ticaret hacminin arttığı, sahur öncesi internet alışverişlerin normal güne göre % 17 daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu sadece e-ticaret sektöründeki uzantı. Ramazan ayı, birçok sektörün beklenti içerisinde olduğu aydır. Özellikle esnafların Ramazan ayına ve Ramazan bayramına yatırım yapar. Ramazan’ın bereket ve bolluk kazandıracağına inanç bütün İslam ülkelerinde sabittir.

Ramazan ayı bir ibadet ayıdır. Rahmet, mağfiret ayıdır. Bütün bunlar inanç göstergesidir. Sizlerin de malumu. Fakat Ramazan ayı aynı zamanda da tüketim kültürü ile bağdaşan aydır. Bu yüzden tüketiciler ve işletmeler ayrı bir göz ile bakarlar Ramazan’a. Tüketici ibadet yapmak, kültürel hareketi uygulamak ister. İşletme, tüketiciler arasında duygusal bir bağ kurmak ister. Bu vesile ile Ramazan ayı tüm İslam âlemine hayırlara vesile olması dileğimle…