Küresel piyasalarda belirsizlik çok yüksek
ABD Merkez Bankası (Fed), beklentiler dahilinde politika faizini 50 baz puan artışla yüzde 0,75-1,00 aralığına yükseltti. Fed'den yapılan açıklamada, faiz oranının artırılması kararının oy birliğiyle alındığı aktarıldı
Açıklamada işsizlik oranının önemli ölçüde düştüğü belirtilerek "Enflasyon, salgınla ilgili arz ve talep dengesizliklerini, yükselen enerji fiyatlarını ve daha geniş fiyat baskılarını yansıtır şekilde yüksek kalmaya devam ediyor" denildi.
Açıklamada, savaş ve ilgili gelişmelerin enflasyon üzerinde ek yukarı yönlü baskı oluşturduğu ve ekonomik faaliyet üzerinde baskı oluşturmasının muhtemel olduğu kaydedildi.
Çin'deki Covid-19 ile ilgili karantina önlemlerinin tedarik zincirindeki aksamaları daha da kötüleştirebileceği belirtilen açıklamada, Fed'in enflasyon risklerine karşı oldukça dikkatli olduğu vurgulandı.
Fed'in açıklamasında, bu hedeflerin desteklenmesi için federal fon oranı hedefinin yüzde 0,75-1,00 aralığına yükseltilmesinin kararlaştırıldığı ve hedef aralıkta devam eden artışların uygun olacağının tahmin edildiği kaydedildi.
Ayrıca Fed'in 1 Haziran'da bilançosunu küçültmeye başlayacağı belirtilen açıklamada, ilk etapta hazine tahvillerinde aylık 30 milyar dolar ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerde 17,5 milyar dolar azaltılacağı kaydedildi.
Covid-19 salgının ilk aylarında politika faizini yüzde 0-0,25 aralığına çeken Fed, ekonomiye destek sağlamak amacıyla varlık alımına başlamıştı. Fed'in bilançosu, salgın döneminde neredeyse iki katına çıkarak yaklaşık 9 trilyon dolara ulaşmıştı.
Hızlı ekonomik toparlanmayla gelen enflasyondaki yükseliş Fed yetkililerini para politikasında değişikliğe gitmeye zorlarken banka geçen yıl kasım toplantısıyla varlık alımlarının hızında azalmaya gitmeye başlamış, aralık toplantısında ise varlık alımlarını azaltma hızını artırmıştı.
Fed, mart toplantısında ise 25 baz puan artışla 2018'den bu yana ilk kez faiz artırımına gitme kararı almıştı. Banka en son faiz artırımını, Kasım 2018'de küresel finansal krizin ardından devreye aldığı genişlemeci para politikalarını sonlandırma amacıyla gerçekleştirmişti. Banka’nın mayıs toplantısında kararlaştırdığı 50 baz puanlık artış 2000'lerden bu yana gerçekleştirilen en hızlı faiz artışı oldu.
ABD'de enflasyon martta yıllık yüzde 8,5 ile Aralık 1981'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
Nisan ayında dünya borsalarına FED darbe vurdu. Amerika merkez bankasının şahin yüzüyle karşı karşıya gelen küresel pay piyasaları derinleşen satış baskısıyla nisan ayında yatırımcılarını üzdü. Nisan ayında S&P 500 %8.8, Nasdaq %13.2, Dow Jones %5 değer kaybı yaşadılar. Nisan ayında yükselen iki borsa vardı. Bunlardan birisi Bist 100(Türkiye) diğeri ise RTS (Rusya).
Fed’in 4 Mayıs’ta 0.50 baz puanlık faiz artışı kararlarının piyasa tarafından ilk gün olumlu karşılandı. Fakat 5 Mayıs öğleden sonra işler birdenbire tersine döndü. Fed kararları sonrası yükselişler gören ABD endekslerinde dün “panik satışı” olarak tabir ettiğimiz sert satışlar yaşandı. Nasdaq%5, Dow Jones %3,12 ve S&P 500 %3,56’lık kayıp yaşadı. Öte yandan dolar endeksi (DXY)104 kritik eşiğini geçti. Kripto borsası da bu düşüşlerden payını aldı. 40 Bin dolar seviyelerinde olan Bitcoin 35 Bin dolar seviyelerine kadar geriledi. Altında da yukarı yönlü çıkış yerini düşüşe bırakarak 1865’e kadar geriledi.
Nisan ayında yaşanan düşüşlerin telafisini Fed kararlarından sonra arayan yatırımcılar, yaşanan bu ani düşüşle birlikte terste kaldılar. Ülkemizde çok yüksek seviyelerde olan kripto sektörü çok ciddi darbe vurmuş gibi gözüküyor. Ayrıca vazgeçilmezimiz olan altında da yaşanan düşüş altın yatırımcısını da düşündürmeye başlamış gibi gözüküyor. Çünkü altının onsunda düşüş devam etmekte. Altının gram fiyatını ayakta tutan dolar kurunda yaşanan ufak yükselişler oldu. Amerikan borsaları nisan ayı genelinde zaten düşüş yaşamışlarken 5 mayısta yine bir sert düşüş ile karşı karşıya kaldılar.
Piyasaların şu anda üzerinde çok belirgin bir stres olduğu gözüküyor. Yatırımcılara yaşattıkları düşüş korkusunun daha da derinleşip derinleşmeyeceğini merakla takip ediyor olacağız.